.svg)
گام بلند تهران برای تبدیل شدن به یک بازیگر بین‌المللی چه بود؟
بهار: جمهوری‌اسلامی ایران دیگر نمی‌خواهد تماشاگر باشد؛ تماشاگر مناسبات بین‌المللی. تهران تصمیم گرفته است تماشاگر بودن را با بازیگر بودن تعویض کند و در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌های بین‌المللی نقش داشته باشد. نه غیرمستقیم و به واسطه یک رای، بلکه مستقیم و از طریق تدوین قوانین و مقرارت بین‌المللی؛ آن هم با عضویت در یکی از مهم‌ترین کمیته‌های نشست‌های بین‌المللی سازمان ملل متحد. کمیته‌ای که سال‌هاست در حوزه مربوط به آن، جمهوری‌اسلامی ایران درگیر یک چالش بین‌المللی است؛ کمیته امنیت جهانی سازمان ملل متحد. خبرگزاری رویترز، دیروز از قول منابع دیپلماتیک در سازمان ملل متحد گفت ایران در رقابت با کویت برای دست یافتن به مقامی کلیدی در «کمیته نخست» در سازمان ملل است، که کار آن نظارت بر خلع سلاح و امنیت جهانی است. کمیته‌ای که ایران می‌خواهد در آن نقش مهمی ایفا کند، یکی از شش کمیته اصلی نشست‌های عمومی سازمان ملل متحد است.
به نظر می‌رسد که تلاش جمهوری‌اسلامی ایران برای عضویت در این کمیته و نقش‌آفرینی در یکی از مهم‌ترین کمیته‌های سازمان ملل به منظور گسترش خلع سلاح و امنیت جهانی ارتباط مستقیمی با حاشیه‌سازی‌های بین‌المللی حول محور برنامه هسته‌ای ایران دارد. از سال 2001 تاکنون، پرونده هسته‌ای ایران به یک چالش بین تهران و غرب تبدیل شده است و با وجود آن‌که تهران تاکید دارد این برنامه صلح‌آمیز است، کشورهای غربی جمهوری‌اسلامی را به تلاش برای دستیابی به تکنولوژی تسلیحات هسته‌ای متهم می‌کند.
در طول این سال‌ها چندین دور مذاکره چه در بعد فنی و حقوقی میان نمایندگان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و چه در بعد سیاسی میان مذاکره‌کنندگان ارشد هسته‌ای جمهوری‌اسلامی و میانجیان بین‌المللی حل و فصل مناقشه هسته‌ای ایران متشکل از پنج عضو دائم شورای امنیت (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین) به علاوه آلمان موسوم به گروه 1+5 برگزار شده است که هنوز طرفین درگیر در این مناقشه به نتیجه‌ای ملموس، به منظور مختومه کردن این پرونده، دست پیدا نکرده‌اند.
از این روی در یکی‌دوسال اخیر جمهوری‌اسلامی ایران به‌منظور رفع تهدیدها تلاش کرده است با ورود به مجامع بین‌المللی مرتبط، نسبت به ارائه درک بهتری از رویکرد تهران به جهانیان اقدام کند. نخستین تجربه از این دست را نیز جمهوری‌اسلامی ایران با ریاست کنفرانس بین‌المللی خلع سلاح اتمی در تیر ماه سال‌جاری پشت سر گذاشت. کنفرانس خلع سلاح اتمی سازمان ملل متحد از ششم‌تیر به مدت تقریبا یک ماه برگزار شد و انتخاب ایران به ریاست آن به شکل نوبتی و الفبایی صورت گرفت.
هدف از این کنفرانس از جمله رسیدن به راه‌حلی برای خلع سلاح اتمی در جهان و پیداکردن راهی برای جلوگیری از ساخت سلاح‌های کشتار جمعی بود؛ ریاست دوره‌ای و نوبه‌ای جمهوری‌اسلامی بر این کنفرانس، چندان بدون حاشیه نبود. در همین راستا نمایندگان آمریکا و بعضی کشورهای غربی در سازمان ملل با طرح ادعاهای تکراری حول محور برنامه هسته‌ای ایران، انتخاب ایران به ریاست چنین کنفرانسی را خلاف اهداف کنفرانس بین‌المللی خلع سلاح اتمی معرفی کردند و بر همین اساس از حضور در نشست‌های این کنفرانس به ریاست‌جمهوری‌اسلامی ایران امتناع کردند. همان زمان عباس عراقچی، سخنگوی جدید وزارت امور خارجه ایران هم در واکنش به حضورنیافتن آمریکا در کنفرانس بین‌المللی خلع سلاح اتمی به دلیل ریاست ایران، آن را بی‌اهمیت خوانده و گفته بود «ما در هرجا که لازم باشد به حضورمان در حد شرکت در مدیریت اجلاس‌ها ادامه می‌دهیم و فشارهای دیگران و عدم حضورشان برای ما مهم نخواهد بود.»
