.svg)
مرمت سبب احیای اماکن تاریخی نمی شود
پارسینه: نشست تخصصی «اقتصاد احیای اماکن تاریخی» در حالی برگزار شد که علی اصغر بدری به عنوان سخنران محوری این نشست گفت: احیای اماکن تاریخی مقدم بر مرمت است و مرمت که این روزها بیشتر بدان توجه می شود تنها نابودی فیزیکی بنای تاریخی را به تعویق می اندازد.
به گزارش خبرنگار شهرخبر، علی اصغر بدری مدیر عامل موسسه مطالعات اندیشه شهر و اقتصاد در نشست تخصصی «اقتصاد احیای اماکن تاریخی» که در سالن فارابی دانشگاه هنر برگزار شد اظهار داشت: علم اقتصاد به دو زیر شاخه خرد و کلان تقسیم می شود؛ اقتصاد خرد تجزیه و تحلیل بازار، رفتار مصرف کنندگان، خانوارها، بنگاه ها، الگوهای رفتاری و نحوه تعادل عرضه و تقاضا را شامل می شود و از آنجایی که اقتصاد احیا از اقتصاد هنر، اقتصاد شهری، اقتصاد عمومی و اقتصاد مدیریت بهره می گیرد هنوز قوت لازم را جهت اینکه به عنوان زیرشاخه اقتصاد خرد در نظر گرفته شود را پیدا نکرده است.
وی افزود: اقتصاد احیا از آنجایی که به مطالعه منحصر به فرد اقتصاد، تجزیه و تحلیل بازار، رفتار مصرف کنندگان، خانوارها، بنگاه های فعال در حوزه های اماکن تاریخی و خدمات ارائه شده در این مکان می پردازد، را می توان زیر شاخه ای از اقتصاد خرد به حساب آورد.
این کارشناس اقتصاد شهری تصریح کرد: اهم مسائل در اقتصاد احیا؛ الگوی رفتاری عرضه کنندگان و مصرف کنندگان، نیروی کار، مالکان، مشتریان و سرمایه گذاران و بهره برداران، چگونگی تامین مواد اولیه، چگونگی برقراری تعادل و ارزش گذاری است.
بدری در ادامه مطرح کرد: در اقتصاد احیا نحوه مدیریت بازار بدین منظور که بخش دولتی( دولت، حاکمیت و سه قوه) و یا غیر دولتی( ngo ها، شهرداری ها و انواع نهادهای مردم نهاد) نقش تعیین کننده دارند، مشخص می شود. همچنین در اقتصاد احیا نحوه استفاده از منابع موجود و ارتقای بهره وری مورد توجه واقع می شود. در اقتصاد احیا انواع طرح ها اعم از 1- نحوه امکان سنجی طرح ها 2- نحوه مدیریت بهره برداری و نگهداری 3- تامین سرمایه مشارکت 4- بازاریابی، واگذاری و تبلیغات 5- نحوه مدیریت پروژه ها مورد نظر است.
این استاد دانشگاه اماکن تاریخی را یک کالای میراث فرهنگی دانست و گفت: این کالا در طیف کالاهایی دیر تولید قرار می گیرد و دارای ویژگی بین نسلی بودن و داشتن مالکیت معنوی است. در واقع هر چند استفاده مجدد و یا بازآفرینی بنا و بافت مورد هدف اقتصاد احیاست اما تبلور ارزش هایی تاریخی بسیار است. اماکن تاریخی مجموعه فضا به معنی مکان به اضافه وقایع است بدین منظور که یک جسم بی روح که با تزریق روح تاریخی به فضای زنده تبدیل شده است.
وی ضمن بیان اینکه مرمت صرف به احیای بنا منجر نخواهد شد، افزود: مرمت بنای تاریخی تنها به پیکره بر می گردد و شامل معماری سیمای شهری، شهرسازی، حمل و نقل و ترافیک، زیرساخت ها، اکولوژی و زیست محیطی می شود در حالی که برای زنده کردن بناهای تاریخی و مرده شده باید در نظر داشته باشیم که بنا یک عضو از پیکره شهر است و شهر نیز موجودی زنده است. برای احیا اماکن تاریخی باید شریان احیا را به شریانهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی پیوند زد.
