آیا کووید-۱۹ در تابستان فروکش خواهد کرد؟

افراد بسیاری در سراسر جهان همچنان در قرنطینه خانگی به سر می‌برند و این که چه زمانی همه گیری کووید-۱۹ به اتمام خواهد رسید پرسش بزرگ فعلی است؟ پرسش دیگ این است که اگر امکان مهار جدی کروناویروس جدید پیش از معرفی یک واکسن وجود ندارد، آیا کووید-۱۹ حداقل در تابستان فروکش خواهد کرد؟

ذکر این نکته اهمیت دارد که کووید-۱۹ به واسطه ویروسی که به تازگی کشف شده است، شکل گرفته و پیش از این در انسان شناسایی نشده بود. بر همین اساس، پژوهشگران همچنان در حال فراگیری رفتار‌های این ویروس جدید از جمله چگونگی واکنش آن به تغییرات فصلی هستند.

با این وجود، بر اساس آنچه کارشناسان از کروناویروس جدید، آنفلوآنزای فصلی و سرماخوردگی دیده اند، نظریه‌هایی درباره آنچه می‌توان انتظار داشت وجود دارند. به گفته ریچارد واتکینز پزشک بیماری‌های عفونی و استاد پزشکی داخلی در دانشگاه پزشکی شمال شرقی اوهایو، کروناویروس‌های دیگر همچنان در تابستان پخش می‌شوند، اگرچه میزان انتشار نسبت به ماه‌های سردتر کمتر است.

اما در حال حاضر این که چنین شرایطی برای کووید-۱۹ نیز صدق می‌کند یا خیر مشخص نیست. این در شرایطی است که سندرم حاد تنفسی وخیم (سارس)، کروناویروسی که در سال ۲۰۰۳ شیوع پیدا کرد، نسبت به کووید-۱۹ بسیار کمتر عفونی است. به گفته رابرت ردفیلد مدیر مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری در آمریکا، به طور خاص، کووید-۱۹ به نظر می‌رسد سه برابر عفونی‌تر از آنفلوآنزای فصلی است.

آشکار است که کووید-۱۹ مشابه آنفلوآنزا، سرماخوردگی یا کروناویروس‌های دیگر که دانشمندان با آن‌ها آشناتر هستند نیست، اما برخی داده‌های جدید می‌توانند سرنخ‌هایی را درباره شرایط این ویروس جدید در تابستان ارائه کنند.

آیا کرونا‌ویروس می‌تواند در گرما زنده بماند؟

برخی پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که گرما می‌تواند SARS CoV-۲، ویروسی که موجب کووید-۱۹ می‌شود را از بین ببرد. اما شرایط پیچیده‌تر از آن است که با آغاز فصل گرما توصیه‌های ارائه شده مانند فاصله گذاری اجتماعی و شستشوی دست‌ها با آب و صابون را نادیده گرفته و فکر کنیم که زندگی به روال عادی خود بازگشته است.

یک گزارش مقدمانی که اخیرا در وب سایت BioRxiv منتشر شده است و هنور مورد بررسی دانشمندان دیگر قرار نگرفته، نشان داده است که پژوهشگران در فرانسه در نابودی کروناویروس جدید با گرمای زیاد - گرمایی بسیار بالاتر از آنچه در زندگی واقعی تجربه می‌کنیم - با دشواری مواجه بوده اند. در این مطالعه، پژوهشگران سلول‌های کلیه میمون سبز آفریقایی را با کروناویروس جدید آلوده کرده و آن‌ها را در اتاقی با دمای ۱۴۰ درجه فارنهایت (۶۰ درجه سلسیوس) قرار دادند. ویروس حتی پس از یک ساعت مواجهه با این دما همچنان زنده بود. سپس، پژوهشگران ویروس را در معرض دمای ۱۹۷.۶ درجه فارنهایت (۹۲ درجه سلسیوس) قرار داده و پس از ۱۵ دقیقه شاهد نابودی آن بودند.

از آنجایی که این مطالعه با استفاده از سلول‌های حیوانی به جای سلول‌های انسانی و در یک محیط کنترل شده آزمایشگاهی انجام شده است، بیان این که نتایج ممکن است برای دنیای واقعی قابل اعمال باشند، دشوار است. افزون بر این، مسلم است که دمای هوا در تابستان به سطوحی که در مطالعه استفاده شده اند، نخواهد رسید. با این وجود، مولفان مطالعه به این نکته اشاره داشته اند که بیشتر افراد مبتلا به کووید-۱۹ دارای بار ویروسی کمتر از آنچه در سلول‌های میمون استفاده شد، هستند. در نتیجه، این امکان وجود دارد که دما‌های پایین‌تر نیز بتوانند ویروس SARS CoV-۲ را در سلول‌های انسانی از بین ببرند، اما در مرحله کنونی این فقط در حد حدس و گمان است.

