.svg)
چرا بارزانی در پی ریاست‌جمهوری است؟
پارسینه: انگیزه مسعود بارزانی از کاندیدکردن رئیس دفتر خود و تلاش در جهت انتخاب وی به‌عنوان رئیس‌جمهوری جدید عراق چیست؟
رقابت‌های دو حزب حاکم اقلیم کردستان با هدف رسیدن به کاخ ریاست جمهوری عراق در حال افزایش است. مسعود بارزانی رئیس دفتر خود را به میدان رقابت با برهم صالح فرستاده است. در طول ۱۳ سال گذشته این نخستین بار است که دو حزب اتحادیه میهنی کردستان و دموکرات کردستان عراق تحرکات جداگانه‌ای را با هدف کسب رضایتمندی دیگر جریان‌های سیاسی عراقی و حمایت از کاندیدای معرفی‌شده خود آغاز کرده‌اند. نچیروان بارزانی معاون رئیس حزب دموکرات کردستان در روز‌های گذشته در سفر به بغداد و نجف با چهره‌های مطرح سیاسی عراق دیدار و گفتگو کرد و هیئتی از اتحادیه میهنی کردستان هم بدین منظور در بغداد است.
اگرچه گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای حکایت از آن داشت که حزب دموکرات کردستان عراق "فاضل میرانی" دبیر دفتر سیاسی این حزب را به‌عنوان کاندیدای ریاست جمهوری روانه بغداد کند، اما مسعود بارزانی به‌عنوان تصمیم‌گیرنده اصلی این حزب در نهایت فؤاد حسین رئیس نهاد ریاست اقلیم کردستان را کاندیدا کرد.
فؤاد حسین ریاست ۱۳ساله نهاد ریاست اقلیم کردستان عراق را در کارنامه خود دارد، پستی که با وجود استعفای بارزانی در سال ۲۰۱۷ همچنان در اقلیم پابرجاست. وی عضو حزب خاصی نیست، پیشتر در اتحادیه میهنی کردستان بوده است و در اواسط دهه نود میلادی و در اوج جنگ داخلی کرد‌ها در عراق از این حزب جدا شد، سال ۲۰۰۰ به اقلیم کردستان بازگشت و به بارزانی و حزب دموکرات کردستان نزدیک شد.
از فضای سیاسی این روز‌های اقلیم کردستان این‌گونه برداشت می‌شود که حزب دموکرات کردستان به‌جد در پی رسیدن به پست ریاست جمهوری عراق است و مسئولان ارشد این حزب به‌صراحت از موفقیت کاندیدای خود و شکست برهم صالح سخن می‌گویند.
منابع نزدیک به برهم صالح، کاندیدای رسمی حزب اتحادیه میهنی کردستان در مقابل تحرکات حزب رقیب گفته‌اند که غیرممکن است فؤاد حسین به‌عنوان رئیس جمهوری عراق انتخاب شود. آنان به این نکته استناد کرده‌اند که جایگاه سیاسی و بین المللی فؤاد حسین در رقابت با برهم صالح ضعیف است و وی از طراحان و مجریان اصلی رفراندوم برگزارشده جدایی از عراق در سال ۲۰۱۷ بوده است و بنابراین ممکن است جریان‌های سیاسی این کشور روی خوشی نسبت به این کاندیدا نشان ندهند.
حزب دموکرات کردستان به‌رهبری مسعود بارزانی تأکید کرده است که به‌عنوان بزرگترین فراکسیون کردی در پارلمان عراق، پست ریاست جمهوری این کشور را استحقاق خود می‌داند و اتحادیه میهنی کردستان هم در این راه به توافقی استناد کرده است که در آن پست ریاست جمهوری عراق به‌ازای پست ریاست اقلیم کردستان بوده است. اگرچه که یاران بارزانی ادعا می‌کنند پست ریاست اقلیم در برهه کنونی معلق شده است و بارزانی هم به‌صورت رسمی استعفاء داده است، اما اتحادیه‌ای‌ها هم تأکید می‌کنند که رئیس مستعفی اقلیم بخش اعظم اختیارات خود را به نچیروان بارزانی نخست وزیر حکومت محلی اقلیم سپرده است.