این فعال مدنی در حوزه میراث فرهنگی ضمن تاکید بر اینکه مرمت سبب احیای اماکن تاریخی نمی شود، گفت: طرح احیا مقدم بر طرح مرمت است چراکه ابعاد اقتصادی و اجتماعی را تعیین می کند. احیا بهترین ابزار برای حفاظت از بناهای تاریخی است و حفاظت کالبدی صرفا نابودی فیزیکی را به تعویق می اندازد. در مورد اقتصاد احیا باید نگرش سیستمی داشته باشیم و بنای تاریخی را در بستر خود مورد بررسی قرار دهیم. در مورد احیا اماکن تاریخی دو دیدگاه مخالف مبنی بر نگرش موزه ای و نگرش کاسب کارانه وجود دارد که در نگرش دوم تنها چشم به زمین بنا دوخته شده است.
بدری ضمن بیان اینکه طرح مرمت و احیا از چارچوب های کاربری، منشورهای حفاظتی و قوانین تبعیت می کند، عنوان کرد: در تعیین کاربری ها و کاربردهای احیا اماکن تاریخی باید به 1- خود اتکا بودن طرح 2- توجه به نیازهای معاصر 3- رعایت استانداردهای کاربری و کاربردی 4- توجه به تحقق پذیری طرح ها 5- ضرورت در نظر گرفتن دوره گذار 6- ارائه طرح با مشارکت جوامع ذی نفع توجه کرد.
این کارشناس اقتصاد شهری خاطرنشان کرد: دولت در اینکه کجا و چرا باید در مورد احیا اماکن تاریخی دخالت کند و در مورد سرمایه فرهنگی در توسعه اقتصادی نقش تعیین کننده دارد همچنین در موارد مداخله حفظ در موارد شکست بازار، جبران عدم النفع، هماهنگی دستگاه های ذی ربط، ایفای نقش حاکمیتی بدون نقش تصدی گری و در صورت نداشتن مرجع و بروز مشکلات حقوقی نقش حمایتی خود را باید ایفا کند.
وی ضمن اشاره به اینکه دولت باید بازار میراث فرهنگی را شکل دهد گفت: سرمایه های فرهنگی باید از حالت بالفعل به بالقوه درآید و ارزش های جوهری نیز عیان شود. همچنین بخش خصوصی نیز در توسعه گری املاک و مستقلات، کارگزاران و تسهیل گران و در نقش نهادهای مدنی و ارائه و اجرای طرح کمک به ذی نفعان باید حمایت های لازم را ارائه کند.
در این نشت تخصصی محمد سعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری نیز حضور داشت که وی در ادامه در خصوص کالا در نظر گرفتن ساختمان های تاریخی انتقاد کرد و گفت: کالا در نظر گرفتن اماکن تاریخی، ارزش مبادله ای را جایگزین ارزش واقعی و تاریخی این اماکن خواهد کرد.
پارسی مدیرعامل شرکت مهندسی خورشید سرزمین طراحان نیز که در این نشست حضور داشت در ادامه مطرح کرد: باید برای چیزی که مرمت و احیا می کنیم ارزش مادی قائل شویم تا مردم و مسئولان ارزش واقعی آنها را دریابند. که البته این نظر مورد انتقاد معاون وزیر راه و شهرسازی قرار گرفت چراکه وی معتقد بود عیان کردن ارزش مادی سبب به تاراج رفتن میراث فرهنگی و تاریخی خواهد شد.
ایروانی دبیر کمیته صندوق احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی نیز اظهار داشت: باید ابتدا بر روی بینش ها و حمایت ها فرهنگ سازی شود زیرا طیفی که اقدام به کار احیا می کنند بسیار قلیل بوده و در حال حاضر موضوع احیا اماکن تاریخی به سودآوری و درآمد زایی نرسیده است.
