.svg)
تبدیل سرزمین کهن به فرصت سیاسی برای ضرغامی
پارسینه: آیا می توان قبول کرد که اشکال پیش آمده تنها متوجه سازندگان این سریال است و مراحل متعدد نظارت و ممیزی سازمان صدا و سیما هیچگونه دخالتی در این موضوع نداشته اند؟ و در نهایت نکته اساسی تر اینکه وقتی رئیس رسانه ملی حتی نمی تواند صدا و حامی کارکنان و زیر مجموعه خود باشد، چگونه خواهد توانست این سازمان را به صدای ملت تبدیل کند؟
پیام نو: عزت الله ضرغامی در آخرین سکانس بازی خود به عنوان ریاست صدا و سیما در قامت وکیل مدافع معترضان سریال «سرزمین کهن» ظاهر شد. او در جمع مردم مسجد سلیمان گفت: «اشتباه سازندگان سریال سرزمین‌کهن را نمی بخشم».
این رفتار مسئولان عالی رتبه صدا و سیما در قبل و بعد از ساخت و پخش سریال سرزمین کهن را چگونه می توان در کنار هم قرار داد؟ به عبارتی برداشت عمومی از این سخن ضرغامی که «اشتباه سازندگان سریال سرزمین‌کهن را نمی بخشم» چگونه باید تفسیر کرد؟ آیا این بدان معنا است که مسئولان صدا و سیما در فرایند تولید در جریان جزئیات این سریال نبودند؟ آیا ضرغامی با این سخن خود حوزه نظارت مجموعه تحت امر خود را زیر سوال برده است؟
شاید برای روشن شدن بیشتر ابعاد موضع گیری اخیر رئیس سازمان صدا و سیما بهتر باشد نگاهی گذرا به سیر دریافت مجوز یک برنامه تلویزیونی و نظارت بر ساخت آن در صدا و سیما بیاندازیم.
سازندگان یک برنامه تلویزیونی یا سریال برای آنکه بتوانند مراحل ساخت و تولید اثر خود را طی کنند در گام اول باید طرح خود را به شورای طرح و برنامه مربوطه در صدا و سیما ارائه کنند تا پیشنهاد آنها مورد بررسی قرار بگیرد. اگر جواب این شورا مثبت باشد خلاصه کلی سریال در ۵ تا ۱۰ صفحه (که اصطلاحا به آن سیناپس گفته می شود) تقدیم این شورا می شود تا یک بار دیگر درباره آن نظر دهند.
در مرحله بعدی پای فیلمنامه به میان می آید. در این مرحله فیلمنامه سریال مورد نظر یا به صورت کامل بررسی و تصویب می شود و یا اینکه در پروژه های بزرگی چون سریال سرزمین کهن فیلمنامه در چند مرحله مورد ارزیابی قرار می گیرد. از اینجا به بعد برنامه مورد نظر وارد مراحل ساخت شده و بعد از برآورد بودجه اصطلاحا کد دریافت می کند. برای دریافت این کد جزئی ترین نکات در فیلمنامه و ساخت سریال مورد بررسی قرار می گیرند.
نکته اساسی اینجا است که در حین ساخت هر مجموعه ای در صدا و سیما، فردی با عنوان ناظر کیفی لحظه به لحظه در تمام صحنه های فیلمبرداری حاضر است. این فرد توسط گروه فیلم و سریال شبکه های مختلف تلویزیونی منصوب و مستقیما مامور نظارت بر ساخت یک اثر مشخص می شود.
ناظر کیفی حتی در مواردی نکاتی را که قابل طرح می داند از سر صحنه فیلمبرداری به طور مستقیم به مسئولان صدا و سیما منتقل می کند تا کار با بیشترین حد نظارت پیش برود. البته بعد از طی مراحل ساخت و تولید مجموعه های مختلف تلویزیونی، اثر تولید شده مورد ارزیابی و ممیزی ناظر پخش نیز قرار می گیرد. در این مرحله آثار تولیدی بر اساس شرایط روز ارزیابی می شوند.
