پیشنهاداتی به دولت یازدهم در صنعت حمل و نقل هوایی

کاپیتان هوشنگ شهبازی با ارائه پیشنهاداتی به دولت یازدهم در صنعت حمل و نقل هوایی، گفت: در صنعت هوایی مشکلی وجود ندارد چراکه مشکل حل نشدنی است و همه آنچه به عنوان مشکل تلقی می‌شود به عنوان یک مساله و یک قفل است که می‌شود با کلید تدبیر همه آنها را باز کرد.

وی افزود: صنعت هوایی همچون یک مثلث است که یک ضلع آن حاکمیت و سیاستگذاری است که نقش سیاستگذار اصلی در حوزه‌های کلان صنعت و تدوین و ابلاغ قوانین و دستورالعمل‌های مربوط را دارد و به عنوان نماینده دولت در صنعت هوایی است که همان سازمان هواپیمایی کشوری است. ضلع دیگر، بخش فرودگاهی و ارائه دهنده خدمات سرویس‌های راداری است و آخرین ضلع را ایرلاین‌ها و ارائه دهندگان خدمات هوانوردی به خود اختصاص می‌دهند.

شهبازی ادامه داد: مهمترین رکن در صنعت هواپیمایی سازمان هواپیمایی کشوری است که به عنوان نماینده حاکمیت، متولی سیاستگذاری در تمامی بخش‌های بالادستی صنعت هوانوردی است و می‌تواند تضمین‌کننده رشد این صنعت باشد. بعد از گذشت 33 سال از انقلاب اسلامی مسائلی همچنان گریبانگیر این سازمان و به تبع آن بخش‌های مختلف صنعت هوانوردی است که از جمله مهمترین آنها عدم ثبات مدیریتی است.

به گفته این کارشناس، متوسط عمر مدیریت ارشد در سازمان هواپیمایی کشوری حدود یک سال و دو ماه بوده است و این امر موجب تزلزل در تصمیم‌گیری‌ها، برنامه‌ریزی‌های بلند مدت و بی‌رغبتی به کار در بین کارشناسان شده است، البته از ساختار حاکمیتی، فقدان سند راهبرد جامع صنعت هوانوردی و ضعف در قوانین و مقرارات را نیز در این زمینه می‌توان نام برد.

وی اظهارداشت: ارتقای جایگاه سازمان هواپیمایی کشوری به یکی از معاونت‌های رییس‌جمهور با توجه به اهمیت جایگاه آن در پیشبرد اهداف کشور، اجرای الزامات قانون برنامه پنجم توسعه، تدوین مقررات ملی صنعت هوانوردی (بازنگری در قانون هواپیمایی کشوری) است.

شهبازی، تدوین سند راهبرد جامع صنعت هوانوردی با اولویت قراردادن محورهای بهره‌مندی از فن‌آوری روز دنیا به منظوربه حداقل رساندن حوادث و سوانح با استفاده از تجهیزات و سخت افزارها و نرم افزارهای مدرن، افزایش توان علمی و عملی و تولید علم در حوزه ایمنی هوانوردی به منظورارتقای سطح دانش تخصصی و آشنایی با دانش نوین بین‌المللی وتقویت نقش نظارتی سازمان هواپیمائی کشوری با تکیه بر نقش محوری و حاکمیتی از طریق ایجاد بستر حقوقی مناسب و اعمال حمایت‌های قانونی را ضروری خواند.

وی همچنین خواستار ارتقای ساختار مدیریتی در صنعت حمل و نقل هوایی به منظور استفاده بهینه از منابع موجود والگوهای موفق بین‌المللی شد و افزود: بهره‌گیری حداکثری از امکانات و نهادهای موجود هوانوردی کشور با ایجاد تعامل سازنده بین کلیه ذی‌نفعان زنجیره ایمنی، ترویج و نهادینه ساختن فرهنگ ایمنی هوانوردی به منظور افزایش مشارکت اجتماعی در توسعه و بکارگیری آن و حضور فعال و موثر در مجامع بین‌المللی با هدف تامین منافع ملی باید در دستور کار این صنعت قرار گیرد.

