جریمه، راهی برای تامین کسری بودجه دولت یا جلوگیری از تخلفات؟!

پارسینه: همه جا آرام است و سکوت شب راننده را خواب آلود کرده است.دیگر نوای رادیو و حتی فنجانی چای داغ هم مانع بسته شدن چشمهایی نیست که به خواب نیاز دارند.با این حال راننده هنوز هم می راند و برای زودتر به مقصد رسیدن و خواب راحت گاز می دهد.

جاده هم اما با او یار نیست.چاله ای عمیق در وسط جاده و سرعت غیر مجاز و خواب آلودگی همه چیز را برای همیشه سیاه می کندو چشم های بسته می شوند اما نه برای خواب شبانه بلکه برای خواب ابدی و این قصه و قصه های مشابه بارها در جاده ها و اتوبان های شهری تکرار می شود.

در واقع سالیانه بسیاری از ایرانی ها بر اثر تصادفات جاده ای و شهری جان خود را از دست می دهند و نقص عضو می شوند.

ايران با آن که يک درصد جمعيت جهان را دارد ، اما سهم جهاني آن از سوانح رانندگي 2 درصد است که بايد اين مسئله را يک دغدغه ملي تلقی شود وبه نظر می رسد به همين دليل است که در برنامه پنجم پيش بيني شده ، سالانه 10 درصد از آمار کشته شدگان حوادث رانندگي کاسته شود.

اما در بررسي علل تلفات و تصادف عده اي بر اين نظر هستند که بايد براي جلوگيري از بروز سوانح ، ايمني جاده ها و خودروها را مورد توجه قرار داد و پليس هم بر کنترل رانندگان تأکيد مي کند .
البته نمی توان در این میان بد رانندگی کردن ایرانی ها را هم نادیده گرفت. ایرانی ها بد رانندگی می کنند و این بد رانندگی کردن تا امروز با جریمه های سنگینی که پلیس برای متخلفان در نظر گرفته نیز حل نشده است .

این در حالی است که در میان گلایه های افکار عمومی از پلیس راهنمایی و رانندگی بارها و بارها شنیده شده که مردم می گویند دولت از این جریمه های سنگین کسب درآمد می کند و این جریمه ها که برای عبور از چراغ قرمز، خط عابر پیاده و طرح ترافیک است هرگز نمی تواند آمار تصادف ها را پایین بیاورد.

جریمه و نقش ان در تامین کسری بودجه دولت

هنوز از یادها نرفته است که بر اساس لایحه بودجه سال 1393 ، پیش‌بینی شده که راهنمایی‌ورانندگی کشور باید امسال، هزارو620میلیون‌تومان از محل جرایم رانندگی درآمد داشته باشد؛ رقم نجومی‌ای که در مقایسه با سال 1389 (یعنی مقطعی که هنوز جریمه‌های رانندگی افزایش چشمگیری پیدا نکرده بود)، نشان می‌دهد درآمد راهنمایی‌ورانندگی با افزایش 300‌درصدی (چهاربرابر) و نسبت به سال‌جاری با افزایش80‌درصدی مواجه شده است.

و این یعنی بر اساس لایحه بودجه امسال پیش‌بینی دولت این بوده که بتواند در سال آینده با رشد 80‌درصدی نسبت به سال‌جاری بیش از هزارو600‌میلیاردتومان از منابع خود را از درآمد حاصل از جرایم رانندگی تامین کند.

حالا اما با بررسي لايحه بودجه سال 94 که توسط دولتمردان تنظيم شده و بررسي آن در مجلس شوراي اسلامي براي تصويب و تبديل به قانون بودجه ادامه دارد، افزايش بيش از 37 درصدي درآمد دولت از محل جرايم رانندگي به نسبت سال جاري رقم خورده تا به نوعی پیش بینی ها محقق شود.

بر اساس اين بند، دولتمردان برنامه‌ريزي کرده‌اند که سال آينده نزديک به 2هزار و 463 ميليارد تومان از مجموع درآمدهاي پيش‌بيني شده را از محل درآمدهاي حاصل از جرايم و خسارات به دست آورند که البته بيش از 2200 ميليارد تومان آن، قرار است از درآمد حاصل از جرايم رانندگي تأمين شده و در رديف‌هاي هزينه‌اي بودجه صرف شود.

هرچند برشمردن جرايم رانندگي در زمره درآمدهاي دولت، موضوع تازه ای نیست و همواره در لوايح بودجه وجود داشته، آنچه موجب تمايز اين بند در لايحه سال آينده با بندهاي مشابه در لوايح گذشته مي‌شود، افزايش 37.‌5 درصدي آن است که به نوعي حساب و کتاب دولتمردان بر درآمدهای حاصل از اين بند را ثابت مي‌کند.

