۲۰ پرسش شايع در مورد جراحي بيني

مفهوم راينولوژي چيست ؟
راينولوژي از کلمه لاتين راينو به معناي بيني منشا گرفته است. راينولوژي يک شاخه فوق تخصصي در دانش پزشکي است که به جراحي ها و درمان بيماري هاي بيني و ساختمان هاي اطراف بيني در سر و صورت مي پردازد. هنر راينولوژيست حفظ آميزه اي از زيبايي و عملکرد بيني است چرا که توجه به عملکردهاي حياتي بيني از مهمترين اهداف دانش راينولوژي به شمار مي آيد.

منظور از عملکردهاي بيني چيست؟
بيني يکي از مهمترين اعضاي بدن در نگهداري سلامت فرد و حفظ ساير اعضاء است. بيني داراي فيزيولوژي بسيار پيچيده اي است. وظايف اساسي بيني شامل ايجاد راه هوايي، حس بويايي، تنظيم دما، تنظيم رطوبت، تصفيه ذرات هوا و نقش در تکلم است. مهمترين عملکرد بيني ايجاد راه هوايي براي تنفس طبيعي است.

بي توجهي به اين عملکردهاي ارزشمند حياتي چه علائم و عواقبي را در پي خواهد داشت؟
اختلال در عملکردهاي حياتي بيني عواقب ناگواري در سلامت و زندگي افراد و جامعه برجا خواهد گذاشت. تنفس حياتي ترين عملکرد زندگي است که نتيجه آن رسيدن اکسيژن به بافت هاي بدن است. بي حالي، خواب آلودگي، کسالت، بي حوصلگي و عصبي بودن ممکن است در اثر اختلال تنفسي بيني پديد آيد. محروميت از تنفس بيني، خشکي مجاري تنفسي و ضعف سيستم دفاعي آن را در پي خواهد داشت. گرفتگي بيني اغلب سبب بروز مشکلاتي در ساير ساختمان هاي وابسته مانند درد سينوسي، سردرد يا احساس پري، سنگيني و فشار در ناحيه سر و صورت مي شود. اختلال بويايي، احساس سرما خوردگي طولاني، خرخر و مشکلات تنفسي حين خواب از علائم ديگر اختلال عملکرد بيني است.

جراحي هاي بيني با چه اهدافي انجام مي گيرد؟
بايد گفت جراحي هاي بيني با اهداف متعددي انجام مي شود که مي توان آنها را به دو دسته کلي تقسيم کرد:
-دسته اول جراحي هايي هستند که در جهت اصلاح عملکرد بيني انجام مي شوند و بطور عمده اصلاح انحراف تيغه مياني بيني را شامل مي شود. مشکلات ديگري مانند پوليپ و تورم بافت هاي داخل بيني نيز ممکن است نيازمند جراحي هاي پيچيده تري باشد که در بسياري از موارد مستلزم استفاده از روش هاي اندوسکوپيک است.
-دسته دوم جراحي هايي با هدف تغيير شکل خارجي بيني و زيبايي است که به جراحي پلاستيک بيني يا راينو پلاستي معروف است.

آيا در صورت وجود مشکلات تنفسي مي توان اقدام به جراحي هاي بيني نمود؟
در صورتي که پيش از جراحي، در حين عمل و پس از جراحي، تمامي شرايط لازم براي حفظ سلامت بيني از نظر تنفسي مورد توجه قرار گيرد، مي توان در اين حالات اقدام به جراحي بيني نمود. البته در اين حالت جراح با مشکلات زيادي در عمل مواجه است که با تسلط خود بر مشکلات داخل بيني بايد بتواند بر آنها فائق آيد. از سه علت شايع مشکلات تنفسي در بيماران داوطلب جراحي پلاستيک بيني، دو علت آن، يعني انحراف تيغه بيني و رشد بيش از اندازه شاخک هاي بيني، هم زمان با جراحي پلاستيک بيني قابل اصلاح اند. اما علت سوم که شامل پوليپ هاي بيني و سينوزيت مزمن است، بهتر است در مرحله جداگانه اي، پيش از انجام جراحي پلاستيک بيني، تحت درمان مناسب قرار گيرد. در صورت تشخيص صحيح و دقيق هر کدام از اين مشکلات تنفسي، با درمان مناسب، بيمار داوطلب جراحي پلاستيک بيني مي تواند از رفع مشکل تنفسي و سلامت بيني بعد از جراحي اطمينان داشته باشد. در اين راستا، انجام اندوسکوپي تشخيصي بيني قبل از جراحي، کمک مهمي در تشخيص علت و يا علل ايجاد کننده مشکلات تنفسي بيني مي کند.

