مهاجرت کودکان برای کار

همه ساله شمار کودکان کار در خیابان شهر همدان با تعطیل شدن مدارس و آغاز روز‌های گرم تابستان افزایش می‌یابد و لهجه‌ها و گویش‌های برخی از این کودکان حکایت از غیر بومی بودن آن‌ها دارد.

کودکانی که به دلایل مختلف با همان حال و هوای کودکانه پا در دنیای بزرگتر‌ها گذاشته و بر سر چهار راه‌ها بساط می‌کنند، در مطب ها، مغازه‌ها و اماکن عمومی در رفت و آمدند و حتی برخی در کارگاه‌ها و آشپزخانه‌ها مشغول شده اند و همگی پدیده ناشایست کودکان کار را به جامعه یادآور می‌شوند.

کارشناسان امور اجتماعی بر این باورند که کودکان کار به آن دسته از کودکانی گفته می‌شود که به دلیل درگیر شدن با برخی فعالیت‌های اقتصادی از حقوق مسلم خود همچون آموزش، بهداشت، تغذیه، بازی و امنیت محروم شده و در معرض انواع آسیب‌های جسمانی، روانی، اجتماعی و اخلاقی قرار گرفته اند.

نابسامانی وضعیت مالی، مشکل بیکاری خانواده ها، فقر فرهنگی و ساختاری و زندگی در خانواده‌های بدسرپرست از جمله عواملی است که کودکان را مجبور به حضور در فضا‌های کاری می‌کند و در این فضا گرمای هوا و شرایط جغرافیایی، گاه انگیزه‌ای برای مهاجرت کودکان کار به دیگر مناطق می‌شود و بر شمار کودکان کار مناطق خوش آب و هوایی همچون همدان می‌افزاید.

در این شرایط ساماندهی کودکان کار اگرچه نیازمند همکاری تمامی ارگان‎‎‌های حمایتی است، ولی از آنجا که حجم گسترده‌ای از وظایف این حوزه بر عهده بهزیستی قرار گرفته، فعالیت‎‎‌های این سازمان را برای بازگرداندن این کودکان به زادگاهشان دو چندان می‌کند.

*** همدان درگیر با مهاجرت کودکان کار از استان‌های گرمسیر
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی همدان در این خصوص گفت: پایان سال تحصیلی موجب افزایش تعداد کودکان کار در سطح شهر همدان می‌شود و یکی از دلایل آن، مهاجرت کودکان کار از استان‌های گرمسیر است که اورژانس اجتماعی این کودکان را شناسایی و با هماهنگی با استان‌های همجوار به منطقه خود باز می‌گرداند.
جمشید شیران افزود: بخش زیادی از کودکان کار شهر همدان در فصل تابستان بومی نبوده و از استان‌های همجوار و استان‌های گرمسیر برای دستفروشی به شهر همدان آمده اند.

***ضعف فرهنگی، عاملی افزایش کودکان کار همدان
وی با بیان اینکه عامل دیگر افزایش کودکان کار در تعطیلات تابستان به فرهنگ مردم این استان باز می‌گردد، اظهار داشت: از گذشته برخی خانواده‌های همدانی اعتقاد دارند بچه‌ها باید در تابستان کار کنند و این فرهنگ تعداد کودکان کار را در تعطیلی مدارس افزایش می‌دهد.
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان اضافه کرد: نگرش غلط برخی خانواده‌ها به کار کردن کودکان در تعطیلات تابستان ناشی از یک ضعف فرهنگی است که باید به آن توجه شود.
شیران در خصوص اقداماتی که پس از شناسایی کودکان کار انجام می‌شود، ابراز کرد: پس از شناسایی کودکان کار، مددکاران بهزیستی و روانشناسان بالینی این مرکز با آن‌ها ارتباط حرفه‌ای برقرار و خدمات مربوطه را به کودکان و خانواده هایشان ارائه می‌کنند.
وی اظهار داشت: پذیرش این کودکان توسط یک تیم تخصصی شامل مددکار و روانشناسان متخصص انجام می‌شود و پس از پذیرش، مددکار اجتماعی و روانشناس بهزیستی، مشکل کودک موردنظر را بررسی می‌کند و خدمات اولیه متناسب با سن و جنس کودک ارائه می‌شود.
شیران ادامه داد: در مرکز آموزشی کودک و خانواده، از والدین کودکان کار دعوت می‌شود و روانشناس مرکز، آن‌ها را از وجود خطراتی همچون اعتیاد و تعرض جنسی کودکان مطلع می‌کند.

***شناسایی ۴۰ کودک کار در همدان
مدیرکل بهزیستی استان همدان نیز در این خصوص گفت: در سه ماهه نخست امسال ۳۶ کودک کار و از ابتدای سالجاری تاکنون ۴۰ کودک کار در این استان شناسایی شده اند و کار ساماندهی آن‌ها در حال انجام است.

حمیدرضا الوند با بیان اینکه چهار تن از این کودکان دختر و مابقی پسر بوده اند، اظهار داشت: هدف بهزیستی از شناسایی کودکان کار، ارتقای سطح کیفی زندگی آن ها، ساماندهی و در نتیجه کاهش آسیب‌های اجتماعی در جامعه است.
وی یادآور شد: سال گذشته در همدان ۱۳۵ مورد از این کودکان کار در محدوده سنی پنج تا ۱۸ سال شناسایی و خدمات ویژه‌ای از سوی اداره کل بهزیستی استان در راستای ساماندهی و ارتقای سطح کیفی زندگی آن ها، ارائه شد.

مدیرکل بهزیستی استان همدان ادامه داد: شناسایی کودکان کار توسط کلینیک‌های اصلی مددکاری، تیم‌های سیار در مناطق کمتر برخوردار و آسیب پذیر شهر‌ها صورت می‌گیرد و اورژانس اجتماعی و تیم‌های مددکاری برای مداخله بهنگام ورود می‌کنند.
الوند با بیان اینکه برنامه‌های بهزیستی استان همدان به صورت فوریتی، بهنگام و تخصصی انجام می‌شود، گفت: تلاش بهزیستی این است که پس از شناسایی این کودکان، با ایجاد امکانات لازم، آن‌ها را به سمت زندگی سالم اجتماعی سوق داده و با مداخله موثر و به موقع، آسیب‌های ناشی از کودکان کار را در جامعه کاهش دهد.