.svg)
کلید تشخیص آلزایمر را بشناسیم
پارسینه: آلزایمر، یکی از بیماری‌های مهم ناتوان‌کننده است که علاوه بر بدن، توانایی‌های شناختی را نیز هدف قرار می‌دهد.
بیماری آلزایمر به‌عنوان یک بیماری تخریب‌گر مغزی و شایع‌ترین عامل دمانس یا زوال عقل در سالمندان، به دلیل عدم وجود درمان قطعی، هزینه‌های بالای نگهداری و مراقبت و همچنین فرایند رو به رشد بیماری، در سال‌های اخیر مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته است.
با رشد بیماری آلزایمر، سلول‌های عصبی مغز که مسئولیت عملکرد سایر فعالیت‌های فرد را بر عهده دارند نیز آسیب دیده و تخریب می‌شوند، به‌نحوی‌که با پیشرفت بیماری، فرد ممکن است از انجام فعالیت‌های فیزیکی خود مانند راه رفتن، صحبت کردن، غذا خوردن و نظایر آن کاملاً ناتوان شود.
برای شناسایی و بررسی تغییرات و شدت بیماری آلزایمر، بنا بر گفته متخصصان، ابزار‌ها و روش‌های مختلفی مانند تصویربرداری مغزی، بررسی سیگنال‌های مغزی، آزمایش‌های مختلف خون و آزمایش‌های مختلف روان‌شناسی و فیزیکی در حال حاضر در مراکز درمانی و کلینیک‌ها استفاده می‌شوند. اما در بین روش‌های مختلف شناسایی بیماری آلزایمر روش‌های مبتنی بر آنالیز فعالیت‌های فیزیکی و گفتاری به دلیل مزایایی مانند غیرتهاجمی بودن، کم‌هزینه‌تر بودن و امکان انجام آن در محیط‌های غیر کلینیکی و آزمایشگاهی، در سال‌های اخیر مورد توجه جدی‌تری نسبت به سایر روش‌ها قرار گرفته‌اند.
در همین زمینه، محققان کشور ما در یک فعالیت علمی پژوهشی، سعی کرده‌اند با استفاده از ارزیابی مدل راه رفتن افراد بیمار و استفاده از دوربین حرکتی موسوم به «کینکت»، به شناسایی بیماری آلزایمر در سالمندان بپردازند.
در این پژوهش که توسط تیمی تحقیقاتی از دانشگاه سمنان، دانشگاه علوم پزشکی ایران و انجمن آلزایمر ایران انجام شده است، محققان روش راه رفتن ۱۲ نفر از زنان سالمند مبتلابه بیماری آلزایمر در یک مسیر بیضی‌شکل را با همین تعداد از زنان سالمند بدون بیماری با استفاده از دوربین کینکت مقایسه نمودند و سپس داده‌های حاصل از این مقایسات را مورد تجزیه‌وتحلیل آماری قرار دادند.
یافته‌های این پژوهش جالب نشان داد که با تکیه بر روش‌های مبتنی بر یادگیری ماشین و با به‌کارگیری ویژگی‌های استخراجی به‌دست‌آمده از داده‌های اسکلتی مربوط به راه رفتن عموم سالمندان، می‌توان به‌خوبی سالمندان مبتلابه بیماری آلزایمر را از افراد سالم جداسازی نموده و تشخیص داد.
در این خصوص، هادی سلطانی زاده، محقق گروه مهندسی الکترونیک دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه سمنان و دیگر همکارانش در این تحقیق می‌گویند: «تغییرات در الگوی راه رفتن، تعادل و فعالیت‌های روزمره زندگی می‌تواند به‌عنوان یکی از فعالیت‌های فیزیکی نشانگر اولیه برای شناسایی و ارزیابی شناختی و کارکردی در حوزه بیماری آلزایمر در افراد سالمند مطرح باشند».
به بیان این محققان، «راه رفتن، شامل عملکرد بخش‌های مختلفی از سیستم حرکتی مانند موقعیت‌شناسی، توجه و برنامه‌ریزی در انجام فعالیت‌ها و حرکت شخص است. نقص در این بخش‌ها از سیستم، می‌تواند منجر به اختلال و تغییرات در عملکرد‌های حرکتی فرد و تغییر الگوی راه رفتن آن‌ها از حالت طبیعی شود که این تغییرات می‌تواند نشانگر‌هایی برای وجود اختلالات شناختی در افراد به خاطر بیماری‌های مانند بیماری آلزایمر باشد».
این یافته‌های پژوهشی که در فصل‌نامه‌ای موسوم به «انفورماتیک سلامت و زیست پزشکی» متعلق به مرکز تحقیقات انفورماتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان منتشر شده‌اند، روش و ابزار جدید و ارزشمندی را با تکیه‌بر آنالیز راه رفتن برای تفکیک گروه‌های سالمند با بیماری آلزایمر و سالم ارائه نموده‌اند.
