مرگبارترین گربه جهان درمعرض خطر انقراض

زومیت نوشت: کشف اخیر دانشمندان نشان می‌دهد که گونه‌ای کوچک اما مرگبار از گربه‌ها، با سرعتی نگران‌کننده درون‌زایی یا خویشاوند‌آمیزی می‌کند. به‌گفته‌ی دانشمندان خویشاوند‌آمیزی که به‌معنای جفت‌گیری دو والد دارای ارتباط ژنتیکی نزدیک است، این گربه‌سان را در معرض خطر ابتلا به یک بیماری نادر و کشنده قرار می‌دهد.

گربه‌های پاسیاه، کوچک‌ترین گونه‌ی گربه‌سانان در آفریقا هستند که تنها ۲۰ سانتی‌متر قد و یک تا سه کیلوگرم وزن دارند. آن‌ها که با زندگی شبانه در بیابان سازگار شده‌اند، چشم‌ها و گوش‌های بزرگی دارند و از نظر میزان کشتار، کشنده‌ترین گربه‌های روی زمین به‌شمار می‌روند.

به‌دلیل افزایش نابودی زیستگاه و همچنین آزار و اذیت کشاورزان که آن‌ها را با شغال اشتباه می‌گیرند، گربه‌های کوچک در معرض خطر بالای انقراض قرار دارند. این حیوانات، با عنوان گونه‌ی آسیب‌پذیر در لیست قرمز اتحادیه‌ی بین‌المللی حفاظت از گونه‌های در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند.

مطالعه‌ی جدیدی که در دوم ژانویه در مجله‌ی PNAS منتشر شد، نشان می‌دهد که درحال‌حاضر گربه‌های پاسیاه احتمالا از انزوای ژنتیکی و درون‌زایی رنج می‌برند. محققان ژنوم ۱۰ گربه‌ی پاسیاه را توالی‌یابی و با داده‌های ژنومی عمومی پیشین ترکیب کردند.

تجزیه‌وتحلیل‌های محققان، نشانگرهای رویدادهای درون‌زایی را آشکار کرد که ممکن است در نتیجه‌ی تکه‌تکه‌شدن زیستگاه افزایش یافته باشد. پروژه‌هایی مانند جاده‌ها و مزارع می‌توانند زیستگاه طبیعی حیوانات را بشکنند و جوامع دارای شریکان بالقوه برای جفت‌گیری را از هم جدا کنند.

درون‌زایی در گربه‌های وحشی، احتمال ابتلای آن‌ها به آمیلوئیدوز را افزایش می‌دهد

دانشمندان سطح بالای درون‌زایی را با افزایش احتمال ابتلا به آمیلوئیدوز مرتبط دانستند. آمیلوئیدوز نوعی بیماری نادر است که باعث مرگ‌ومیر حدود ۷۰ درصد از جمعیت گربه‌های پاسیاه در اسارت می‌شود. این بیماری، تجمع پروتئین در اندام‌‌ها را به‌دنبال دارد و درنهایت ممکن است به مرگ موجود زنده منجر شود. نادین لامبرسکی، مدیر ارشد حفاظت از باغ‌وحش سن‌دیگو می‌گوید هنگام مطالعه‌ی گربه‌های پاسیاه در اسارت، شاهد مرگ تعداد زیادی از آن‌ها بوده است.

به‌گفته‌ی لامبرسکی، التهاب ایجادشده در بدن علاوه‌بر نارسایی کلیه، باعث التهاب کانال‌های شنوایی گربه‌ها نیز می‌شود. ساختار استخوانی گوش‌های داخلی گربه‌ها، با اشغال ۲۵ درصد از حجم جمجمه، آن‌ها را به‌شدت نسبت به چنین التهابی حساس می‌کند. محققان در ادامه به بررسی انواع ژن‌هایی پرداختند که پیش‌از آن با ایجاد آمیلوئیدوز در گربه‌های پاسیاه مرتبط بودند. آن‌ها دو نوع ژن مضر بالقوه را شناسایی کردند که باعث ازدست‌رفتن یا تغییر عمکرد طبیعی ژن می‌شوند.

به نظر می‌رسد گربه‌های وحشی پاسیاه به‌دلیل تکه‌تکه‌شدن زیستگاه، سطوح بالایی از درون‌زایی را دارند.

به‌گفته‌ی محققان، درون‌زایی ممکن است شیوع جهش‌های ژنی را افزایش دهد؛ زیرا احتمال اینکه فرزندان، به دلیل کمتر‌بودن تنوع ژنتیکی جمعیت، یک نوع ژن مشابه را از هر دو والد خود به‌ ارث ببرند، بالا می‌رود. بسیاری از جهش‌های مضر نیز مغلوب هستند؛ به این معنی که تنها درصورتی بیان می‌شوند که والدین آن را حمل کنند. چنین خطری زمانی افزایش می‌یابد که والدین با هم خویشاوند باشند.

به‌گفته‌ی لامبرسکی، درون‌زایی و نبود تنوع ژنتیکی ممکن است درطول زمان به خطری چشمگیرتر تبدیل شده باشد. او می‌گوید: «جمعیت گربه‌ها به‌طور چشمگیری کاهش یافته و در نتیجه تنوع ژنتیکی نیز با کاهش روبه‌رو شده است.» به‌عقیده‌ی او، تحقیق اخیر نشان می‌دهد که برای مطالعه‌ی خطرات پیش‌روی گربه‌سانان کوچک باید کارهای بیشتری انجام شود.

لامبرسکی می‌افزاید مطالعات بسیار کمی درمورد گربه‌های کوچک انجام شده است؛ درحالی‌که هزینه‌های سنگینی برای انجام تحقیقات درمورد یوزپلنگ‌ها، شیرها و ببرها صرف می‌شود. بااین‌حال، گوشت‌خواران کوچک هم نقش منحصربه‌فردی در اکوسیستم ایفا می‌کنند.