در همین راستا نیز جمهوری‌اسلامی ایران خیز بلند خود را برای عضویت در «کمیته نخست» برداشته است. «کمیته نخست» نام اولین کمیته از شش کمیته اصلی ملل متحد است، با کنفرانس خلع سلاح در ژنو و کمیسیون خلع سلاح سازمان ملل متحد از نزدیک همکاری می‌کند و نشست تازه آن در ماه اکتبر (مهر‌ماه) آغاز می‌شود. بنا بر آنچه رویترز می‌گوید ایران می‌خواهد به مقام «گزارشگر» این کمیته دست پیدا کند که کار آن بررسی و آماده کردن گزارش از اقدامات ۱۹۳عضو آن در خلع سلاح و کمک به بهبود امنیت جهانی است.
رویترز در این مورد با یکی از سخنگویان نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد نیز تماس گرفته و این مقام ایرانی ضمن تایید این خبر گفته است: «این یک روند عادی برای هر یک از اعضا است.» با این حال این اقدام جمهوری‌اسلامی ایران باز هم خوشایند غربی‌ها به‌خصوص اسراییلی‌ها قرار نگرفته است و از این رو آن‌ها تلاش خود را آغاز کرده‌اند تا مانع از عضویت ایران در کمیته خلع‌سلاح سازمان ملل متحد شوند.
«رون بروسور»، نماینده اسراییل در سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای اعتراض‌آمیز علیه حضور ایران در ریاست یک کمیته سازمان ملل گفت: اجازه دادن به ایران برای ریاست کمیته وابسته به سازمان ملل متحد ویژه خلع سلاح و گسترش تسلیحات مانند این است که اسد دیکتاتور سوریه که مسئول کشته‌شدن صد‌هزار نفر از کشورش است، برای ریاست دفتر اسکان سازمان ملل معرفی شود. طی هفته‌های گذشته این دومین بار است که «تلاش» ایران برای دست یافتن به کرسی در کمیته‌ها و گردهمایی‌های سازمان ملل متحد خبرساز می‌شود. در تیرماه گذشته، پس از انتقاد تند ایالات متحده، ایران از قصد خود برای عضویت در شورای حقوق‌بشر سازمان ملل متحد انصراف داد. هرچند نمایندگی ایران در سازمان ملل اعلام کرد که اساسا ایران نامزد عضویت در این شورا نشده بود.
به نظر می‌رسد که تلاش جمهوری‌اسلامی ایران برای عضویت در این کمیته و نقش‌آفرینی در یکی از مهم‌ترین کمیته‌های سازمان ملل به منظور گسترش خلع سلاح و امنیت جهانی ارتباط مستقیمی با حاشیه‌سازی‌های بین‌المللی حول محور برنامه هسته‌ای ایران دارد. از سال 2001 تاکنون، پرونده هسته‌ای ایران به یک چالش بین تهران و غرب تبدیل شده است و با وجود آن‌که تهران تاکید دارد این برنامه صلح‌آمیز است، کشورهای غربی جمهوری‌اسلامی را به تلاش برای دستیابی به تکنولوژی تسلیحات هسته‌ای متهم می‌کند.
در طول این سال‌ها چندین دور مذاکره چه در بعد فنی و حقوقی میان نمایندگان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و چه در بعد سیاسی میان مذاکره‌کنندگان ارشد هسته‌ای جمهوری‌اسلامی و میانجیان بین‌المللی حل و فصل مناقشه هسته‌ای ایران متشکل از پنج عضو دائم شورای امنیت (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین) به علاوه آلمان موسوم به گروه 1+5 برگزار شده است که هنوز طرفین درگیر در این مناقشه به نتیجه‌ای ملموس، به منظور مختومه کردن این پرونده، دست پیدا نکرده‌اند.
