مقایسه دستمزد با نرخ سود در ایران

چقدر دستمزد می گیرید؟ یک میلیون تومان، یک میلیون و پانصد هزار تومان؟ دو میلیون تومان؟ می دانید چه میزان سپرده بانکی می تواند همین پول را در ماه نصیب شما کند؟

ساختار بانک ها این روزها نقل محافل کارشناسی و خبری اند، نرخ سود بانکی در حالی طی سه سال اخیر روند کاهشی را تجربه کرده است که هنوز کم نیست شمار مسئولان و کارشناسانی که به بالا بودن آن اذعان دارند .

نرخ سود بانکی در ایران در شرایطی بالا عنوان می شود که دستمزد به گواه سخنان مسئولان ، کارفرمایان و حقوق بگیران در ایران اندک است . تبدیل ارزش دستمزد به نرخ سود سپرده های بانکی این نسبت نابرابر در اقتصاد ایران را بیش از پیش آشکار می کند . در حالی که نیروی انسانی در دنیای امروز مهمترین و کاربردی ترین سرمایه هر واحد اقتصادی و تولیدی تلقی می شود، نرخی برای حداقل دستمزد تعیین شده است که با سپرده ای تنها کمی بیش از 54 میلیون تومان برابری می کند .

این محاسبه با احتساب سود بلند مدت 18 درصدی سپرده های بانکی ، صورت گرفته است . حداقل دستمزد کارگران در سال 1395 برابر با 812 هزار تومان تعیین شده است. بررسی ها نشان می دهد دریافتی کارمندان در ایران بیش از دریافتی کارگران است و جمعیت قاطبه شاغلان ایران در دستمزدی در حدود یک میلیون و پانصد هزار تومان دارند که البته کفاف هزینه های خانوار ایرانی را نمی دهد از این رو بازار کار ایران به شدت با شاغلان دو شغله و چند شغله درگیر است . اگر مبنای برآورد متوسط دریافتی اغلب شاغلان در جامعه ایران باشد، بررسی ها نشان می دهد میزان دریافتی یک ماه کار در ایران با سپرده ای معادل 100 میلیون تومان برابری می کند . این رقم از آخرین گزارش بانک مرکزی در خصوص میزان درآمد پولی خانوار ایرانی استحصال شده است . به این ترتیب ارزش کار شاغل ساده و متوسط با سپرده بانکی بین 54 میلیون تا 100 میلیون تومان برابری می کند .

این نسبت البته برای مدیران تفاوت های بسیاری دارد . اگر موارد استثنایی و نادر را فراموش کنیم ، آخرین گزارش های منتشر شده نشان می دهد میزان دریافتی مدیران در ایران بین 3 میلیون و 500 هزار تا 4 میلیون و 500 هزار تومان است . به این ترتیب یک ماه کار مدیران در ایران با سپرده بانکی معادل 234 تا 300 میلیون تومان برابری می کند .

بر اساس اعلام مقامات بانکی ، طرح کاهش نرخ سود سپرده های بانکی در سال جاری در دست بررسی است . وزیر امور اقتصادی و دارایی پیش از این کاهش نرخ تورم را دلیلی مستند بر ضرورت کاهش نرخ سود سپرده های بانکی اعلام کرده است . در سالیان گذشته بارها به دلیل بالاتر بودن نرخ تورم نسبت به سود پرداختی به سپرده های بانکی، سپرده گذاران سود منفی دریافت می کردند چرا که سرعت کاهش ارزش پول از سرعت پرداخت نرخ سود سپرده های بانکی سریع تر بوده است .

برخی بر این اعتقادند که نرخ سود سپرده های بانکی در ایران در مقایسه با حداقل دستمزد دریافتی بسیار بالاست و در حالی که در بسیاری از کشورها کسی با سپرده گذاری در حدود 5 میلیون دلاری می تواند سودی معادل یک ماه کار بگیرد، در ایران با رقمی حدود 15 تا 85 هزار دلار می تواند به این دریافتی دست یابد . همان گونه که اشاره شد تفاوت نسبت حقوق با سود سپرده بانکی در ایران به پایین بودن رقم دستمزد نیز بر می گردد چرا که علاوه بر بالا بودن نرخ سود سپرده های بانکی، نرخ دستمزد پرداختی به نیروی شاغل نیز اندک است و کارگران ایرانی یکی از ارزان ترین نیروهای کار در جهان محسوب می شوند .