بااین‌وجود، بنابرگفته سلطانی زاده و همکارانش، «با توجه به این‌که مطالعه ما صرفاً روی زنان انجام شده است، باز هم می‌تواند با ادامه بررسی‌ها روی مردان و میزان جمعیت بیشتر، به توانایی بالاتری دست یابد».
با رشد بیماری آلزایمر، سلول‌های عصبی مغز که مسئولیت عملکرد سایر فعالیت‌های فرد را بر عهده دارند نیز آسیب دیده و تخریب می‌شوند، به‌نحوی‌که با پیشرفت بیماری، فرد ممکن است از انجام فعالیت‌های فیزیکی خود مانند راه رفتن، صحبت کردن، غذا خوردن و نظایر آن کاملاً ناتوان شود.
برای شناسایی و بررسی تغییرات و شدت بیماری آلزایمر، بنا بر گفته متخصصان، ابزار‌ها و روش‌های مختلفی مانند تصویربرداری مغزی، بررسی سیگنال‌های مغزی، آزمایش‌های مختلف خون و آزمایش‌های مختلف روان‌شناسی و فیزیکی در حال حاضر در مراکز درمانی و کلینیک‌ها استفاده می‌شوند. اما در بین روش‌های مختلف شناسایی بیماری آلزایمر روش‌های مبتنی بر آنالیز فعالیت‌های فیزیکی و گفتاری به دلیل مزایایی مانند غیرتهاجمی بودن، کم‌هزینه‌تر بودن و امکان انجام آن در محیط‌های غیر کلینیکی و آزمایشگاهی، در سال‌های اخیر مورد توجه جدی‌تری نسبت به سایر روش‌ها قرار گرفته‌اند.
در همین زمینه، محققان کشور ما در یک فعالیت علمی پژوهشی، سعی کرده‌اند با استفاده از ارزیابی مدل راه رفتن افراد بیمار و استفاده از دوربین حرکتی موسوم به «کینکت»، به شناسایی بیماری آلزایمر در سالمندان بپردازند.
در این پژوهش که توسط تیمی تحقیقاتی از دانشگاه سمنان، دانشگاه علوم پزشکی ایران و انجمن آلزایمر ایران انجام شده است، محققان روش راه رفتن ۱۲ نفر از زنان سالمند مبتلابه بیماری آلزایمر در یک مسیر بیضی‌شکل را با همین تعداد از زنان سالمند بدون بیماری با استفاده از دوربین کینکت مقایسه نمودند و سپس داده‌های حاصل از این مقایسات را مورد تجزیه‌وتحلیل آماری قرار دادند.
یافته‌های این پژوهش جالب نشان داد که با تکیه بر روش‌های مبتنی بر یادگیری ماشین و با به‌کارگیری ویژگی‌های استخراجی به‌دست‌آمده از داده‌های اسکلتی مربوط به راه رفتن عموم سالمندان، می‌توان به‌خوبی سالمندان مبتلابه بیماری آلزایمر را از افراد سالم جداسازی نموده و تشخیص داد.
در این خصوص، هادی سلطانی زاده، محقق گروه مهندسی الکترونیک دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه سمنان و دیگر همکارانش در این تحقیق می‌گویند: «تغییرات در الگوی راه رفتن، تعادل و فعالیت‌های روزمره زندگی می‌تواند به‌عنوان یکی از فعالیت‌های فیزیکی نشانگر اولیه برای شناسایی و ارزیابی شناختی و کارکردی در حوزه بیماری آلزایمر در افراد سالمند مطرح باشند».
به بیان این محققان، «راه رفتن، شامل عملکرد بخش‌های مختلفی از سیستم حرکتی مانند موقعیت‌شناسی، توجه و برنامه‌ریزی در انجام فعالیت‌ها و حرکت شخص است. نقص در این بخش‌ها از سیستم، می‌تواند منجر به اختلال و تغییرات در عملکرد‌های حرکتی فرد و تغییر الگوی راه رفتن آن‌ها از حالت طبیعی شود که این تغییرات می‌تواند نشانگر‌هایی برای وجود اختلالات شناختی در افراد به خاطر بیماری‌های مانند بیماری آلزایمر باشد».
این یافته‌های پژوهشی که در فصل‌نامه‌ای موسوم به «انفورماتیک سلامت و زیست پزشکی» متعلق به مرکز تحقیقات انفورماتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان منتشر شده‌اند، روش و ابزار جدید و ارزشمندی را با تکیه‌بر آنالیز راه رفتن برای تفکیک گروه‌های سالمند با بیماری آلزایمر و سالم ارائه نموده‌اند.
بااین‌وجود، بنابرگفته سلطانی زاده و همکارانش، «با توجه به این‌که مطالعه ما صرفاً روی زنان انجام شده است، باز هم می‌تواند با ادامه بررسی‌ها روی مردان و میزان جمعیت بیشتر، به توانایی بالاتری دست یابد».
ارسال نظر