چرا بارزانی در پی ریاست‌جمهوری عراق است؟
این یک سؤال اساسی است که انگیزه مسعود بارزانی از کاندیدا کردن رئیس دفتر خود و تلاش در جهت انتخاب وی به‌عنوان رئیس جمهوری جدید عراق چیست؟ کسی که سال گذشته بار‌ها بر طبل جدایی از عراق کوبیده بود و حتی میان مخالفت‌های داخلی، منطقه‌ای و بین المللی هم رفراندوم استقلال اقلیم را برگزار کرد، اینک چه اهدافی در پس کاندیداتوری نماینده وی نهفته است؟
اگر نگاهی به مواضع و سخنرانی‌های بارزانی داشته باشیم به‌سهولت قابل درک است که رئیس سابق اقلیم کردستان عراق همیشه تلاش کرده است خارج از ریاست حزب دموکرات کردستان، خود را به‌عنوان مرجع اصلی سیاسی کرد‌ها مطرح کند. در حالی که قبل از رفراندوم نافرجام ۲۰۱۷ وی روزانه از هیئت‌های دیپلماتیک و نماینده عالی دیگر کشور‌ها استقبال می‌کرد، اینک چنین برنامه‌هایی در جدول کاری روزانه بارزانی نیست و جدای از رفت‌وآمد‌های برت مک‌گورک نماینده رئیس جمهوری آمریکا در ائتلاف به‌اصطلاح علیه داعش، رئیس سابق اقلیم دیدار‌های آن‌چنانی در یک سال گذشته نداشته است، بنابراین این موقعیت برای شخصی که جایگاه نخست اقلیم کردستان را برای خود متصور است می‌تواند مشکل بزرگی باشد.
ازاین‌رو حزب دموکرات کردستان از تحرکات این روز‌های خود در معرفی کاندیدای ریاست جمهوری عراق به‌دنبال اهدافی است: به‌باور نگارنده، نخستین پیام کاندیداتوری فؤاد حسین این است که رئیس دفتر بارزانی و نه شخص وی به‌عنوان ریاست جمهوری عراق انتخاب خواهد شد، در حالی که جریان‌های سیاسی عراق در سال گذشته به‌صراحت با برگزاری رفراندوم بارزانی مخالفت کردند، اینک وی یکی از تئوریسین‌های رفراندومی خود را به‌عنوان رئیس جمهوری عراق مطرح خواهد کرد و این‌گونه نشان خواهد داد که بخشی از اراده و تصمیم‌گیری‌های سیاسی عراق در این دوره با وی خواهد بود، پستی که اگرچه دارای اختیارات کمتری است، اما اعتبار سیاسی خاصی دارد.
دومین پیام و البته هدف بارزانی از کاندیداتوری فؤاد حسین این است که وی می‌تواند معرف و مبلغ سیاست‌های رئیس سابق اقلیم کردستان به سران دیگر کشور‌ها و نهاد‌های بین المللی باشد. سران و مسئولان عالی دیگر کشور‌ها که نزد ریاست جمهوری عراق خواهند آمد به‌خوبی از سیاست‌های مسعود بارزانی اطلاع خواهند داشت و ممکن است رفت‌وآمد‌های سیاسی به اربیل و نزد بارزانی افزایش پیدا کند و رئیس سابق اقلیم بار دیگر به‌عنوان مرجع سیاسی کرد خود را مطرح کند. در نهایت اینکه بارزانی می‌خواهد از اقلیم کردستان ریاست جمهوری عراق را اداره کند، زیرا واضح است که فؤاد حسین مرید حلقه‌به‌گوش بارزانی است و اراده مستقل سیاسی از خود نخواهد داشت.
بارزانی و مخالفت صریح با کاندیداتوری برهم صالح
اگرچه که برهم صالح در پی بازگشت به اتحادیه میهنی کردستان به‌صورت رسمی از سوی شورای رهبری این حزب به‌عنوان کاندیدای ریاست جمهوری عراق معرفی شده است، اما شبکه خبری nrt به‌نقل از منابع خود اعلام کرده است که مسعود بارزانی و همسر جلال طالبانی رئیس جمهوری سابق عراق توافق کرده‌اند مانع از انتخاب این چهره سیاسی شوند.