آيا وضعيت روحي و رواني فرد در انجام عمل جراحي بيني تاثير دارد؟
برخي از بيماران پس از عمل، با وجود نتيجه رضايت بخش، به دليل مشکلات روحي-رواني، وسواس فکري يا شخصيت هاي متزلزل و بيش از اندازه تأثير پذير از ديگران، از نتيجه عمل خود ناراضي اند. داوطلب مناسب جراحي پلاستيک بيني فردي است که از عمل انتظار واقع بينانه اي دارد و براي انجام عمل تحت فشار ديگران نيست و مهمتر آنکه انتظار تغييرات بزرگي را در بهبود روابط فردي و اجتماعي پس از عمل خود ندارد و قوي ترين دليلش براي انجام جراحي بيني، خشنودي شخص خود باشد.

رابطه بيني با ساير اجزاء صورت چه تأثيري بر شيوه جراحي دارد؟
هدف جراحي زيبايي بيني زيباتر به نظر رسيدن چهره است نه صرفا کوچک کردن بيني. چه بسيار بيني هايي که با وجود اندازه هاي بسيار کوچک نه تنها بر زيبايي چهره نيافزوده اند بلکه تناسب قبلي را هم از بين برده اند!!! جراحي پلاستيک بيني، افزون بر ايجاد تناسب در خود بيني، بايد ارتباط خوشايندتري را بين بيني و ديگر اجزاي صورت برقرار کند.

سوالي که اغلب افراد مي پرسند که چه سني براي عمل جراحي پلاستيک بيني مناسب است؟
معمولا در دختران از سن 15 سالگي و در پسران از سن 17 سالگي به شرط رشد کامل جسمي، فکري و داشتن انگيزه کافي فرد امکان پذير است.

آيا جاي برش ها يا آثار عمل بر روي بيني باقي خواهند ماند؟
در صورت مهارت جراح هيچگونه ردپايي از عمل بر جاي نخواهد ماند.

نقش اندوسکوپي در جراحي زيبايي بيني چيست؟
اندوسکوپي بيني با فراهم کردن ديد عالي، دسترسي به قسمت هاي عمقي تر جهت رفع مشکلات داخلي بيني را تسهيل مي کند.

نقش ليزر در جراحي زيبايي بيني چيست؟
در بسياري از جراحي هاي ظريف داخل بيني استفاده از ليزر اين مزيت را دارد که با خونريزي کمتري همراه است اما در جراحي زيبايي بيني، ليزر نقش عمده اي در نتيجه نهايي ندارد و آنچه تعيين کننده نتيجه عمل است در دستان هنرمند جراح نفهته است.

آيا جراحي بيني هاي گوشتي امکان پذير است؟
در جراحي بيني گوشتي استفاده از روش هاي تقويت اسکلت بيني براي افزايش حمايت بافت هاي نرم بيني ضروري است و حتي جراحي اين نوع بيني ها با استفاده از تکنيک هاي جديد با نتايج مطلوب همراه است.

پيش از عمل به چه نکاتي بايد توجه داشت؟
-آسپرين و داروهاي مشابه آن مانند پروفن دست کم دو هفته بيش از عمل نبايد مصرف شوند زيرا تمايل به خونريزي را افزايش مي دهند.
-در صورت سرماخوردگي ويروسي لازم است عمل جراحي به مدت چند هفته به تعويق بيافتد.

براي جراحي بيني بيهوشي بهتر است يا بي حسي موضعي؟
امروزه با پيشرفت هاي بسيار زيادي که در بيهوشي صورت گرفته، در صورت رعايت تمام استانداردهاي لازم، يک بيهوشي کامل و مدرن ضمن فراهم آوردن حداکثر راحتي براي بيمار داراي خطر کمتري نسبت به يک مسافرت است.

آيا پس از عمل درد وجود دارد؟
گاهي به علت پانسمان داخل بيني احساس سنگيني و درد خفيف در ناحيه صورت و پيشاني وجود دارد که اين مشکلات با مسکن هاي ساده اي مانند استامينوفن قابل رفع است.

آيا در جراحي بيني حد و مرزي براي کوچک نمودن بيني وجود دارد؟
بطور قطع اين حد و مرز وجود دارد. زيرا اولا زيبايي لزوما به معناي کوچکي نيست بلکه زيبايي بيني در گروه تناسب قسمت هاي مختلف بيني با هم و نيز تناسب کل بيني با قسمت هاي مختلف بيني با هم و نيز تناسب کل بيني با قسمت هاي مختلف چهره است. ثانيا کوچک شدن بيني تا حدي مطلوب است که عملکرد تنفسي بيني به مخاطره نيفتد.

چه مدت پس از عمل مي توان درمورد نتيجه آن قضاوت کرد؟
دست کم دو سال براي اظهار نظر نهايي درمورد نتيجه عمل بايد صبر کرد. بسياري از بيماران چند هفته پس از عمل در حاليکه هنوز ورم بيني بطور کامل فروکش نکرده است با نگاهي موشکافانه در جلوي آينه ساعتها به نظاره بيني خود مي نشينند. اين نگاه موشکافانه که تنها به بيني معطوف بوده و به ساير اعضا صورت توجهي ندارد، موجب مي شود که از يک سو بسياري از عدم تقارنهاي طبيعي، به صورت عيب جلوه کند و از سويي ديگر زيبايي و تناسب ايجاد شده بيني با ديگر اجزاي صورت، تحت الشعاع نگاه محدود به بيني قرار گيرد.

