چگونه متوجه شویم کودک به چه چیزی حساسیت دارد؟

آلرژی چیست؟
واکنش سیستم دفاعی بدن در مقابل عناصر خارجی را آلرژی (حساسیت) می گویند. هنگامی که کودک در تماس با مواد حساسیت‌زا قرار می گیرد - به آن دست می زند، تنفس می کند، می خورد یا حتی به او تزریق می شود - بدن او به اشتباه این مواد را دشمن فرض می کنند و در برابر آن گارد دفاعی می گیرد و برای مبارزه با آن هیستامین تولید می کند.

این مواد شیمیایی بدن را تحریک می کنند و باعث ایجاد نشانه هایی همچون آبریزش بینی، عطسه، خارش و سرفه می شوند. این نشانه ها می توانند خفیف یا شدید یا ادواری (فصلی) باشند. یا فقط هنگام تماس با ماده حساسیت‌زا بروز کنند.

بعضی وقت ها میزان حساسیت به قدری بالا است که باعث شوک آنافیلاکتیک می شود که باید فورا بیمار را به بیمارستان ارجاع داد. نشانه های این حمله نیز سخت نفس کشیدن یا غورت دادن آب گلو است که می تواند خطر مرگ داشته باشد.

مواد حساسیت‌زای رایج شامل غذا، دارو، حشره، موی حیوانات، گرده درختان و خاک هستند.

حساسیت های رایج در کودکان چیست؟
بر اساس آمار، حدود 4.5 درصد از کودکان زیر 18 سال به حساسیت غذایی، 10.7 درصد حساسیت پوستی و 16.6 درصد نیز تب یونجه و حساسیت تنفسی دارند.

متهمان اصلی این حساسیت موارد زیر هستند:
• گرد و غبار
• پرز و موی حیوانات
• گرده درخت، گیاهان و گل ها
• کپک

برخی از کودکان به بالش های پر یا پتوهای پشمی هم حساسیت دارند. شاید کودکان به دود سیگار حساسیت نداشته باشند اما این دود باعث افزایش آلرژی آنها می شوند.

چگونه می توان حساسیت بینی را از سرماخوردگی تمیز داد؟
از آنجا که نشانه های حساسیت بینی بسیار شبیه سرماخوردگی است - آبریزش بینی، آب چشم، سرفه، پر شدن بینی و عطسه - تشخیص آنها از یکدیگر کمی دشوار است. اما آلرژی علایم دیگری نیز دارد. برای کشف آن بای سوال های زیر را از خود بپرسید:

• آیا کودک همیشه سرما خورده است؟ سرماخوردگی فقط یک هفته تا ده روز ادامه دارد اما آلرژی این گونه نیست.
• آیا بینی کودک شما پر است یا آبریزش دارد؟
• آیا کودک همیشه در حال پاک کردن یا بالا کشیدن بینی خود است؟
• آیا مخاط بینی او شفاف و آبکی است؟ (برعکس سبز و غلیظ بودن)
• آیا زیاد عطسه می کند؟
• آیا چشمانش قرمز و آبدار است و خارش دارد؟
• آیا زیر چشمانش تیره، بنفش یا آبی است؟ - چیزی که پزشکان آن را نشانه های آلرژی می دانند.
• آیا از طریق دهان نفس می کشد؟
• آیا همیشه سرفه های خشک دارد؟
• آیا پوست او لکه های قرمزی دارد که می خارند؟

اگر پاسخ شما به یک یا چند پرسش بالا بله است، باید بدانید فرزندتان به چیزی در اطراف خود حساسیت دارد. حساسیت بینی در کودکان می تواند به بیماری هایی همچون عفونت بینی، آسم و عفونت سینوس ها تبدیل شود.

آیا حساسیت ارثی است؟
کودکان، استعداد به حساسیت را به ارث می برند اما نوع این حساسیت مشخص نیست. به طور مثال، اگر پدر یا مادر کودک به حیوانات حساسیت دارند، حدود 40 تا 50 درصد احتمال دارد کودک نیز دچار این حساسیت بشود. اگر هر دو والدین حساسیت داشته باشند این احتمال به 75 تا 80 درصد می رسد. اعضای یک خانواده می توانند به موارد متفاوت حساسیت داشته باشند.

