مناظره‌های انتخاباتی ۴۰ میلیون بیننده داشت

مریم فیروزفر- برنامه‌ریزی برای برگزاری انتخابات آن هم از نوع ریاست جمهوری، قطعا به برنامه‌ریزی گسترده‌ای نیاز دارد. برنامه‌ریزی دقیقی که علاوه بر اجرای عدالت در برگزاری برنامه‌ها باید در حدی غنی و پویا باشد که در نهایت بتواند بر مشارکت حداکثری در انتخابات بیافزاید.

امسال رسانه ملی تا حد بسیار زیادی توانست این امر را محقق کند تا جایی که مقام معظم رهبری در سخنان اخیر خود با جمعی از اقشار مختلف مردم درباره مناظره‌ها فرمودند: کار صداوسیما در انتخابات،تهمت زنندگانی را که می‌گفتند آزادی بیان نیست ، خجالت زده کرد، البته بنده در زمینه آن مسائلی که آقایان مطرح کردند،مطالبی دارم که بعدا خواهم گفت.

برگزاری مناظره 8 نفره، حضور مداوم کاندیداها در رسانه ملی و ... از جمله مواردی است که در گفت‌وگو با «مجید دانشور» دبیر ستاد انتخابات رسانه ملی مطرح شده و در ادامه می‌خوانید:

**آقای دانشور برگزاری مناظرات هشت نفره چطور طراحی شد؟

-با توجه به اینکه ما تجربه برگزاری مناظره میان چهارنفر را در سال 88 داشتیم که دو به دو برگزار شد، و اینکه امسال به خاطر تعداد بالای کاندیداها نمی‌توانستیم این مدل را برگزار کنیم، در نتیجه یکسری مزایا و معایب مناظره هشت نفره را نوشتیم و آن را برای 200 نفر از فرهیختگان و دانشگاهیان و طلاب فرستادیم. آنها نظر دادند و ما نظرات را از خیلی کم تا زیاد برسی کردیم و در نهایت نحوه برگزاری مناظره را از آنها سوال کردیم.

**در برگزاری مناظرات موارد دیگری جز تعداد کاندیداها را هم مد نظر داشتید؟

-بله. قطعا گزاره‌های دیگر را هم گذاشتیم و با اختلاف دو درصد یعنی 51 درصد برگزاری مناظره 8 نفره به مناظره 2 نفره چربید.



**در ادامه برنامه چطور پیش رفت؟

-بنا بر این ستاد انتخابات صداوسیما برگزاری مناظره 8 نفره را به کمیسیون ماده 65 (بررسی تبلیغات) پیشنهاد دادیم و آنها پذیرفتند و گفتند که آیین نامه آن را تنظیم کنیم و به صورت باکس‌های 30 دقیقه‌ای تنظیم شد. یعنی گفت‌وگوی هر نامزد با 7 نامزد دیگر حدود 26 الی 27 دقیقه طول می‌کشید. البته در مناظره اول در پایان برای اینکه مناظره جذاب‌تر شود، ما سوالات چهار گزینه‌ای و عکس هم استفاده کردیم که نامزدهای محترم چند نفر اعتراض کرده بودند.



**اما این بخش خیلی به مذاق کاندیداها و همچنین بخشی از مخاطبان خوش نیامد؟

-در نظرسنجی روز بعد از مردم، 47 درصد مردم معتقد بودند که این گزینه‌ها خوب بوده است و 53 درصد گفتند که خوب نبود و بنا بر این حذف شد. پس به دلیل اینکه مردم برایشان مطلوبیت داشت که عکس‌ها نباشد، این بخش حذف شد. در مناظره دوم روند منطقی‌تر شد و در مناظره سوم تازه مناظره 8 نفره جا افتاد.



**نظرسنجی‌ها مناظره سوم را چطور ارزیابی کردند؟

-به نظر ما مناظره سوم، چالشی‌تر، جذاب‌تر و شفاف‌کننده تر بود کمااینکه نظرسنجی ما از مردم پس از مناظره سوم نشان داد که مردم با نزدیک به 66 درصد گفته‌اند که مناظره سوم توانست برایشان امکان گزینش بهتر و مقایسه را فراهم کند.



**برگزاری مناظره چهارم چرا منتفی شد؟

-در مورد اینکه برخی کاندیداها درخواست مناظره بعدی کردند، چون پیش از این سه مناظره تصویب شده بود، درخواست کردند که چهارمی هم باشد، با توجه به اینکه روزهای پایانی تبلیغات نامزدها بود، آنها حتی نمی‌رسیدند که برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی خود را پر کنند، به همین دلیل منتفی شد. در واقع الان برخی کاندیداها در حال اتلاف وقت هستند و این وقت‌هایی که صداوسیما برای آنها قرار داده است، میلیون‌ها ریال هزینه دارد که مورد توجه نیست و هدر داده می‌شود. مثلا تعدادی از نامزدها که نمی‌توانم اسم ببرم باید پیام‌های سه دقیقه‌ای به رادیو پیام می‌دادند که این تبلیغات را ارائه نکرده‌اند و البته در رادیو پخش شده که این وقت فلان نامزد بوده که نیامده آن را پر کند.