بازگشت برهم صالح به اتحادیه میهنی کردستان حاصل تلاش‌های پاول طالبانی و لاهور شیخ جنگی از اعضای اصلی خانواده دبیرکل فقید اتحادیه میهنی بوده است، اما در تضاد با این تلاش‌ها گفته می‌شود که هیرو ابراهیم احمد به‌عنوان عضو دفتر سیاسی و چهره بانفوذ اتحادیه میهنی چندان راضی به انتخاب برهم صالح نیست و به همین دلیل در نشست شورای رهبری این حزب هم که به اعلام رسمی کاندیداتوری برهم صالح منجر شد، شرکت نداشته است.
چنین وضعیتی تداعی‌کننده چهار سال گذشته است، در حالی که همه نگاه‌ها به انتخاب برهم صالح به‌عنوان رئیس جمهوری عراق بود، اما در نهایت متأثر از مخالفت‌های همسر طالبانی وی از رسیدن به کاخ ریاست جمهوری عراق ناکام ماند و فؤاد معصوم از سوی پارلمان عراق انتخاب شد.
از سوی دیگر، موضوع مخالفت‌های بارزانی و حزب دموکرات کردستان عراق با کاندیداتوری برهم صالح ممکن است واکنشی به تلاش‌های پاول طالبانی و لاهور شیخ جنگی باشد، خانواده بارزانی و حزب وی این دو چهره اتحادیه میهنی را در حوادث پسارفراندومی کرکوک به خیانت به کرد‌ها متهم کرده‌اند و اینک تلاش می‌کنند از قدرت یافتن این جناح درون اتحادیه میهنی کردستان با بازگشت برهم صالح جلوگیری کنند.
سخن آخر اینکه
بارزانی و حزب دموکرات کردستان عراق مخالف کاندیداتوری برهم صالح هستند، در مقابل، اتحادیه میهنی کردستان هم راهی جز رضایت به کاندیدا شدن نماینده بارزانی و رقابت وی با برهم صالح ندارد. راه دیگر این است که دو حزب حاکم اقلیم کردستان عراق، کاندیدای مورد توافق ضعیفی را به بغداد معرفی کنند، شخصی که در حد و اندازه‌های برهم صالح نباشد. حزب دموکرات کردستان در آخرین پیام خود تأکید کرده است که پست ریاست جمهوری عراق از آن این حزب خواهد بود یا کاندیدای بی‌طرف مشترک که حاصل توافق با اتحادیه میهنی کردستان باشد.
اگرچه گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای حکایت از آن داشت که حزب دموکرات کردستان عراق "فاضل میرانی" دبیر دفتر سیاسی این حزب را به‌عنوان کاندیدای ریاست جمهوری روانه بغداد کند، اما مسعود بارزانی به‌عنوان تصمیم‌گیرنده اصلی این حزب در نهایت فؤاد حسین رئیس نهاد ریاست اقلیم کردستان را کاندیدا کرد.
فؤاد حسین ریاست ۱۳ساله نهاد ریاست اقلیم کردستان عراق را در کارنامه خود دارد، پستی که با وجود استعفای بارزانی در سال ۲۰۱۷ همچنان در اقلیم پابرجاست. وی عضو حزب خاصی نیست، پیشتر در اتحادیه میهنی کردستان بوده است و در اواسط دهه نود میلادی و در اوج جنگ داخلی کرد‌ها در عراق از این حزب جدا شد، سال ۲۰۰۰ به اقلیم کردستان بازگشت و به بارزانی و حزب دموکرات کردستان نزدیک شد.
از فضای سیاسی این روز‌های اقلیم کردستان این‌گونه برداشت می‌شود که حزب دموکرات کردستان به‌جد در پی رسیدن به پست ریاست جمهوری عراق است و مسئولان ارشد این حزب به‌صراحت از موفقیت کاندیدای خود و شکست برهم صالح سخن می‌گویند.
