فلسفه ایران زایندگی خود را از دست داد

دکتر شهین‌دخت خوارزمی، عضو هیات‌علمی دانشگاه ورتسبورگ آلمان و مترجم آثار الوین تافلر درباره نسبت تفکر فلسفی و فرهنگ گفت: تفکر فلسفی نقش مهمی در تعریف کیفیت حضور انسان در هستی برعهده دارد.

وقتی محیط زندگی انسان، پیچیده، پرتحول، پرابهام و بحران‌خیز می‌شود، کار فرهنگ و تفکر فلسفی سخت‌تر و البته مهم‌تر خواهد بود. فرهنگ باید بتواند الگوهای اندیشه و رفتار انسان را در چنین محیطی به شیوه‌ای سامان دهد که تعادلی پویا میان دنیای درون انسان و محیط بیرون برقرار شود. تفکر فلسفی نیز باید کمک کند تا درباره مهم‌ترین مباحث زندگی انسان (فردی و جمعی) در فضایی با مشخصاتی که عنوان شد، پرسش‌های مهمی مطرح سازد. وی با بررسی کارکرد فرهنگ و تفکر فلسفی افزود: مهم‌ترین کارکرد فرهنگ، ایجاد تعادل میان دنیای درون انسان با محیط بیرون است و یکی از کارکرد تفکر فلسفی نیز طراحی پرسش‌های اساسی درباره انسان و جایگاه او در هستی است. از نظر ماهوی، فرهنگ بستری برای شکوفایی هر نوع تفکری ازجمله تفکر فلسفی است. در واقع ماهیت و قابلیت‌های فرهنگ است که زمینه‌ساز توسعه یا رکود تفکر فلسفی می‌شود.

نایب رئیس انجمن ایرانی مطالعات جامعه اطلاعاتی افزود: پیشرفت علم و تکنولوژی، نیروی پیش‌برنده تحولات محیطی عصر حاضر است و تعادل‌های موجود را با سرعتی حیرت‌آور درهم می‌آمیزد و فرهنگ را با چالش اثربخشی کارکردهای خود و تفکر فلسفی را با چالش طرح پرسش‌های نوظهور و طرح پرسش‌های قدیمی در متن شرایط امروز و اولویت‌بندی آنها مواجه ساخته است.

خوارزمی ادامه داد: تفکر فلسفی هنوز باید مباحثی چون قدرت، عدالت، آزادی، حقوق انسان، رابطه فرد و جامعه، جایگاه انسان در کیهان، رابطه هستی‌شناختی انسان با خودش و سایر عناصر هستی و بسیاری مباحث قدیمی دیگر را موضوع تامل خود قرار دهد و این کار را در قالب واقعیت‌های جهان امروز و مبتنی‌بر معرفت‌های موجود انجام دهد. در ضمن باید به پرسش‌های جدید نیز بپردازد.