از این روی در یکی‌دوسال اخیر جمهوری‌اسلامی ایران به‌منظور رفع تهدیدها تلاش کرده است با ورود به مجامع بین‌المللی مرتبط، نسبت به ارائه درک بهتری از رویکرد تهران به جهانیان اقدام کند. نخستین تجربه از این دست را نیز جمهوری‌اسلامی ایران با ریاست کنفرانس بین‌المللی خلع سلاح اتمی در تیر ماه سال‌جاری پشت سر گذاشت. کنفرانس خلع سلاح اتمی سازمان ملل متحد از ششم‌تیر به مدت تقریبا یک ماه برگزار شد و انتخاب ایران به ریاست آن به شکل نوبتی و الفبایی صورت گرفت.
هدف از این کنفرانس از جمله رسیدن به راه‌حلی برای خلع سلاح اتمی در جهان و پیداکردن راهی برای جلوگیری از ساخت سلاح‌های کشتار جمعی بود؛ ریاست دوره‌ای و نوبه‌ای جمهوری‌اسلامی بر این کنفرانس، چندان بدون حاشیه نبود. در همین راستا نمایندگان آمریکا و بعضی کشورهای غربی در سازمان ملل با طرح ادعاهای تکراری حول محور برنامه هسته‌ای ایران، انتخاب ایران به ریاست چنین کنفرانسی را خلاف اهداف کنفرانس بین‌المللی خلع سلاح اتمی معرفی کردند و بر همین اساس از حضور در نشست‌های این کنفرانس به ریاست‌جمهوری‌اسلامی ایران امتناع کردند. همان زمان عباس عراقچی، سخنگوی جدید وزارت امور خارجه ایران هم در واکنش به حضورنیافتن آمریکا در کنفرانس بین‌المللی خلع سلاح اتمی به دلیل ریاست ایران، آن را بی‌اهمیت خوانده و گفته بود «ما در هرجا که لازم باشد به حضورمان در حد شرکت در مدیریت اجلاس‌ها ادامه می‌دهیم و فشارهای دیگران و عدم حضورشان برای ما مهم نخواهد بود.»
در همین راستا نیز جمهوری‌اسلامی ایران خیز بلند خود را برای عضویت در «کمیته نخست» برداشته است. «کمیته نخست» نام اولین کمیته از شش کمیته اصلی ملل متحد است، با کنفرانس خلع سلاح در ژنو و کمیسیون خلع سلاح سازمان ملل متحد از نزدیک همکاری می‌کند و نشست تازه آن در ماه اکتبر (مهر‌ماه) آغاز می‌شود. بنا بر آنچه رویترز می‌گوید ایران می‌خواهد به مقام «گزارشگر» این کمیته دست پیدا کند که کار آن بررسی و آماده کردن گزارش از اقدامات ۱۹۳عضو آن در خلع سلاح و کمک به بهبود امنیت جهانی است.
رویترز در این مورد با یکی از سخنگویان نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد نیز تماس گرفته و این مقام ایرانی ضمن تایید این خبر گفته است: «این یک روند عادی برای هر یک از اعضا است.» با این حال این اقدام جمهوری‌اسلامی ایران باز هم خوشایند غربی‌ها به‌خصوص اسراییلی‌ها قرار نگرفته است و از این رو آن‌ها تلاش خود را آغاز کرده‌اند تا مانع از عضویت ایران در کمیته خلع‌سلاح سازمان ملل متحد شوند.
«رون بروسور»، نماینده اسراییل در سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای اعتراض‌آمیز علیه حضور ایران در ریاست یک کمیته سازمان ملل گفت: اجازه دادن به ایران برای ریاست کمیته وابسته به سازمان ملل متحد ویژه خلع سلاح و گسترش تسلیحات مانند این است که اسد دیکتاتور سوریه که مسئول کشته‌شدن صد‌هزار نفر از کشورش است، برای ریاست دفتر اسکان سازمان ملل معرفی شود. طی هفته‌های گذشته این دومین بار است که «تلاش» ایران برای دست یافتن به کرسی در کمیته‌ها و گردهمایی‌های سازمان ملل متحد خبرساز می‌شود. در تیرماه گذشته، پس از انتقاد تند ایالات متحده، ایران از قصد خود برای عضویت در شورای حقوق‌بشر سازمان ملل متحد انصراف داد. هرچند نمایندگی ایران در سازمان ملل اعلام کرد که اساسا ایران نامزد عضویت در این شورا نشده بود.
ارسال نظر