نان سنگک؛ ریگ‌پخت مطبوع یادگار از صفویه!

تقریبا ذائقه‌ای نیست كه نان سنگك را نپسندد، سنگك ماندگارترین و لابد پرطرفدارترین نان ایرانی است، كافی است نگاهی به خیابان‌های شهر بیندازید تا به این نتیجه طلایی برسید كه نانوایی‌های سنگكی‌ بیشتر از بقیه نانوایی‌هاست.

اما این همه داستان سنگك نیست؛ سنگك آخرین و جدیدترین نانی است كه ایرانیان پخته‌اند. به تعریف امروزی، یك نان بومی و ملی. ما بعد از سنگك نان ایرانی نداشته‌ایم و البته سنگك بر خلاف نان‌های دیگر كاملا شناسنامه‌دار و باهویت و تاریخچه‌دار است.

اولین سنگك، قرن دهم‌ ـ‌ حدود 400 سال قبل ‌ـ‌ بر سر سفره ایرانی آمد، با ابداع شیخ بهایی، همان دانشمند عهد صفوی كه حلواشكری و مسجد امام و حمام معروفی كه با یك شمع گرم می‌شود هم یادگار اوست، واقعیت این است كه سنگك یادگار صفویه است.

نان سنگك با تاریخ صفویه گره خورده است، سنگك شاید دم‌دستی‌ترین یادگاری آخرین مقطع شكوفایی علمی، ‌فرهنگی‌ و ‌تاریخی ایران باشد، قبل از فتنه حمله افاغنه و آغاز زوال قاجار، سنگك یادگار دوره‌ای است كه دانشمندان و حاكمان در كنار هم بودند، نه درمقابل هم. هنوز هم پای فرنگی‌ها به تقدیر ایرانی‌ها باز نشده بود. سنگك با همه خوشمزگی و خوبی‌هایش، نشانی هم هست از توقف ما در صنعت نان، هرچند باز جای شكرش باقی است، این ریگ‌پخت مطبوع یادگار از صفویه توانسته است در مقابل باگت‌های فرنگی سربلند از تنور دربیاید و بر سفره​ها بنشیند.

جام جم