ضربه‌ای که قرآن‌های بی‌کیفیت چینی می‌زند

سیدمحمدعلی مرعشی - مدیر انتشارات حافظ نوین - که به تازگی در «بزرگداشت 30 تلاش جهادی در حوزه چاپ و نشر قرآن کریم» برگزیده شده است در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات و نشر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره پیشینه کاری موسسه انتشاراتی خود بیان کرد: بیش از 50 سال است که کار انتشار قرآن انجام می‌دهم. پیش‌تر نیز پدر و پدربزرگم این کار را انجام می‌دادند. درواقع می‌توانم بگویم قدمت تأسیس موسسه به صد سال می‌رسد.

این ناشر درباره فعالیت‌های موسسه انتشاراتی خود گفت: ما حدود ده‌ها نوع قرآن با ترجمه‌های مختلف، قرآن منظوم، مفاتیح‌های مختلف، کتاب‌های قرآنی و کتاب‌های مرتبط با قرآن را چاپ کرده‌ایم و دو بار ناشر برتر قرآنی و یک بار هم منتخب ناشران عمومی شده‌ایم. در حال حاضر کتاب‌های گیاه‌درمانی، درسی، علمی، ادبی و تاریخی منتشر می‌کنیم، اما بیشتر تمرکزمان بر کتاب‌های مذهبی و گیاه‌درمانی است.

او درباره مشکلات انتشار قرآن اظهار کرد: ما همچون دیگران یارانه‌ای دریافت نمی‌کنیم. در واقع وضع به شکلی شده که نمی‌توانیم قرآن چاپ کنیم. صرفه اقتصادی آن جدا، خریداری وجود ندارد. در این وضع رکود اقتصادی خریداری نیست. هم بازار اشباع شده، هم رکود عجیبی در بازار کتاب حکم‌فرماست. برنامه‌های موبایل‌ها هم باعث رکود بیشتر شده است. هر کسی می‌تواند به راحتی در موبایلش قرآن کامل داشته باشد.

مرعشی ادامه داد: خود من در موبایلم قرآن، مفاتیح، زیارت عاشورا و... دارم. کتاب 150 جلدی مرحوم دهخدا را به راحتی در موبایل جا داده‌اند. امروز غیر از موبایل اگر یک لوح فشرده بخرید می‌توانید پنج کتاب مرجع را به راحتی بخوانید. در چنین وضعی کسی اصلا سراغ کتاب نمی‌آید.

این ناشر با بیان این‌که «بیشتر ناشران به مرور انتشاراتی‌شان را جمع می‌کنند» بیان کرد: ما با این سابقه‌ای که داریم امسال تصمیم گرفتیم کم کم کار را جمع کنیم. من چون عاشق این کار هستم و کتاب در خونم جاری است این کار را نمی‌کنم. اما من هم کم کم مجبور می‌شوم در این وضع اقتصادی و بدون خریدار بودن کتاب‌ها انتشاراتم را جمع کنم.

او همچنین افزود: انتشاراتی من دو شعبه دارد، اما حدود یک هفته است که سر کار نرفته‌ام. پیش خودم فکر می‌کنم برای چی سر کار بروم و بروم چه کاری انجام بدهم. مردم مجبورند کفش بپوشند و غذا بخورند؛ اما کار کتاب خیلی کساد است.

مرعشی درباره وضعیت انتشار کتاب در ایران متذکر شد: یک ناشر چند وقت پیش در انقلاب تغییر کاربری داد و به کار میوه‌فروشی مشغول شد. او اکنون راضی است و می‌گوید کاش از اول میوه‌فروش می‌شدم.

او در ادامه تصریح کرد: ما منتظر حمایت دولت نیستیم. اگر بخواهیم منتظر حمایت دولت هم باشیم وارد همان بازی‌های رانت‌خواری‌ می‌شویم و همه ناشر می‌شوند. دقیقا زمانی که از نشر حمایت شود، همه ناشر می‌شوند و خواهرزاده‌ها، برادرزاده‌ها و فرزندان‌شان را ناشر جا می‌زنند. الان در این برهه هر کسی کتاب چاپ کند مرد است.

مدیر انتشارات حافظ نوین ناشران را بی‌انگیزه دانست و گفت: من چند کتاب در دست اقدام دارم، اما حتی خودم هم از کار خودم تعجب می‌کنم. فرزندانم می‌گویند کار نشر را رها کنم، نمی‌دانم حق با آن‌هاست یا با من است. من کار خودم را انجام می‌دهم و با عشق زندگی می‌کنم ولی فکر نمی‌کنم این عشق خیلی پایدار باشد.

این ناشر قرآنی با ابراز نگرانی از ضربه‌هایی که قرآن‌های بی‌کیفیت وارداتی وارد می‌کند گفت: چین به تمام تولیدکنندگان ما ضربه زده است. چین جنس درجه یک هم دارد که حتی به آمریکا صادر می‌شود، ولی تاجران ما به خاطر سود بیشتر، بدترین اجناس را انتخاب می‌کنند.

او همچنین افزود: لبنانی‌ها به‌خاطر شیعه بودن و تسلط به زبان عربی قرآن‌های بهتری منتشر می‌کنند. قرآن‌های وارداتی از لبنان خوب است اما چین واقعا افتضاح است. وقتی جنس بی‌کیفیت ارزان وارد شود، خیلی به ناشر ضربه می‌زند و خیلی‌ها را بی‌کار می‌کند.

مرعشی درباره کم‌کاری‌ها در حوزه قرآنی متذکر شد: البته قرآن‌های قلمی هست که ما تا الان نتوانسته‌ایم تولید کنیم. آن‌ها از چین وارد می‌شوند و خیلی هم فروش دارند، ولی ما هنوز به آن توانایی نرسیده‌ایم که بتوانیم قلم قرآن تولید کنیم. اگر بتوانیم چنین چیزی تولید کنیم، دیگر کسی از چین نمی‌خرد. جنس‌های چینی واقعا بی‌کیفیت هستند.