سرقت دومیلیون پوندی کتب نایاب در لندن

در سرقت کتاب‌های نادر، که موسوم به «عملیات فوق‌العاده» است، گروهی از سارقین تعدادی کتاب نایاب را از انبار کتاب لندن به ارزش بیش از ۲ میلیون پوند ربوده‌اند. گروه سه نفره سارقین کتاب از سیستم امنیتی رد شده و با طناب از سقف شیشه‌ای ۴۰ فوتی به محل نگهداری کتاب‌ها رفته و آنها را به سرقت برده‌اند.

در این اقدام بیش از ۱۶۰ جلد کتاب از جمله نسخه سال ۱۵۶۶ کتاب « De Revolutionibus Orbium Coelestium» اثر «کوپرنیک» با ارزش تقریبی ۲۱۵ هزار پوند، آثاری از «گالیله»، «اسحاق نیوتون» «لئوناردو داوینچی» و نسخه سال ۱۵۶۹ «کمدی الهی» دانته آثار مسروقه هستند.

حال سوال این است که چه بر سر این کتاب‌ها می‌آید؟ این کتاب‌ها چطور می‌توانند فروخته شوند؟ و چه کسی آن‌ها را خواهد خرید؟

کریس مارینلو حقوق‌دان حوزه هنر از مرکز بین‌المللی بازیابی هنر لندن در این مورد می‌گوید: تبهکاران در اینچنین شرایطی به فکر نقد کردن این آثار هستند. آنها به دنبال خریداران می‌گردند و شهرت و عمومی بودن این آثار کار را برای به اصطلاح «آب کردن» آنها را سخت می‌کند.

وی در ادامه افزود: فهرست اینچنین آثاری بلافاصله در سایت «ARTIVE.or» گذاشته شده و اعلام سرقت می‌شوند بنابر این مجموعه‌داران معروف از این آثار خریداری نخواهند کرد.

مارینلو که به مدت سه دهه در زمینه کاهش تجارت غیرقانونی میراث فرهنگی کار می‌کند این را اینگونه تشریح می‌کند که: متاسفانه در اینچنین شرایطی که دست سارقین برای فروش آثار مسروقه بسته می‌شود به جرم دوم دست می‌زنند و آن هم تکه تکه کردن کتاب‌هاست. آنها برخی نسخه‌ها و بخش‌های این کتاب‌ها را کنده و به فروش می‌رسانند از این رو بسیاری از خریداران نمی‌دانند که این صفحه یا صفخات از کتابی نادر و نایاب کنده و فروخته شده است و این موضوع، کار را برای پیگیری و دنبال کردن رد، سخت‌تر می‌کند.

به نظر می‌رسد که سارقان کتاب‌های نادر، نسخ و نقشه‌ها و دیگر آثار نگهداری شده در حال افزایش باشند. کنفرانس «میراث مکتوب بشری» در پریل در سال ۲۰۱۵ به دلیل دو سرقت بزرگ از کتابخانه‌های اروپایی برگزار گردید. قابل توجه است که سرقت آثار مکتوب با وجود سیستم‌های امنیتی بسیار پیشرفته به سالیانه ۵۰۰ میلیون دلار رسیده است.

بنابر این، راه حل چیست؟ مارینلو در این ارتباط گفت: در این موقعیت، ضروریست که کتاب‌خانه‌ها و منابعی که آثارشان به سرقت رفته پیش بیایند و آثار مسروقه‌شان را ثبت کنند و بدانند که مهم‌ترین اقدام اعلام سرقت در سایت‌های معتبر است تا سارقان برای فروش آنها با مشکل جدی روبرو شوند و این نکته‌ای کلیدی است و طبق تجربه من، سارقان به محض اینکه بفهمند نمی‌توانند آنها را بفروشند، این آثار را تنهابا ۵ تا ۱۰ درصد ارزش واقعی‌شان به فروش می‌رسانند.

مارینلو در مورد این موضوع که برخی بر این عقیده‌اند که ممکن است این سرقت‌ها به سفارش مجموعه‌داران بزرگ صورت گرفته باشد افزود: من کاملا با این عقیده مخالف هستم و آن را رد می‌کنم. این مورد بیشتر شبیه به سرقت لوفتهانزا در «گودفلاس» است که شخصی اطلاعات شدیدا محافظت شده و ارزشمند را به دست آورده بود و سپس توسط شخص دیگری آن اطلاعات درز می‌کند و تبهکاران از آن سود می‌برند.