منابع نزدیک به برهم صالح، کاندیدای رسمی حزب اتحادیه میهنی کردستان در مقابل تحرکات حزب رقیب گفته‌اند که غیرممکن است فؤاد حسین به‌عنوان رئیس جمهوری عراق انتخاب شود. آنان به این نکته استناد کرده‌اند که جایگاه سیاسی و بین المللی فؤاد حسین در رقابت با برهم صالح ضعیف است و وی از طراحان و مجریان اصلی رفراندوم برگزارشده جدایی از عراق در سال ۲۰۱۷ بوده است و بنابراین ممکن است جریان‌های سیاسی این کشور روی خوشی نسبت به این کاندیدا نشان ندهند.
حزب دموکرات کردستان به‌رهبری مسعود بارزانی تأکید کرده است که به‌عنوان بزرگترین فراکسیون کردی در پارلمان عراق، پست ریاست جمهوری این کشور را استحقاق خود می‌داند و اتحادیه میهنی کردستان هم در این راه به توافقی استناد کرده است که در آن پست ریاست جمهوری عراق به‌ازای پست ریاست اقلیم کردستان بوده است. اگرچه که یاران بارزانی ادعا می‌کنند پست ریاست اقلیم در برهه کنونی معلق شده است و بارزانی هم به‌صورت رسمی استعفاء داده است، اما اتحادیه‌ای‌ها هم تأکید می‌کنند که رئیس مستعفی اقلیم بخش اعظم اختیارات خود را به نچیروان بارزانی نخست وزیر حکومت محلی اقلیم سپرده است.
چرا بارزانی در پی ریاست‌جمهوری عراق است؟
این یک سؤال اساسی است که انگیزه مسعود بارزانی از کاندیدا کردن رئیس دفتر خود و تلاش در جهت انتخاب وی به‌عنوان رئیس جمهوری جدید عراق چیست؟ کسی که سال گذشته بار‌ها بر طبل جدایی از عراق کوبیده بود و حتی میان مخالفت‌های داخلی، منطقه‌ای و بین المللی هم رفراندوم استقلال اقلیم را برگزار کرد، اینک چه اهدافی در پس کاندیداتوری نماینده وی نهفته است؟
اگر نگاهی به مواضع و سخنرانی‌های بارزانی داشته باشیم به‌سهولت قابل درک است که رئیس سابق اقلیم کردستان عراق همیشه تلاش کرده است خارج از ریاست حزب دموکرات کردستان، خود را به‌عنوان مرجع اصلی سیاسی کرد‌ها مطرح کند. در حالی که قبل از رفراندوم نافرجام ۲۰۱۷ وی روزانه از هیئت‌های دیپلماتیک و نماینده عالی دیگر کشور‌ها استقبال می‌کرد، اینک چنین برنامه‌هایی در جدول کاری روزانه بارزانی نیست و جدای از رفت‌وآمد‌های برت مک‌گورک نماینده رئیس جمهوری آمریکا در ائتلاف به‌اصطلاح علیه داعش، رئیس سابق اقلیم دیدار‌های آن‌چنانی در یک سال گذشته نداشته است، بنابراین این موقعیت برای شخصی که جایگاه نخست اقلیم کردستان را برای خود متصور است می‌تواند مشکل بزرگی باشد.
ازاین‌رو حزب دموکرات کردستان از تحرکات این روز‌های خود در معرفی کاندیدای ریاست جمهوری عراق به‌دنبال اهدافی است: به‌باور نگارنده، نخستین پیام کاندیداتوری فؤاد حسین این است که رئیس دفتر بارزانی و نه شخص وی به‌عنوان ریاست جمهوری عراق انتخاب خواهد شد، در حالی که جریان‌های سیاسی عراق در سال گذشته به‌صراحت با برگزاری رفراندوم بارزانی مخالفت کردند، اینک وی یکی از تئوریسین‌های رفراندومی خود را به‌عنوان رئیس جمهوری عراق مطرح خواهد کرد و این‌گونه نشان خواهد داد که بخشی از اراده و تصمیم‌گیری‌های سیاسی عراق در این دوره با وی خواهد بود، پستی که اگرچه دارای اختیارات کمتری است، اما اعتبار سیاسی خاصی دارد.