پس چون نمی‌توانند وقت‌های تعیین شده در جدول قرعه‌کشی شده را پر کنند، عملا گذاشتن یک مناظره دیگر یعنی نفی برنامه‌های دیگر سازمان صداوسیما که برای نامزدها قرار داده است. امکانات و استودیو رسانه ملی برای انها قرار داده است و طبق برنامه‌ریزی انجام شده عملا برگزاری مناظره چهارم منتفی است.

**آماری از میزان مخاطب سه مناظره برگزار شده در دست دارید؟

-برای هرکدام از مناظره‌ها به تفکیک سه نظر سنجی انجام شد که به طور میانگین ما را به 65 درصد از مخاطبان رسانه ملی رساند که حدود 40 میلیون نفر از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد. البته برخی گفته‌اند فقط اولین مناظره یا دومی و یا سومی را دیده‌اند. در نهایت به 56 درصد رسیدیم.

**میزان رضایت مخاطبان از نحوه برگزاری مناظره‌ها چقدر بود؟

-درباره میزان رضایت نیز باید بگویم که با 66 درصد، مناظره سوم بیشترین میزان رضایت را داشته است.



**بعد از برگزاری مناظره اول نقدهای بسیاری در سایت‌ها و برخی خبرگزاری‌ها انجام شد، آیا این نقدها در تغییر شیوه برگزاری مناظره‌های بعدی اثر گذاشت؟

-خیر. برای کمیسیون تبلیغات نظرسنجی مهم است که مبنای علمی دارد و نقدهای سایت‌ها نمی‌تواند روایت کننده نظر مردم باشد. به همین دلیل نظرسنجی مردمی صورت گرفت و شیوه برگزاری مناظره‌های بعدی بر این مبنا عوض شد.

**در این میان برخی هم به حضور مجری دوم یعنی آقای طلوعی نقدهایی داشتند با این محوریت که هیچ باری از مناظره را به دوش نمی‌کشد؟

-قرار بود تا دقیقه 90 اسامی مجریان منتشر نشود و قرار شد تا دو مجری در نهایت برای اجرای برنامه‌ها انتخاب شوند که یکی آقای حیدری و دیگری آقای طلوعی بود که در طول برگزاری مناظره مدام با هم مشورت می‌کردند که البته مخاطبان این مشورت‌ها را روی آنتن نمی‌دیدند و در زمان صحبت کاندیداها بود. در حقیقت مشاوره‌ها زمان صحبت کاندیداها به مجری داده می‌شد.

مجری دوم به خاطر اینکه باید وقت اصلی به نامزدهای محترم داده شود، دخالت بیش از حد در وقت نمی‌کرد و بیشتر نقش نظارتی ایفا می‌کرد.

**نظر کاندیداها درباره مناظره‌های دوم و سوم چه بود؟

-نامزدها خودشان نسبت به برگزاری مناظره‌ها نظر مساعدی داشتند که در بخش‌های خبری هم پخش شد اما برخی ستادهای انتخاباتی نسبت به کم بودن وقت و ناعادلانه بودن برخی برخوردهای مجری اعتراضاتی داشتند. ما هم گفتیم اگر اعتراضی دارید به کمیسیون منعکس کنید که تا به حال اعتراض رسمی دریافت نکردیم.

**نظریه‌ای وجود دارد با این مبنا که برگزاری مناظره‌های انتخاباتی میان کاندیداها می‌تواند به تغییر ناگهانی آراء بیانجامد. آیا مناظره‌ها واقعا آراء را جابه جا میکند؟

-بنده از سال 60 تا به حال در کمیسیون انتخابات صداوسیما بوده‌ام و تجربه نشان می‌دهد که 3 روز آخر تعیین کننده است. مناظره‌ها تاثیرگذار است اما سه روز آخر تبلیغات بیشتر تاثیرگذار است.

**تخلفی هم از سوی کاندیداها یا مجری به شما اعلام شده است؟

-تخلفات نامزدها به این کمیسیون مربوط نمی‌شود، بلکه برنامه‌های آنها مربوط می‌شود که دورزدن قانونی برخی نامزدها در آن به چشم می‌خورد. برنامه‌شان آمده، تصویب شده و آماده پخش شده است اما در دقیقه 90 شروع به واسطه تراشی می‌کنند تا آن را عوض کنند چون به چیز جدیدی رسیده‌اند که می‌خواهند در برنامه‌شان بگنجانند.