یک تجزیه و تحلیل اولیه دیگر که پژوهشگران ام‌آی‌تی منتشر کرده اند و این مورد نیز هنوز مورد بررسی دانشمندان دیگر قرار نگرفته، نشان داده است که ۹۰ درصد موارد تایید شده کووید-۱۹ در کشور‌هایی با دمایی در دامنه ۳۷ تا ۶۳ درجه فارنهایت (۲.۸ تا ۱۷.۲ درجه سلسیوس) رخ داده اند. البته پژوهشگران به این نکته اشاره داشته اند که کشور‌های گرمسیری به اندازه کشور‌هایی با دما‌های پایین‌تر طی همه گیری بیماری آزمایش ابتلا به کووید-۱۹ را انجام نداده اند که می‌تواند یافته‌های آن‌ها را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. با این وجود، مولفان مطالعه به این نکته نیز اشاره داشته اند که کشور‌های گرم‌تر مانند استرالیا، امارات، قطر، سنگاپور، بحرین و تایوان آزمایش‌های گسترده از جمیعت خود انجام داده و سرانه موارد کووید-۱۹ در این کشور‌ها کمتر از آمریکا و چندین کشور اروپایی بوده است. اساسا، به نظر می‌رسد ویروس در آب و هوای گرم‌تر آرام‌تر گسترش می‌یابد. مولفان مطالعه این گونه نتیجه گیری کردند که نتایج کسب شده به هیچ وجه نشان نمی‌دهد که کووید-۱۹ در مناطق گرم و مرطوب گسترش نخواهد یافت و مداخلات موثر باید در سطح جهان ادامه یابند تا روند انتقال بیماری کند شود.

پژوهشی دیگر نشان داده است که خطر انتقال کووید-۱۹ از سطوح خارجی طی روز و در دما‌ها و رطوبت بالا ممکن است کمتر باشد. به این نکته اشاره شده که نور خورشید ممکن است به نابودی سریع‌تر کروناویروس جدید کمک کند.

بر همین اساس، شرایط در فصل تابستان امیدوارکننده به نظر می‌رسد، اما پژوهشگران هشدار داده اند که این پژوهش نشان نمی‌دهد که آب و هوای گرم تابستان موجب از بین رفتن کامل یا حتی کاهش موارد جدید ابتلا به کووید-۱۹ می‌شود.

پس آیا آب و هوای گرم موجب کند شدن کروناویروس جدید می‌شود؟

در حال حاضر، پاسخ این پرسش همچنان نامشخص است. افراد بسیاری امیدوارند که ویروس SARS CoV-۲ در تابستان امسال از بین برود، اما این که چنین اتفاقی رخ خواهد داد یا خیر همچنان نامشخص است.

اما بار دیگر باید به این نکته توجه داشت که بسیاری از عفونت‌های ویروسی تنفسی دیگر فصلی هستند و برخی نظریه‌ها درباره چرایی این مساله وجود دارند. در زمستان مردم تمایل دارند که به یکدیگر نزدیک‌تر باشند، از این رو، قطرات عفونی راحت‌تر می‌توانند به دیگران منتقل شوند. همچنین، رطوبت بیشتر در فصول گرم‌تر قطرات تنفسی را سنگین‌تر ساخته و موجب می‌شود تا سریع‌تر فرو افتاده و در هوا باقی نمانند و این به معنای فرصت کمتر برای گسترش بیماری است. در تئوری، شرایطی مشابه می‌تواند برای ویروس مسبب کووید-۱۹ نیز رخ دهد، اما کارشناسان هنوز مطمئن نیستند.

همچنین، برخی پاتوژن‌ها (عوامل بیماری‌زا) در برابر نور فرابنفش آسیب پذیرتر هستند. از این رو، خورشید درخشان‌تر ممکن است آن‌ها را سریع‌تر غیرفعال سازد. البته درست بودن این مساله هنوز برای کووید-۱۹ ثابت نشده است.

همچنین، نظریه‌ای مطرح شده است که افزایش تولید ویتامین D. در بدن ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید تابستانی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی و مبارزه با کووید-۱۹ کمک می‌کند. اما به گفته کارشناسان در حال حاضر شواهد چندانی که از این نظریه پشتیبانی کنند، وجود ندارند. ویتامین D. فوایدی را در برابر عفونت‌های باکتریایی نشان داده و سطوح پایین این ویتامین می‌تواند فرد را بیشتر مستعد ابتلا به عفونت سازد. اما داده‌های کمی وجود دارند که نشان می‌دهند ویتامین D. در عملکرد ایمنی در برابر ویروس نقش دارد.

به گفته دکتر ریچارد واتکینز، نقش ویتامین D. در پیشگیری یا کاهش علائم کووید-۱۹ فرضیه‌ای جالب توجه، اما هنوز تایید نشده است.

در نهایت، پیش بینی کاهش فعالیت کووید-۱۹ در تابستان دشوار است، به ویژه این که ویروس در بخش‌های گرم جهان مانند آفریقا نیز در حال گسترش است.

حتی اگر فعالیت کووید-۱۹ در تابستان کاهش یابد، این نگرانی همچنان وجود دارد که در فصل پاییز با بازگشت ویروس مواجه شویم. این نکته‌ای است که دکتر رابرت ردفیلد مدیر مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری در آمریکا نیز نگرانی خود درباره آن را ابراز داشته است. با توجه به همزمانی با فصل آنفلوآنزا، تشخیص کووید-۱۹ می‌تواند در زمستان آینده حتی دشوارتر باشد. ترکیب کووید-۱۹ و فصل آنفلوآنزا می‌تواند فشار مضاعفی را بر بخش خدمات درمانی وارد کند.

سخن پایانی

در حال حاضر، بهترین گزینه رعایت روش‌های شناخته شده کاهش خطر کووید-۱۹ مانند شستشوی منظم دست ها، حفظ فاصله گذاری اجتماعی، و ضدعفونی کردن وسایل شخصی و سطوح پر استفاده بدون در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی است.

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که گسترش کووید-۱۹ کاهش خواهد یافت، اما در تابستان به پایان نمی‌رسد. در حال حاضر، پیش بینی آینده به واقع دشوار است. ما با یک پاتوژن جدید مواجه هستیم که اطلاعات چندانی درباره آن نداریم.