به این ترتیب می توان گفت سال 94، سالي با جريمه‌هاي بيشتر براي رانندگان خواهد بود.به عبارت بهتر، گويي مجريان قانون به اين نتيجه رسيده‌اند که نظارت را بر رانندگان تا آنجا افزايش دهند که خطاهاي رانندگان بيشتر ديده شده و جريمه شوند تا رديف درآمدي در نظر گرفته شده براي آن در بودجه محقق شده و امکان صرف آن در رديف‌هاي هزينه‌بر ممکن شود!
با این حال اما سوال این است که آیا با افزایش حجم جریمه ها از حجم تصادفات کاسته خواهد شد یا خیر؟

رابطه تصادف و جریمه نقدی

هر چند نمی توان از نقش جریمه های پلیس در جلوگیری از سبقت های غیر مجاز و سرعت های غیر مجاز گذشت که باعث کاهش تصادفات می شوند اما تجربه نشان داده جریمه نقدی به خصوص در تصادفات شهری نقش بسیار کمرنگی دارد.

در هر حال می توان گفت، افزایش جریمه‌های رانندگی و نرخ تصادفات شهری و جاده‌ای در سال‌های اخیر می‌تواند حاکی از میزان بالای تخلفات رانندگی در کشور باشد.

با وجود آنکه تا به حال ارتباط میان میزان افزایش جرایم رانندگی با کاهش تخلفات رانندگی اثبات نشده است، مسئولان رشد چشمگیر سالانه تعرفه جرایم رانندگی و ایجاد بسیاری از محدودیت‌ها همچون توقیف خودرو یا حمل با جرثقیل را به کنترل هر چه بهتر تخلفات رانندگی و کاهش آن نسبت می‌دهند. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان، موفقیت آمیز بودن اجرای طرح‌های سلبی و از این دست را مورد تردید قرار می‌دهند.

در هر حال نگاهی به خیابان های تهران و سایر کلان شهرهای کشور نشان می دهد هنوز فرهنگ درست رانندگی کردن در میان مردم کشور نهادینه نشده است و عده زیادی از رانندگان ایرانی هنوز نحوه استفاده از بوق و راهنما را که ساده ترین و اولیه ترین قواعد رانندگی است نمی دانند.

آمار تاسف بار از مرگ تهرانی ها در تصادفات

بر اساس جدیدترین آمار اما تا پایان مهر ماه امسال 809 مورد فوت ناشی از تصادفات رانندگی به مراکز پزشکی قانونی استان تهران ارجاع شده است.

به گزارش شهرخبر، این درحالیست که در مدت مشابه سال گذشته تعداد تلفات ناشی از تصادفات رانندگی 849 نفر گزارش شده بود که این رقم کاهش 4.7 درصدی جانباختگان در این حوادث را نشان می دهد.
بنا بر این گزارش از کل فوت شدگان تصادفات رانندگی در 7 ماهه امسال 662 نفر مرد و 147 نفر زن بوده اند. همچنین با توجه به محل وقوع تصادفات رانندگی، معابر درون شهری با 579 مورد بیشترین تلفات را داشته اند. پس از آن در جاده های برون شهری 213 مورد،معابر روستایی 11 مورد و محل وقوع 6 مورد نیز نامعلوم گزارش شده است.

همچنین تا پایان مهر ماه امسال 22 هزار و 362 نفر از مصدومین تصادفات رانندگی به مراکز پزشکی قانونی استان تهران مراجعه کرده اند که تعداد مصدومین تصادفات در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 3.2 درصد کاهش پیدا کرده است. از کل مصدومین تصادفات رانندگی در 7 ماهه امسال 16 هزار و 87 نفر مرد و 6 هزار 275 نفر زن بوده اند.

در مهر ماه امسال نیز تعداد تلفات تصادفات رانندگی 135 نفر و تعداد مصدومین این حوادث 3 هزار و 322 نفر گزارش شده است که نشان از این دارد که با وجود افزایش جریمه های نقدی و سخت گیری های پلیس هنوز هم تعداد زیادی از پایتخت نشین ها و سایر مردم جان خود را در تصادفات از دست می دهند.

هر چند می توان از این نکته به سادگی گذشت که علل سوانح يا تصادفات در کشور در بسیاری از موارد نیز عدم رعايت سرعت مطمئنه و خستگي رانندگان است اما با این حال نمی توان نقص ایمنی جاده ها و کیفیت خودرو ها را در این خصوص در نظر نگرفت.مواردی که به طور مستقیم به وزیر راه و شهر سازی و وزیر صنعت مربوط می شود و با هیچ جریمه نقدی نیز حل نمی شود!
سحرراد-شهرخبر