نتیجه نپیوستن ایران به FATF چیست؟

روزنامه اطلاعات در یادداشتی نوشت: در چنین شرایطی ایران در دوره دولت یازدهم از طریق دیپلماسی گفتگو سعی در رفع تحریم ها داشت و پس از مذاکرات بسیار فشرده و طولانی با کشورهای ۱+۵ موفق به امضای توافقنامه برنامه جامع اقدام مشترک شد که در شورای امنیت سازمان ملل طی قطعنامه ۲۲۳۱ به تصویب رسید اما بعد از امضای این توافقنامه کشور ما نتوانست از ظرفیت های اقتصادی برجام استفاده کند که نتیجه آن در جامعه ملموس شود؛اگرچه بخشی از مطالبات ایران پرداخت شد که در مقدار آن بین مقامات مسئول تناقضات بسیاری وجود دارد. ضمن آنکه اصولاً محل مصرف این دلارهای دریافتی به‌هیچ‌وجه از شفافیت برخوردار نشد.

در هر حال برجام از ابتدای روی کار آمدن ترامپ که آن را یک توافق بسیار بد می دانست، ازیک‌طرف و مخالفت­های شدید برخی از اصولگرایان مخالف دولت در داخل کشور از سوی دیگر روبه تضعیف گذاشت. نابودی برجام از همان زمانی که ترامپ تحریم ها را به مدت ۴ ماه به ۴ ماه تمدید می کرد آغاز شد، زیرا سرمایه گذاران بین المللی به دلیل عدم پیش بینی آینده در مورد ثبات برجام باوجود امضای تفاهمنامه هایی که در معیت هیات‌های سیاسی خود به ایران امضا کرده بودند، خودداری کردند.

اینک برجام به‌طورکلی از سوی آمریکا نقض شده است و اروپا درصدد حفظ آن قرارگرفته زیرا روابط سه قدرت اروپایی که سران هشت کشور اتحادیه اروپا هستند، باوجود مذاکرات حضوری با ترامپ تا حدودی قهری شده و تصمیم به حفظ برجام گرفته‌اند، اما مسلم است که منافع عظیم اتحادیه اروپا با آمریکا بسیار حائز اهمیت است و اروپا نمی­تواند به خاطر مسئله برجام تا مدت زیادی در مقابل خواست آمریکا مقاومت کند و درنهایت باید انتظار تصمیم نهایی اروپا در مقابل آمریکا را داشت.

حفظ نمادین برجام برای اروپا به لحاظ حفظ شان این قاره حائز اهمیت است؛ به این دلیل اتحادیه اروپا از شرکت­های کوچک و متوسط خواسته که با ایران مراودات تجاری داشته باشند. اما مشکلات اقتصادی ایران با جذب سرمایه‌های چند صدمیلیاردی خارجی برای توسعه میادین نفتی، گازی و مرمت چاه های نفت و تأسیس زیرساخت‌های حیاتی و اساسی برای توسعه اقتصادی کشور قابل‌حل است. بنابراین حتی اگر شرکت های کوچک و متوسط اروپایی با ایران معاملات تجاری داشته باشند، معضل ایران را حل نمی‌کند و نمی‌توان روی برجام حساب ویژه‌ای باز کرد.

کشورهای اروپایی با معضلات دیگری هم در مورد ایران روبه‌رو هستند و آن‌هم فشار آمریکا بر آغاز مذاکرات توقف ساخت موشک‌های بالستیک و قطع نفوذ ایران در منطقه است. از سوی دیگر مسئله مبارزه با تأمین مالی تروریستی و پول‌شویی که یکی از مهم‌ترین اهداف FATF است از سوی ایران پذیرفته‌نشده و همین امر مشکلات عدیده بانکی ایران را که به سبب تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا از سال ۱۳۶۲ با بانک­های خارجی فراهم کرده بود، تشدید کرده است.

متأسفانه علی‌رغم اهمیت پیوستن ایران به FATFدر چنین موقعیت حساسی برخی از نمایندگان، تقاضای به تعویق انداختن بررسی پیوستن ایران به این سازمان را مطرح و به تصویب آن نائل آمدند و فعلاً دو ماه بررسی این مصوبه به تأخیر افتاده است که این خود بر وخامت و تشدید تحریم‌های آمریکا اضافه خواهد کرد.