راهکارهای تشخیص آلزایمر/ چگونه از آلزایمر پیشگیری کنیم؟

آلزایمر، شایع‌ترین علت زوال عقل در سنین بالاست و غالبا در افراد بالای ۶۵ سال بروز می‌کند. بیماری آلزایمر به مرور زمان تشدید می شود و میزان تحلیل مغز پیشروی می کند، اما سرعت این تحلیل در بیماران مختلف، متفاوت است. برخی از افراد در همان مراحل ابتدای بیماری توانایی انجام فعالیت‌های روزانه خود را از دست می‌دهند. اما برخی دیگر ممکن است در مراحل بعدی بیماری با این مشکلات مواجه شوند.

آلزایمر نوعی اختلال در عملکرد مغز است که به واسطه آن به تدریج توانایی‌های ذهنی بیمار تحلیل می‌رود و فرد دچار نوعی اختلال حافظه می‌شود که شروع و پیشرفت تدریجی دارد.

در اوایل بیماری، حافظه کوتاه مدت مختل می شود و سپس با گذشت زمان و پیشرفت بیماری، حافظه بلند مدت نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

بیماری آلزایمر دارای علائمی است که اکثرا در اطرافمان دیده ایم. نشانه هایی مثل از یاد بردن اسم و مکان اشیا، فراموش کردن اشخاص و اسم آنها از علائم بیماری است. با پیشروی آلزایمر و تخریب تدریجی مغز، بیمار حتی خاطرات ارزشمندش را از یاد می برد و به مرور بیماری، حرکت و تنفسش هم درگیر می شود و قلب از کار می افتد.

محمدعلی اکبریان، فوق تخصص مغز و اعصاب و نورولوژی بیان کرد: به بیماری آلزایمر، بیماری فراموشی یا نسیان می‌گویند. افزایش سن و فرسودگی سلول‌های مغزی از اصلی ترین علت‌های ایجاد این بیماری است. از بین رفتن حافظه کوتاه مدت یا نزدیک نیز یکی دیگر از نشانه‌ های شایع آلزایمر است، که در این شرایط ممکن است بیمار حرف یا سوال‌های خود را به طور مداوم تکرار کند.

او افزود: این بیماری می‌تواند جنبه ژنتیکی هم داشته باشد، تقریبا حدود ۱۰ درصد از افرادی که دچار بیماری آلزایمر می‌شوند اختلال ژنتیکی دارند.

او ادامه داد: سیستم عصبی دارای سلول‌های بسیار حساسی است که فعالیت‌های حیاتی وابسته به اکسیژن، خون و فکر سالم را انجام می‌دهند. همچنین افرادی که فشار خون و یا چربی خون بالایی دارند به علت کاهش و یا اختلال گردش خون، زودتر دچار این بیماری می‌شوند. ضربه‌های مکرر مغزی و اختلال در کارکرد سلول‌های مغز نیز بیماری آلزایمر را تشدید می‌کند.

راهکارهای تشخیص آلزایمر

این متخصص مغز و اعصاب گفت: بهترین روش برای تشخیص آلزایمر انجام آزمایش‌های عمومی، اندازه گیری محتویات خون مانند کلسترول، تست‌های تیروئید و اندازه گیری بعضی از ویتامین‌ها به خصوص ویتامین B۱۲ است. تست MRI مغزی روش دیگری است که با آن می‌توان این بیماری را تشخیص داد. با این روش ها، لاغر شدن مغز و یا آسیب‌هایی که در آن وجود دارد، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

اکبریان بیان کرد: از دیگر روش‌های تشخیص بیماری آلزایمر طراحی سوال‌هایی برای بیماران است که اگر قادر به پاسخگویی نباشند، پزشک معالج متوجه کاهش فعالیت مغز شده و مشخص می شود در این شرایط فرد دچار بیماری آلزایمر شده است.

او افزود: هنگامی که این بیماری تشخیص داده شد پروسه درمانی و محافظتی تا آخر عمر برای بیمار در نظر گرفته می‌شود.

این متخصص مغز و اعصاب بیان کرد: هنگامی که افراد فعالیت‌های فیزیکی انجام می دهند، وضعیت گردش خون در بدن بهتر می‌شود و موادی ترشح می‌شوند که به عملکرد مغز کمک می‌کنند، بنابراین در این شرایط صدمات مغزی کمتر می‌شود. پس ورزش منظم می تواند به جلوگیری از ابتلا به آلزایمر کمک شایانی کند. همچنین کسانی که به طور مداوم وضعیت دیابت و فشار خون خود را کنترل می‌کنند هم دیرتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.

او ادامه داد: تاکنون تغذیه خاصی برای جلوگیری از ابتلا به آلزایمر شناخته نشده است. ولی به طور کلی استفاده از رژیم‌های سرشار از مواد مغذی، ریز مغذی ها و ویتامین‌ها که مهم‌ترین آن‌ها ویتامین B۱۲ در گوشت و فرآورده‌های دامی است، توصیه می شود. همچنین مصرف غذا‌های ساده و سالم مثل رژیم‌هایی که در آن ترکیبات سبزی و روغن زیتون بیشتر است، در جلوگیری از ابتلا به آلزایمر موثر‌ هستند.

راه‌های پیشگیری از آلزایمر

احسان شریفی پور متخصص مغز و اعصاب در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان بیان کرد: دمانس یا زوال عقل بیماری است که با توجه به پیر شدن جمعیت دنیا یکی از چالش‌های بسیار جدی، سلامت جامعه در تمام ملت‌ها خواهد بود.

او اظهار کرد: زوال عقل انواع مختلفی دارد که برگشت پذیر و برگشت ناپذیر بودن این بیماری، یکی از شایع‌ترین انواع آن است و معمولا پس از ۶۵ سالگی به علت ایجاد تغییرات ساختاری و عملکردی در مغز که از مهم‌ترین جنبه‌های آن کوچک شدن بافت مغز است، اتفاق می‌افتد.

این متخصص مغز و اعصاب در رابطه با عواملی که کمک می‌کند فرد دیرتر دچار بیماری زوال عقل یا آلزایمر شود، اظهار کرد: افرادی که عملکرد و ظرفیت ذهنی بیشتری دارند و ذهنشان فعال‌تر است دیرتر و کمتر دچار بیماری آلزایمر می‌شوند، پس استفاده از ظرفیت‌های ذهنی با مطالعه و انجام بازی‌های فکری قطعا تاثیر دارد.

شریفی پور بیان کرد: زندگی دور از استرس عامل بسیار مهمی در پیشگیری از ابتلا به این بیماری است، زیرا استرس به طور کلی عملکرد و مسیر ثبت و بازیابی مغر را مختل می‌کند.