آیا می دانید چگونه به زخم معده مبتلا می شوید؟

پوشش داخلی این اعضا با سیستم بسیار پیچیده و دقیقی در مقابل این اسید محافظت می‌شود. ضعف این سیستم دفاعی یا ترشح بیش از حد اسید عامل به وجود آمدن زخم است. زخم‌هایی كه در معده و دوازدهه ایجاد می‌شوند در بین مردم به زخم معده مشهور هستند. جالب این است كه شیوع زخم در دوازدهه خیلی بیشتر از زخم معده است.

از بین عوامل ایجاد زخم دو عامل مهم‌تر هستند: میكروبی به نام هلیكوباكتر و داروهای مسكن غیراستروئیدی.

میكروب هلیكوباكتر در جوامعی كه از نظر بهداشتی و اقتصادی وضع بدی دارند در اكثر افراد وجود دارد ولی بهتر شدن سطح بهداشتی در بسیاری از جوامع پیشرفته باعث كاهش شیوع آن حتی تا كمتر از 30 درصد گردیده است. این میكروب با ایجاد التهاب در جدار معده باعث ایجاد زخم در معده و یا دوازدهه می‌شود.

داروهای مسكنی همچون دیكلوفناك، پیروكسیكام، بروفن، ناپروكسن و آسپرین از عوامل بسیار مهم زخم‌های معده و دوازدهه هستند. این داروها در افراد مسن، سیگاری، الكلی و افرادی كه سابقه زخم قبلی دارند یا همزمان از چند نوع از این داروها استفاده می‌كنند یا همزمان از كورتون استفاده می‌كنند احتمال ایجاد زخم را خیلی زیاد می‌كند.

عوامل دیگری نیز در ایجاد زخم مهم هستند. به عنوان مثال افراد دچار استرس بیشتر در معرض زخم هستند. در مورد خوراكی‌ها فقط الكل و قهوه ارتباط قابل توجهی با زخم دارند و سایر غذاها چندان ارتباطی ندارند.

علامت اصلی این زخم‌ها درد در قسمت بالای شكم و زیر جناغ است. دردهای زخم دوازدهه معمولا زمانی شروع می‌شود كه ساعتی از خوردن غذا گذشته و معده خالی شده است ولی درد زخم معده همزمان با خوردن غذا زیادتر می‌شود. دردهایی كه نیمه شب بیمار را بیدار می‌كند احتمال زخم دوازدهه یا معده را خیلی مطرح می‌نماید.

عوارض زخم معده دوازدهه مهم‌ترین عاملی است كه درمان این بیماری را اجباری می‌سازد. خونریزی، سوراخ شدن و بسته شدن مسیر عبور غذا در اثر زخم عوارض این بیماری هستند.
مهم‌ترین وجه درمان زخم‌ها پیدا كردن عامل ایجاد آنها مثلا داروهای مسكن یا میكروب هلیكوباكتر است كه در این صورت باید آنها را حذف كرد. در صورتی كه این دو عامل وجود نداشت مصرف ضداسیدها و داروهایی كه اسید معده را كم می‌كنند اساس درمان را تشكیل می‌دهند. با مصرف این داروها به مدت نسبتا طولانی بسیاری از زخم‌ها بهبودی كامل پیدا می‌كنند.

یكی از نكات مهم در درمان زخم‌های معده و اثنی‌عشر خصوصا در افراد بالای 40 سال این است كه هر گونه درد در شكم كه براحتی به دارو پاسخ نمی‌دهد را باید جدی فرض كرد و با اقدامات تشخیصی مثل آندوسكوپی ابتدا احتمال بدخیمی را رد كرد و سپس درمان را انجام داد.