رجبعلی خسرو آبادی مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران که در این نشست حضور یافت به عنوان حسن ختام این نشست تخصصی اظهار داشت: استراتژی میراث فرهنگی که متولی اماکن تاریخی است در این زمینه ها لازم بوده و نه کافی. امروز در بودجه کشور تمامی ردیف ها با عنوان مرمت تعیین شده است و نمی شود مکان تاریخی را بدون مرمت احیا کرد. از آنجایی که مرمت مقدم بر احیاست این نگاه را هم باید اصل قرار داده چرا که امرز در برنامه ریزی کشور و مدیریت شهری که ادعای توجه به اماکن تاریخی را دارند موضوع احیا در نظر گرفته نمی شود و در واقع نگاه حداقلی به موضوع وجود دارد.
وی افزود: اقتصاد احیا از آنجایی که به مطالعه منحصر به فرد اقتصاد، تجزیه و تحلیل بازار، رفتار مصرف کنندگان، خانوارها، بنگاه های فعال در حوزه های اماکن تاریخی و خدمات ارائه شده در این مکان می پردازد، را می توان زیر شاخه ای از اقتصاد خرد به حساب آورد.
این کارشناس اقتصاد شهری تصریح کرد: اهم مسائل در اقتصاد احیا؛ الگوی رفتاری عرضه کنندگان و مصرف کنندگان، نیروی کار، مالکان، مشتریان و سرمایه گذاران و بهره برداران، چگونگی تامین مواد اولیه، چگونگی برقراری تعادل و ارزش گذاری است.
بدری در ادامه مطرح کرد: در اقتصاد احیا نحوه مدیریت بازار بدین منظور که بخش دولتی( دولت، حاکمیت و سه قوه) و یا غیر دولتی( ngo ها، شهرداری ها و انواع نهادهای مردم نهاد) نقش تعیین کننده دارند، مشخص می شود. همچنین در اقتصاد احیا نحوه استفاده از منابع موجود و ارتقای بهره وری مورد توجه واقع می شود. در اقتصاد احیا انواع طرح ها اعم از 1- نحوه امکان سنجی طرح ها 2- نحوه مدیریت بهره برداری و نگهداری 3- تامین سرمایه مشارکت 4- بازاریابی، واگذاری و تبلیغات 5- نحوه مدیریت پروژه ها مورد نظر است.
این استاد دانشگاه اماکن تاریخی را یک کالای میراث فرهنگی دانست و گفت: این کالا در طیف کالاهایی دیر تولید قرار می گیرد و دارای ویژگی بین نسلی بودن و داشتن مالکیت معنوی است. در واقع هر چند استفاده مجدد و یا بازآفرینی بنا و بافت مورد هدف اقتصاد احیاست اما تبلور ارزش هایی تاریخی بسیار است. اماکن تاریخی مجموعه فضا به معنی مکان به اضافه وقایع است بدین منظور که یک جسم بی روح که با تزریق روح تاریخی به فضای زنده تبدیل شده است.
وی ضمن بیان اینکه مرمت صرف به احیای بنا منجر نخواهد شد، افزود: مرمت بنای تاریخی تنها به پیکره بر می گردد و شامل معماری سیمای شهری، شهرسازی، حمل و نقل و ترافیک، زیرساخت ها، اکولوژی و زیست محیطی می شود در حالی که برای زنده کردن بناهای تاریخی و مرده شده باید در نظر داشته باشیم که بنا یک عضو از پیکره شهر است و شهر نیز موجودی زنده است. برای احیا اماکن تاریخی باید شریان احیا را به شریانهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی پیوند زد.
این فعال مدنی در حوزه میراث فرهنگی ضمن تاکید بر اینکه مرمت سبب احیای اماکن تاریخی نمی شود، گفت: طرح احیا مقدم بر طرح مرمت است چراکه ابعاد اقتصادی و اجتماعی را تعیین می کند. احیا بهترین ابزار برای حفاظت از بناهای تاریخی است و حفاظت کالبدی صرفا نابودی فیزیکی را به تعویق می اندازد. در مورد اقتصاد احیا باید نگرش سیستمی داشته باشیم و بنای تاریخی را در بستر خود مورد بررسی قرار دهیم. در مورد احیا اماکن تاریخی دو دیدگاه مخالف مبنی بر نگرش موزه ای و نگرش کاسب کارانه وجود دارد که در نگرش دوم تنها چشم به زمین بنا دوخته شده است.