در صورت عدم انجام دقيق و صحيح جراحي پلاستيک بيني چه عوارضي ممکن است ايجاد شود؟
جراحي پلاستيک بيني به مانند هر جراحي ديگري ممکن است با عوارض همراه شود. در صورت دقت و مهارت جراح و رعايت نکات و دستورات توسط بيمار احتمال اين عوارض به حداقل مي رسد. عوارض جراحي بيني را به دو دسته مي توان تقسيم کرد:
عوراض تنفسي ممکن است از مشکلات مختلفي ناشي شود که عبارتند از:
-چسبندگي هاي داخل بيني، -باقي ماندن انحراف تيغه بيني، -تنگي سوراخ هاي بيني (کاهش قطر مجراي عبور هوا به ميزان نصف موجب افزايش مقاومت در مقابل عبور هوا نه به ميزان دو، چهار يا هشت برابر بلکه به ميزان شانزده برابر مي شود. حائز اهميت است که بيماران به هيچ وجه به جراح خود براي کوچک کردن پره ها و يا سوراخ هاي بيني اصرار نکنند. )
-تنگي دريچه داخلي بيني از وخيم ترين عوارض تنفسي جراحي هاي بيني است و معمولا در اثر برداشتن بيش از حد بافت ها و غضروف هاي بيني ايجاد مي شود. در حين جراحي پلاستيک بيني بايد دقت زيادي از جانب جراح اعمال شود تا حمايت ايجاد شده توسط اين غضروف ها تضعيف نشود.
دسته دوم عوارض جراحي پلاستيک بيني يعني عوراض زيبايي شامل: -بيني زيني شکل در اثر برداشته شدن بيش از حد قوز استخواني و يا غضروفي، -انحراف قسمت استخواني يا غضروفي بيني به علت اصلاح نشدن کامل تيغه داخلي بيني، - جداشدگي قسمت استخواني و غضروفي، -فرو رفتگي هاي پره هاي بيني به دنبال برداشته شدن غضروف هاي پره هاي بيني براي جمع کردن نوک بيني - برداشته شدن بيش از حد پوست پره هاي بيني، بالا رفتن بيش از حد نوک بيني، -باريک شدن بيش از حد نوک بيني و افتادگي نوک بيني.
تشخيص دقيق، ارزيابي هاي کامل پيش از عمل، انتخاب صحيح بيمار داوطلب جراحي پلاستيک توسط جراح و انتخاب دقيق جراح توسط بيمار از عواملي هستند که با اتکا به آنها مي توان احتمال بروز پيشامدهاي نامطلوب جراحي پلاستيک بيني را تا حد زيادي کاست.

پس از عمل جراحي پلاستيک بيني رعايت چه نکاتي ضروري است؟
-در 24 ساعت اول پس از عمل بهتر است در جهت کاهش تورم دور چشم از کيسه يخ بر روي چشم ها استفاده شود. - در طي چند هفته پس از عمل براي بهتر شدن تنفس مي توان روزانه در چند نوبت با محلول سرم نمکي، داخل بيني را شستشو داد. -تا دو هفته پس از عمل سعي شود از تخليه ترشحات بيني با فشار خودداري شود. - رفتن به مسافرت بعد از 5 تا 7 روز بعد از عمل بلا مانع است. - در هفته هاي اول پس از عمل لازم است از قرار گرفتن در معرض آفتاب خودداري شود. - در طي روزهاي اول پس از عمل از هر گونه ضربه به بيني بايد پرهيز شود. به عنوان مثال در هنگام خواب بايد طاق باز خوابيد. -در هنگام خوابيدن سعي شود نيم تنه بالاتر از پاها قرار گيرد تا ورم کمتري در ناحيه صورت ايجاد شود. - در هفته هاي اول پس از عمل لازم است از فعاليت هاي بدني شديد و ورزش هاي سنگين اجتناب شود. -از خوردن غذاهايي که به جويدن طولاني نياز دارند در هفته هاي اول بايد پرهيز شود. - در هفته اول پس از عمل سعي شود عطسه با دهان باز انجام شود و از حرکات شديد صورت در هنگام خنده و نيز از گريه اجتناب شود. - مي توان با استفاده از مسواک نرم دندان ها را مسواک کرد به شرطي که از دستکاري لب بالا اجتناب شود. -شستن صورت يا حمام کردن به شرطي که پانسمان روي بيني خيس نشود بلامانع است. -در صورتي که با استفاده از چسب ضد حساسيت عينک به پيشاني متصل شود، از همان روز اول مي توان از عينک استفاده نمود. -استفاده از لنزهاي تماسي چشم و مواد آرايشي روز بعد از عمل بلامانع است.
منبع: ماهنامه دنياي سلامت