دومین پیام و البته هدف بارزانی از کاندیداتوری فؤاد حسین این است که وی می‌تواند معرف و مبلغ سیاست‌های رئیس سابق اقلیم کردستان به سران دیگر کشور‌ها و نهاد‌های بین المللی باشد. سران و مسئولان عالی دیگر کشور‌ها که نزد ریاست جمهوری عراق خواهند آمد به‌خوبی از سیاست‌های مسعود بارزانی اطلاع خواهند داشت و ممکن است رفت‌وآمد‌های سیاسی به اربیل و نزد بارزانی افزایش پیدا کند و رئیس سابق اقلیم بار دیگر به‌عنوان مرجع سیاسی کرد خود را مطرح کند. در نهایت اینکه بارزانی می‌خواهد از اقلیم کردستان ریاست جمهوری عراق را اداره کند، زیرا واضح است که فؤاد حسین مرید حلقه‌به‌گوش بارزانی است و اراده مستقل سیاسی از خود نخواهد داشت.
بارزانی و مخالفت صریح با کاندیداتوری برهم صالح
اگرچه که برهم صالح در پی بازگشت به اتحادیه میهنی کردستان به‌صورت رسمی از سوی شورای رهبری این حزب به‌عنوان کاندیدای ریاست جمهوری عراق معرفی شده است، اما شبکه خبری nrt به‌نقل از منابع خود اعلام کرده است که مسعود بارزانی و همسر جلال طالبانی رئیس جمهوری سابق عراق توافق کرده‌اند مانع از انتخاب این چهره سیاسی شوند.
بازگشت برهم صالح به اتحادیه میهنی کردستان حاصل تلاش‌های پاول طالبانی و لاهور شیخ جنگی از اعضای اصلی خانواده دبیرکل فقید اتحادیه میهنی بوده است، اما در تضاد با این تلاش‌ها گفته می‌شود که هیرو ابراهیم احمد به‌عنوان عضو دفتر سیاسی و چهره بانفوذ اتحادیه میهنی چندان راضی به انتخاب برهم صالح نیست و به همین دلیل در نشست شورای رهبری این حزب هم که به اعلام رسمی کاندیداتوری برهم صالح منجر شد، شرکت نداشته است.
چنین وضعیتی تداعی‌کننده چهار سال گذشته است، در حالی که همه نگاه‌ها به انتخاب برهم صالح به‌عنوان رئیس جمهوری عراق بود، اما در نهایت متأثر از مخالفت‌های همسر طالبانی وی از رسیدن به کاخ ریاست جمهوری عراق ناکام ماند و فؤاد معصوم از سوی پارلمان عراق انتخاب شد.
از سوی دیگر، موضوع مخالفت‌های بارزانی و حزب دموکرات کردستان عراق با کاندیداتوری برهم صالح ممکن است واکنشی به تلاش‌های پاول طالبانی و لاهور شیخ جنگی باشد، خانواده بارزانی و حزب وی این دو چهره اتحادیه میهنی را در حوادث پسارفراندومی کرکوک به خیانت به کرد‌ها متهم کرده‌اند و اینک تلاش می‌کنند از قدرت یافتن این جناح درون اتحادیه میهنی کردستان با بازگشت برهم صالح جلوگیری کنند.
سخن آخر اینکه
بارزانی و حزب دموکرات کردستان عراق مخالف کاندیداتوری برهم صالح هستند، در مقابل، اتحادیه میهنی کردستان هم راهی جز رضایت به کاندیدا شدن نماینده بارزانی و رقابت وی با برهم صالح ندارد. راه دیگر این است که دو حزب حاکم اقلیم کردستان عراق، کاندیدای مورد توافق ضعیفی را به بغداد معرفی کنند، شخصی که در حد و اندازه‌های برهم صالح نباشد. حزب دموکرات کردستان در آخرین پیام خود تأکید کرده است که پست ریاست جمهوری عراق از آن این حزب خواهد بود یا کاندیدای بی‌طرف مشترک که حاصل توافق با اتحادیه میهنی کردستان باشد.
منبع:
خبرگزاری تسنیم
ارسال نظر