بدری ضمن بیان اینکه طرح مرمت و احیا از چارچوب های کاربری، منشورهای حفاظتی و قوانین تبعیت می کند، عنوان کرد: در تعیین کاربری ها و کاربردهای احیا اماکن تاریخی باید به 1- خود اتکا بودن طرح 2- توجه به نیازهای معاصر 3- رعایت استانداردهای کاربری و کاربردی 4- توجه به تحقق پذیری طرح ها 5- ضرورت در نظر گرفتن دوره گذار 6- ارائه طرح با مشارکت جوامع ذی نفع توجه کرد.
این کارشناس اقتصاد شهری خاطرنشان کرد: دولت در اینکه کجا و چرا باید در مورد احیا اماکن تاریخی دخالت کند و در مورد سرمایه فرهنگی در توسعه اقتصادی نقش تعیین کننده دارد همچنین در موارد مداخله حفظ در موارد شکست بازار، جبران عدم النفع، هماهنگی دستگاه های ذی ربط، ایفای نقش حاکمیتی بدون نقش تصدی گری و در صورت نداشتن مرجع و بروز مشکلات حقوقی نقش حمایتی خود را باید ایفا کند.
وی ضمن اشاره به اینکه دولت باید بازار میراث فرهنگی را شکل دهد گفت: سرمایه های فرهنگی باید از حالت بالفعل به بالقوه درآید و ارزش های جوهری نیز عیان شود. همچنین بخش خصوصی نیز در توسعه گری املاک و مستقلات، کارگزاران و تسهیل گران و در نقش نهادهای مدنی و ارائه و اجرای طرح کمک به ذی نفعان باید حمایت های لازم را ارائه کند.
در این نشت تخصصی محمد سعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری نیز حضور داشت که وی در ادامه در خصوص کالا در نظر گرفتن ساختمان های تاریخی انتقاد کرد و گفت: کالا در نظر گرفتن اماکن تاریخی، ارزش مبادله ای را جایگزین ارزش واقعی و تاریخی این اماکن خواهد کرد.
پارسی مدیرعامل شرکت مهندسی خورشید سرزمین طراحان نیز که در این نشست حضور داشت در ادامه مطرح کرد: باید برای چیزی که مرمت و احیا می کنیم ارزش مادی قائل شویم تا مردم و مسئولان ارزش واقعی آنها را دریابند. که البته این نظر مورد انتقاد معاون وزیر راه و شهرسازی قرار گرفت چراکه وی معتقد بود عیان کردن ارزش مادی سبب به تاراج رفتن میراث فرهنگی و تاریخی خواهد شد.
ایروانی دبیر کمیته صندوق احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی نیز اظهار داشت: باید ابتدا بر روی بینش ها و حمایت ها فرهنگ سازی شود زیرا طیفی که اقدام به کار احیا می کنند بسیار قلیل بوده و در حال حاضر موضوع احیا اماکن تاریخی به سودآوری و درآمد زایی نرسیده است.
رجبعلی خسرو آبادی مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران که در این نشست حضور یافت به عنوان حسن ختام این نشست تخصصی اظهار داشت: استراتژی میراث فرهنگی که متولی اماکن تاریخی است در این زمینه ها لازم بوده و نه کافی. امروز در بودجه کشور تمامی ردیف ها با عنوان مرمت تعیین شده است و نمی شود مکان تاریخی را بدون مرمت احیا کرد. از آنجایی که مرمت مقدم بر احیاست این نگاه را هم باید اصل قرار داده چرا که امرز در برنامه ریزی کشور و مدیریت شهری که ادعای توجه به اماکن تاریخی را دارند موضوع احیا در نظر گرفته نمی شود و در واقع نگاه حداقلی به موضوع وجود دارد.
ارسال نظر