نحوه صحیح استفاده از دارو‌های مختلف

سید علی فاطمی نایب رئیس انجمن داروسازان ایران اظهار کرد: بر اساس گزارش اخیر مرکز ملی آمار سلامت آمریکا، خطا‌های پزشکی بعد از بیماری‌های قلبی و سرطان، سومین عامل مرگ و میر افراد به شمار می‌رود که سالانه جان بیش از ۲۵۰ هزار نفر را می‌گیرد.

او در ادامه افزود: حدود ۱۰ درصد از خطا‌های پزشکی را خطا‌های دارویی تشکیل می‌دهند که از مجموع خطا‌های دارویی، حدود ۳۸ درصد آن مربوط به اشتباهات خود بیمار در مصرف دارو است. به همین دلیل امروزه توصیه می‌شود تا بیماران شیوه مصرف صحیح دارو‌ها را به طور دقیق در داروخانه ها از پزشک داروساز آموزش ببینند.

رعایت نکاتی مهم حین مصرف داروها

فاطمی بیان کرد: از خرد کردن یا جویدن قرص‌های روکش دار خودداری کرده و اگر روکش قرص ترک داشت، مصرف نکنید. همچنین توصیه می شود دارو‌های مایع را قبل از مصرف تکان دهید؛ زیرا بعضی از آن ها در اثر ماندن، دو لایه یا چندلایه می‌شوند که مواد مؤثر دارو‌ها در بعضی لایه‌ها کم و برخی دیگر زیاد است. در مصرف دارو‌های مایع به ویژه آنتی بیوتیک و ضدصرع تا حد امکان از قاشق‌های مخصوص خود آن استفاده کنید؛ چرا که قاشق‌های معمولی آشپزخانه به اندازه کافی دقیق نیست.

او گفت: زمانی که شیشه شربت را در یخچال نگهداری می کنید ممکن است شکرک بزند، اما در صورت گرم کردن (نه جوشاندن) مجددا قابل استفاده خواهد بود. دارو‌های نیمه خورده و داروهایی که مقداری از آن‌ها مصرف شده است، قابل نگهداری نیستند و باید دور ریخته شوند. قبل از مصرف قطره یا اسپری بینی ابتدا به آرامی بینی خود را تخلیه کنید.

فاطمی تصریح کرد: قبل از استفاده از قطره چشمی دستهایتان را بشویید و مژه‌های خود و اطراف چشم را تمیز کنید تا از انتقال هر گونه آلودگی به داخل چشم جلوگیری شود، پس از آن پلک پایین را طوری بکشید تا تشکیل کیسه دهد و قطره چکان را نزدیک چشم نگهدارید، اما نباید با چشم تماس پیدا کند. قطره را در داخل کیسه زیرین بریزید (هیچگاه قطره را مستقیماً روی کره چشم نچکانید) چشم را ببندید و چند دقیقه در همین حالت بمانید.

او گفت: نکته مهم دیگر این است که ظرفیت پلک زیرین حداکثر یک قطره است و با ریختن بیش از یک قطره، قطره قبلی شسته می‌شود؛ بنابراین اگر لازم است هم زمان دو یا چند دارو به شکل قطره مصرف کنید، حداقل ۵ الی ۱۰ دقیقه بین ریختن دو قطره فاصله بگذارید. از مصرف طولانی مدت قطره‌های چشمی به ویژه آن هایی که حاوی ترکیبات کورتونی هستند (معمولاً برای رفع التهاب چشم استفاده می‌شوند) بدون تجویز پزشک خودداری کنید؛ زیرا ممکن است عوارض جانبی، همچون بیماری آب مروارید و گلوکوم (آب سیاه) و نهایتا کوری را به دنبال داشته باشد.

فاطمی افزود: برای ریختن قطره گوشی، لاله گوش را عقب بکشید (در کودکان به پایین و عقب، در بزرگسالان به بالا و عقب) بعد قطره را بچکانید. قطره نباید سرد یا بسیار گرم باشد. بهترین روش برای اینکه قطره گوش به گرمای مناسب برسد، این است که آن را بین دست به جلو و عقب بگردانید. هیچ گاه قطره گوش را در آب جوش قرار ندهید، زیرا نباید بسیار گرم باشد.

او گفت: بطور کلی در مصرف قطره‌ها یا پماد‌های چشمی، گوش و بینی از تماس نوک قطره یا پماد با مخاط خودداری کنید. از قطره چشمی، گوش یا بینی که مدتی بی استفاده مانده است مجددا استفاده نکنید؛ چرا که خود دارو می‌تواند محیط مساعد جهت تجمع عوامل میکروبی باشد که در نتیجه ضرر آن بیش از خاصیت آن خواهد بود.

فاطمی بیان کرد: بهترین داروها برای استفاده داروهایی هستند که به شکل کرم و پماد تولید می‌شوند و برای استفاده از آن‌ها ابتدا محل مورد نظر را به مدت ۵ دقیقه مرطوب کنید و سپس قبل از خشک شدن (در طی ۲ تا ۵ دقیقه) دارو را روی ضایعه بمالید. تمام داروهایتان را به دور از حرارت، رطوبت و دسترسی کودکان نگهدارید. نیازی نیست که همه دارو‌ها را در داخل یخچال نگهداری کنید. اگر دارو‌ها در جای مرطوب یا در گرمای نور آفتاب، در سرما یا گرما زیاد نگهداری شوند تجزیه شده و فاسد خواهند شد.

او در ادامه افزود: بعضی از دارو‌ها وقتی تجزیه می‌شوند تنها تاثیر اولیه خود را از دست می‌دهند، اما برخی دیگر پس از تجزیه به ترکیب کاملاً متفاوت و خطرناکی تبدیل می شوند؛ بنابراین هیچ گاه قفسه دارو‌ها را در حمام یا نزدیک به آن‌ قرار ندهید.