این کارشناس در صنعت حمل و نقل هوایی، بسترسازی اقتصادی مناسب و تکمیل و اجرایی کردن برنامه جامع ایمنی صنعت هوانوردی کشور را مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: توسعه فرهنگ هوانوردی و اشاعه هوانوردی عمومی که می‌تواند به شکوفایی اقتصادی در صنعت و فرودگاهها منجر شود، از راهکارهای پیشرفت صنعت حمل و نقل هوایی است. برنامه کلان توسعه اقتصادی صنعت هوانودی با توجه به ظرفیت‌های موجود و ارتقای بخشی از آنها از دیگر برنامه‌های مهم رشد صنعت حمل و نقل هوایی است، ضمن اینکه زمینه‌سازی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و حضور فعال و موثر در مجامع بین‌المللی با هدف تامین منافع ملی، از جمله راهکارهایی است که با انجام یک برنامه مدون دستیابی به آن محقق خواهد شد.

به گفته شهبازی، شرکت فرودگاههای کشور مهمترین بخش در حوزه فرودگاهی در کشور است که هدف از تشکیل آن ساماندهی، ایجاد، اداره، نگهداری، توسعه، تکمیل، تجهیز و بهره برداری فرودگاه‌های کشور، ایستگاه‌های ناوبری ارتباطی و ارائه خدمات و فعالیت‌های جانبی فرودگاهی هوانوردی و پروازی است که وظایفی از جمله انجام خدمات فرودگاهی از قبیل نگهداری و بهره‌برداری از پایانه‌های بار و مسافر، امور حمل و نقل و انجام خدمات پشتیبانی مربوط به هواپیما، پارکینگ، مراجعین به فرودگاهها، خدمات زمینی فرودگاهی (هندلینگ)، آشیانه، کترینگ، اقامتی و پذیرایی، سوخت رسانی به هواپیما و امور حفاظت از فرودگاهها، هواپیماها، مراکز تجاری و پارکینگ دارد.

وی ادامه داد: ارائه خدمات هوانوردی از قبیل تجهیز راه‌های هوایی، نگهداری و بهره‌برداری از تجهیزات هوانوردی، هدایت و نشست و برخاست هواپیما و وسایل پرنده در فضا و فرودگاهها، خدمات آزمایش دستگاههای ناوبری و خدمات ایمنی زمینی و آتش‌نشانی و سایر خدمات زمینی مرتبط از دیگر وظایف شرکت فرودگاههای کشور به شمار می رود. خدمات طراحی، ساخت، تعمیرات و نگهداری پایانه‌ها، ساختمان‌های جنبی، عوامل پروازی، تجهیزات پروازی و لوازم ارتباطی و ناوبری و سایر تسهیلات فرودگاهی، سرمایه‌گذاری با مشارکت با بانک‌ها، اشخاص حقیقی و حقوقی واجد شرایط و صلاحیت، اخذ تسهیلات از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری به منظور تحقق اهداف شرکت با تصویب مجمع عمومی و با رعایت قوانین و مقررات مربوط از وظایف شرکت فرودگاه‌هاست.

برنامه‌های راهبردی

- افزایش ایمنی و اعتماد در عملیات فرودگاهی و هوانوردی


- ارتقای سطح قانونمندی و انطباق کلیه‌ی فعالیت‌های شرکت با قوانین، مقررات، معیارها و استانداردهای ملی و بین‌المللی حاکم بر صنعت هوانوردی و فرودگاهی.

- افزایش ضریب امنیت در حوزه‌ی عملیات و تجهیزات فرودگاهی و ناوبری.


- کاهش آلاینده‌های فرودگاهی و هماهنگی با محیط زیست در طرح‌های توسعه‌ای.

- افزایش سطح کیفی خدمات فرودگاهی و هوانوردی ودر نتیجه افزایش رضایت مشتریان (شرکت‌های هواپیمایی، هندلینگ، مسافران، خرده فروشان و ...).


