برج میلاد در خطر«کج شدن» و فروریختن

آن‌طور که کارشناسان می‌گویند هم اکنون حدود ۱۵۰ گود پرخطر در تهران وجود دارد که مالک بدون طی فرآیندهای قانونی و کارشناسی، تنها با پرداخت هزینه‌ای که برای شهرداری درآمدزاست، دستور موقت گرفته و کار گودبرداری را آغاز کرده است، اما با وجود گذشت زمانی طولانی، هنوز هم طرح در مرحله گودبرداری قرار دارد و کاری جلو نرفته است! این درحالی است که هم‌اکنون عمر مقاوم‌سازی جداره دیواره بسیاری از گودها یا نیلینگ ( شیوه ای برای پایداری خاک) آنها، به پایان رسیده و باید هرچه سریع‌تر فرآیند ساخت انجام شده یا گود پر شود. «برج میلاد» نمونه‌ای از این ادعاست که هشدارها برای ساختمان‌های اطراف آن به صدا درآمده است. ماده ۵۵ بند ۱۴، قانون شهرداری‌ها می‌گوید که اگر بنا یا سازه‌ای، ایمنی شهر را به خطر بیندازد، شهرداری رأساً می‌تواند وارد شده و گود را ایمن‌سازی کرده و سپس هزینه را از مالک دریافت کند، اما این اتفاق تاکنون نیفتاده است.محمد سالاری، منتخب شورای پنجم و عضو فعلی شورای شهر درباره گودهای پرخطر تهران به «ایران» می‌گوید: مسأله گودهای پر خطر در ۶-۵ سال گذشته، یکی از چالش‌های اساسی شهر تهران بود که خوشبختانه پیگیری‌های شورا با همکاری سازمان نظام مهندسی در دوره چهارم، موجب شد تعداد این گودها بسیار کاهش یابد.

در واقع رویکرد درآمد محور شهرداری تهران نسبت به طرح‌های ساختمانی در سال‌های گذشته، موجب شده بود اشخاص حقیقی و حقوقی به محض مراجعه برای درخواست پروانه ساختمانی، با جواب مثبت شهرداری تهران روبه‌رو شوند. شهرداری برای اینکه بتواند سریعتر به جذب سرمایه رسیده و از این ناحیه کسب درآمد کند، بدون طی فرآیند قانونی صدور پروانه، اقدام به ارائه پیش پروانه یا دستور موقت می‌کرد که با پیگیری‌های شورا، هم‌اکنون صدور پیش پروانه یا دستورموقت ممنوع شده و شهرداران مناطق حق صدور هیچ پیش پروانه‌ای ندارند و این کار تخلف محسوب می‌شود.وی درباره فرآیند قانونی صدور پروانه ساختمانی، این‌طور توضیح می‌دهد: معرفی مهندسین ناظر و مجری، نحوه پایدار‌سازی گودبرداری‌ها، نیلینگ و سازه نگهبان همه از مواردی است که باید پیش از صدور پروانه ساختمانی مورد توجه قرار بگیرد، اما در بعضی مناطق، شهردار دستور می‌دهد که به موازات صدور پروانه، کار گودبرداری انجام شود. این کار در حقیقت به خاطر جذب اعتبار و درآمد است، چراکه سازنده‌ها اگر بخواهند همه این فرآیند قانونی را جزء به جزء طی کنند، مدت زمان زیادی لازم است، درحالی که با سرعت بخشیدن به کار، شهرداری می‌تواند زودتر به درآمد برسد، شبیه ملک ایران زمین که فرآیند کار پیش از طی مراحل قانونی و صدور پروانه جلو رفت. همین فرآیند قانونی شامل آزمایش و مطالعات مکانیک خاک، تطبیق نقشه با مطالعات انجام شده و تعیین نقشه‌های مربوط به پایدار‌سازی جداره‌های این بناها هم می‌شود که خودش زمانبر است. از طرفی در فرآیند گود‌برداری و پایدار سازی، مهندسین ناظرو مجری باید حضور مستمر داشته باشند تا کار مطابق با نقشه‌های مصوب جلو برود. در صورتی که طی سال‌های گذشته، مدیران مناطق این چرخه را دور می‌زدند.به گفته سالاری، هم‌اکنون در مناطق ۲۲ گانه تهران، صدور پیش پروانه و دستور موقت، غیر قانونی است و حتماً باید فرآیند مذکور برای دریافت پروانه ساختمانی طی شود و تا آن زمان اجازه گودبرداری ندارند.