چه زمانی می توان متوجه حساسیت کودک شد؟
این بستگی به کودک دارد که چه زمانی نشانه های آلودگی خود را بروز دهد. همه افرادی که حساسیت دارند یک آستانه دارند که باید به آن برسند تا بدنشان از خود واکنش نشان دهد. این زمان ممکن است چند ماه طول بکشد. به طور مثال، شاید کودک به موی گربه حساسیت داشته باشد اما تا چند ماه واکنشی نشان ندهد یا واکنش ضعیفی از خود نشان دهد. اما سرانجام یک روز آستانه حساسیت او تحریک شود و علایم حساسیت را بروز دهد.

باید بدانید، حساسیت های فصلی در کودکان زیر 3 تا 4 سال بروز نمی کنند.

کودکان، استعداد به حساسیت را به ارث می برند اما نوع این حساسیت مشخص نیست

چگونه متوجه شویم کودک به چه چیزی حساسیت دارد؟
برای این منظور باید با دقت همه چیز را تحت نظر داشته باشید. برخی از آزمایش های پزشکی نیز می توانند در یافتن موار حساسیت زا برای کودک موثر باشند.

حساسیت به خاک و گِل بیشتر در هوای مرطوب و بارانی بروز می کند که نمی توان آن را از سرماخوردگی تمیز داد. در حالیکه حساسیت گرد و غبار یا موی حیوانات در طول سال رخ می دهند. اما به طور کلی حساسیت بیشتر در فصل های بهار، تابستان و پاییز بروز می کند.

برای تشخیص حساسیت کودک به موی حیوانات با چند روز دور بودن او از حیوان مشخص نمی شود و شاید تا یکسال طول بکشد. اگر کارآگاه بازی های خودتان پاسخ نداد، برای تشخیص حساسیت پیش پزشک بروید. او با سوالات خود تشخیص می دهد که کودک حساسیت دارد یا خیر. اگر داشت، او را نزد متخصص می فرستد و آنها میزان آنتی‌بادی موجود در خون کودک را آزمایش و میزان آلرژی را تعیین می کنند.

البته آزمایش خون احتمال خطای بیشتر از آزمایش پوست دارد. در این آزمایش، پزشک بخش کوچکی از پوست کودک را جدا و آزمایش می کنند. آنها به شما می گویند فرزندتان به چه چیزی حساسیت دارد اما باید بدانید با بزرگ تر شدن کودک، ممکن است حساسیت او هم تغییر کند.

در اینجا چند حساسیت رایج و راه های مقابله با آنها رابرایتان نام برده ایم:

گرد و غبار

گر و غبار در فرش و پارچه ها جمع می شوند و در همه اتاق های خانه موجود هستند. اما بیشترین تماس کودک با آنها هنگام خواب است زیرا بالش و پتوی کودک مملو از گرد و خاک های ریز است.

برای از بین بردن آنها می توانید از مراحل زیر کمک بگیرید. این کارها، 60 تا 70 درصد باعث کاهش حساسیت کودکان می شوند.

• رختخواب و بالش کودک خود را با پارچه نفوذناپذیر رویه کنید. این پارچه را در فروشگاه های لوازم آلرژی می توانید پیدا کنید. برخلاف پارچه های پلاستیک، این پارچه نه چروک می شود و نه خش خش می کند. به جای پتوی پرزدار نیز از لحاف روکش دار استفاده کنید.

• هر هفته یکبار رختخواب او را با آب داغ بشویید. بهتر است دمای آب تا 130 درجه فارنهایت بالا باشد.

• از وسایلی که از پوست حیوانات تهیه شده اند در اتاق کودک استفاده نکنید زیرا به شدت خاک به خود می گیرند. اگر فرزندتان اسباب بازی‌ای دارد که پرز یا موی حیوانات دارد و نمی تواند از آن دل بکند، آن را نیز هفته ای یک بار با آب داغ بشویید یا یک شب تا صبح در فریزر بگذاری تا یخ بزند.