- افزایش مشارکت بخش غیر دولتی و خصوصی در حوزه‌ی فرودگاهی و ناوبری،

- تجاری‌سازی و تلاش مستمر برای اقتصادی نمودن فرودگاه‌های کشور،


- افزایش اثرات اقتصادی فرودگاه (فرصت‌های شغلی مستقیم و غیرمستقیم) و افزایش ناحیه‌ی نفوذ آن

- افزایش هماهنگی و ارتباط بین فرودگاه‌ها و سایر مدهای حمل و نقل،


- ایجاد ارتباطی قوی با جامعه‌ای که فرودگاه در آن قرار گرفته است و تببین مستمر نقش و اهمیت فرودگاه‌ها در توسعه‌ مناطق و کشور با بهره‌گیری از شیوه‌های نو ،

- افزایش ارتباطات بین فرودگاهی در منطقه و عرصه‌ی بین‌الملل ،


- ارتقای سطح تاثیرگذاری در سازمان‌های مرتبط با صنعت فرودگاهی و هوانوردی در سطح ملی و بین‌المللی که می‌توان در این راستا به افزایش درآمد با فعال شدن مسیرهای ترانزیت هوایی اشاره کرد.

اشاعه هوانوردی عمومی در کشور

-اشاعه هوانوردی عمومی در کشور علاوه بر اقتصادی شدن واقعی صنعت هوانوردی و به تبع آن فرودگاههای کشور کمک شایان توجه نیز می‌تواند به صنعت توریسم و گردشگری کند. توضیح در این خصوص نیاز به بحث مفصلی دارد که پیش بینی می‌شود یکی از مهمترین راهکارهای برون رفت از مشکلات مالی موجود و کمک به پویا شدن صنعت و اقتصادی شدن آن به معنای واقعی همین اشاعه هوانوردی عمومی است.

شهبازی در ادامه تصریح کرد: در صنعت هوانوردی بخش اعظمی از فعالیت‌ها در حوزه ارائه‌دهندگان خدمات صورت می‌گیرد. از مهمترین این بخش‌ها می‌توان به شرکت‌های هواپیمایی، شرکت‌های هلی‌کوپتری، شرکت‌های خدمات حمل و نقل بار هوایی، شرکت‌های خدمات هندلینگ پروازی، شرکت‌های خدمات مسافرتی، شرکت‌های تامین‌کننده تجهیزات هوایی، شرکت‌های مشاور در حوزهای ایمنی، شرکت‌های ارائه کننده خدمات کترینگ اشاره کرد.

وی گفت: در حال حاضر بزرگترین مساله که سر راه شرکت‌های هواپیمایی به عنوان بخش اصلی که در این حوزه با مردم در ارتباط هستند و بیشترین خدمات را ارائه می‌کنند، بحران مالی گسترده ناشی از تحریم‌ها و فرسودگی ناوگان و ناتوانی تامین قطعات و خدمات مورد نیاز است. برای حل رفع بخشی از این مشکلات که به اصطلاح به خود تحریمی‌ها بر می‌گردد (از قبیل عدم تخصص کافی در مدیریت و...) راهکارهایی به شرح زیر وجود دارد:

- آزادسازی نرخ خدمات ارائه شده

- تجمیع شرکت‌های کوچک و زیان‌ده بر اساس مدل‌های علمی جهانی

- ارائه وام‌های بلند مدت با بهره کم برای نوسازی ناوگان

- فعال کردن بخش صنعت تولید قطعات برای پاسخگویی به نیازهای داخلی بر اساس استانداردهای بین المللی

- ایجاد شرکت‌های هواپیمایی منطقه‌ای

وی در پایان گفت: نباید از انصاف به دور بود و زحماتی را که همکاران در دولت قبل کشیدند که برخی از آنها واقعاً مثال زدنی است همچون کسب رتبه دهم در جهان در ارزیابی سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری در خصوص نظارت بر ایمنی هوانوردی را نادیده گرفت. اعتقاد داریم این صنعت ظرفیت‌های بسیار بالایی دارد که نباید از آن غافل شد و می‌شود با یک برنامه‌ریزی دقیق و خلاقانه از آنها بهره برد؛ از این رو از دولت تدبیر و امید انتظار می‌رود با بهره‌گیری از نظرات دلسوزانه متخصصان و استفاده از نیروهای پر پتانسیل، با برنامه، جوان و خلاق زمینه‌سازی پیشرفت این صنعت را مهیا کند.