وی بـــه مدت زمـــــان فرآینـــــد مقاوم‌سازی جداره گودها اشاره می‌کند و می‌گوید: هم‌اکنون مقاوم‌سازی که در جداره گودبرداری‌ها انجام می‌شود، از نوع نیلینگ است که طی مدت زمان مشخصی از بین رفته و قابل استفاده نیست. یعنی مدت زمان گودبرداری به پایان رسیده و باید طی این مدت زمان، فرآیند ساخت انجام بگیرد یا اگر توانایی ساخت وجود ندارد باید گود پر شود، اما متأسفانه این اتفاق نمی‌افتد و گود به یک چالش برای شهر تبدیل می‌شود. مثل طرح فاز ۲ برج میلاد که مدت زمان نیلینگ آن تمام شده و باید هرچه سریعتر کار ساخت انجام شود، چراکه احتمال آسیب رسیدن به سالن‌های همایش، پارکینگ‌های طبقاتی و همین‌طور رانش خاک وجود دارد و این یک هشدار جدی است. البته شهرداری منطقه ۲ هم نامه نگاری‌های زیادی در این زمینه انجام داد که زمان نیلینگ سررسیده و باید زودتر تعیین تکلیف شود. خود بنده هم بارها در این زمینه تذکر دادم اما اینکه احتمال سقوط یا کج شدگی برج میلاد وجود دارد، بیشتر یک اظهار نظر شتابزده و غیر علمی است.

برج میلاد در خطر«کج شدن» و فروریختن

با این همه محمد مهدی تندگویان، عضو فعلی شورای شهر، از احتمال ریزش یا کج شدن برج میلاد در پی عدم ایمنی گود مجاور خبر داده است. او به ایسنا گفته: «گود کنار برج میلاد رها شده و تقریباً صاحبی ندارد، بارها در این زمینه به شهرداری تهران تذکر داده‌ایم، اما تاکنون شهرداری مجموعه‌ای را معرفی نکرده که حداقل ساماندهی ادامه طرح را انجام دهد.تندگویان با بیان اینکه از سال ۹۲ تاکنون گود برج میلاد رها شده است و این در حالی است که عمر مفید نیلینگ چهار سال است و حالا این گود نیازمند استحکام‌سازی است، تأکید کرده: هم‌اکنون با یک گود پرخطری مواجه هستیم که دقیقاً در کنار برج میلاد قرار دارد و بار برج روی این گود سنگینی می‌کند. به طوری که با نخستین شکاف در گود، شاهد خواهیم بود که پایه‌های برج ، مقاومت خود را از دست داده و برج به درون گودال ۴۰ متری سقوط خواهد کرد و در خوشبینانه‌ترین حالت برج میلاد کج خواهد شد.وی با بیان اینکه شهرداری منطقه ۲ بارها به سازمان سرمایه‌گذاری مشارکت شهر که این طرح مشارکتی زیر نظر آنها است درباره وضعیت برج میلاد تذکر داده است، گفت: متأسفانه در نامه‌ای که شهرداری منطقه ۲ در تیرماه ۹۶ برای سازمان سرمایه‌گذاری مشارکت شهر تهران نوشته عملیات گودبرداری را بدون رعایت اصول و قواعد فنی و ایمنی دانسته و ضمن توقف هر گونه عملیات ساختمانی اعلام کرده که ممکن است این گود علاوه بر آنکه ایمنی ساختمان‌های مجاور را در معرض خطر قرار می‌دهد، معابر مجاور را نیز درگیر کند، اما متأسفانه هیچ عکس العملی از سوی شهرداری تهران درزمینه این مهم انجام نشده است.