به طور مثال در مجموعه «یک مشت پر عقاب» شخصیت پدر خانواده یک فرد مذهبی است و شمایل حضرت علی (ع) را بر دیوار خانه خود دارد. در زمان پخش این سریال فتوای مربوط به ممنوعیت استفاده از شمایل ائمه اطهار توسط مراجع تقلید صادر شد و این مورد در سریال با نظر ناظر پخش مورد اصلاح اساسی قرار گرفت.
در نمونه دیگری در جریان ساخت سریال «مختار نامه»، صورت حضرت عباس (ع) به تصویر کشیده شده بود که این مورد بعد از بررسی در مراحل قبل از پخش با دستور مسئولان ارشد سازمان صدا و سیما حذف شد.
تصویری از حضور علی دارابی، قائم مقام پیشین صداوسیما و معاون فعلی سیما در پشت صحنه سریال سرزمین کهن
با این وضعیت اما توپ تنها در زمین عوامل اجرایی این سریال است، آن هم چند توپ مختلف. توپ مجلسی ها، توپ مردم بختیاری و حالا هم توپ خود صدا و سیمایی ها. فعلا که عوامل اجرایی بازنده تمام و کمال این بازی شده اند.
آن طرف هم البته برنده ماجرا کسی نیست جز عزت الله ضرغامی. انگار نه انگار که این سریال یکی از بزرگترین پروژه های کار شده در مجموعه تحت امر خود او بوده است. فعلا که خیلی ها و از جمله برخی مجلس نشینان به احترام خضوع شخص اول رسانه ملی ایستاده اند و کلاه از سر برداشته و مشغول کف زدن برای ضرغامی هستند.
آن روزها که هنوز بیش از ۲ سال مانده بود تا سرزمین کهن راه به پخش تلویزیونی پیدا کند، علی دارابی معاون ضرغامی گفته بود: «این مجموعه در ۶۰ قسمت پیش‌بینی شده است و با توجه به داستان و کارگردانی خوب و استفاده از هنرمندان مجرب امید است یکی از بهترین مجموعه ها در حوزه انقلاب اسلامی باشدکه مورد انتظار مردم است».
دارابی در این تاریخ، یعنی تیر ماه سال ۹۰ بر «حمایت و پشتیبانی معاونت سیما از این مجموعه» خبر داده بود. اینها را البته معاون ضرغامی در بازدید از پشت صحنه سریال سرزمین کهن گفته بود، بازدیدی که نشان از نظارت جدی مسئولان عالی رتبه صدا و سیما بر ساخت این سریال دارد.
با این شرایط آیا مسئولان عالیرتبه صدا و سیما در جریان جزئیات ساخت یکی از پر هزینه ترین پروژه های خود قرار نداشته اند که اکنون عزت الله ضرغامی می گوید: « اشتباه سازندگان سریال سرزمین‌کهن را نمی بخشم». در این میان نقش نظارت های متعددی که توسط مسئولان و منصوبان این مسئولان در صدا سیما انجام می شود چیست؟
سریال سرزمین کهن آنقدر برای صدا و سیما مهم بوده که معاونت این سازمان در مراحلی با حضور در پشت صحنه این سریال، مستقیما در جریان ساخت آن قرار می گیرد. با این وضعیت آیا می توان قبول کرد که اشکال پیش آمده تنها متوجه سازندگان این سریال است و مراحل متعدد نظارت و ممیزی سازمان صدا و سیما هیچگونه دخالتی در این موضوع نداشته اند؟ و در نهایت نکته اساسی تر اینکه وقتی رئیس رسانه ملی حتی نمی تواند صدا و حامی کارکنان و زیر مجموعه خود باشد، چگونه خواهد توانست این سازمان را به «صدای ملت» تبدیل کند؟
ارسال نظر