• هر هفته یک بار خانه را جاروبرقی بکشید و گردگیری کنید اما سعی کنید در آن زمان کودک در خانه یا اتاق نباشد. گردگیری باعث بلند شدن گرد و غبار در هوا می شود اما با دستمال یا جاروی خیس اگر این کار را انجام دهید خاک کمتری ایجاد می شود.

• اگر کودک شما حساسیت شدید به گرد و خاک دارد، به جای استفاده از فرش، کف خانه را با پارکت چوبی یا پلاستیکی بپوشانید.

بعضی وقت ها میزان حساسیت به قدری بالا است که باعث شوک آنافیلاکتیک می شود

موی حیوانات
اگر کودک به موی حیوانات حساسیت دارد باید از سگ یا گربه خود دل بکنید. این کار بسیار سختی است اما برای سلامت فرزند خود این تنها راه خطاناپذیر است. اگر توان این کار را ندارید، حیوان خانگی خود را به طور مرتب بشویید. برای شست‌وشو نیز از شامپوهایی استفاده کنید که میزان ریزش مو و پرزهای آنها را کاهش می دهد. تا حد امکان نیز از قرار گرفتن آنها روی مبل یا رفتن به اتاق کودک جلوگیری کنید.

گرده گل و درختان
در فصل بهار نمی توان از گرده های موجود در هوا فرار کرد. فقط می توانید در طول روزهایی که گرده افشانی در هوا زیاد است اجازه بیرون رفتن به کودک ندهید و در پنجره ها را نیز به ویژه در روزهای بادی ببندید. اما این کار واقعی و ممکن نیست.

برای جلوگیری از این مساله، هر شب کودک را حمام کنید و موهای او را بشویید تا گرده ای روی آن نباشد. لباس های خیس او را نیز روی طناب پهن نکنید.

کپک و قارچ
باید از سیستم تهویه هوا و دستگاه های جذب رطوبت هوا در طول روزهای گرم و مرطوب استفاده کنید به ویژه در مکان هایی که ممکن است کپک و قارچ رشد کنند. اگر در حمام کپک ایجاد می شود، به طور مرتب در و دیوار آن را با محصولات ضد قارچ همچون سفیدکننده و آب شست‌وشو دهید. کپک در همه جا از کمد گرفته تا یخچال، سطل آشغال و زیرزمین می تواند رشد کند.

آیا درمانی برای حساسیت وجود دارد؟
بله. با مراجعه به پزشک احتمالابه شما آنتی هیستامین یا اسپری بینی و دستوراتی خاصی می دهد. اما این داروها برای کودکان زیر شش ماه به هیچ عنوان توصیه نمی شود.

آیا واکسن ضدحساسیت تاثیری دارد؟

این واکسن ها فقط در مواقع حساسیت شدید همچون آسم و برای کودکان بالای 6 سال و فقط با تجویز پزشک توصیه می شود. این واکسن باید در مطب دکتر انجام شود. واکسن شامل مواد حساسیت‌زای خفیف شده همچون گرده درختان، غبار، موی حیوانات و ... است که باعث می شود تا بدن کودک برای مدتی به آنها عادت کند.

برای استفاده از واکسن باید بدانید که کودک هر هفته بین چهار تا 6 ماه باید واکسن بزند تا بدنش به این مواد عادت کند و با آنها کنار بیاید. سپس باید یک یا دوبار در ماه برای مدت 4 تا 6 ماه، این واکسن را دریافت کند. در آخر نیز تا یکسال باید هر ماه یک واکسن بزند.

ادامه این روند به تشخیص پزشک بستگی دارد.

روش های پیشگیری حساسیت چیست؟
نظریه های متضادی در این رابطه وجود دارد. اما واقعیت این است که در حال حاضر هیچ روش مشخص و پاسخگویی برای پیشگیری حساسیت کشف نشده است.

منبع: سلامت نیوز