چه کسی فعالان کرد را در پاریس کشت؟

پارسینه -_امین ارشادی: کشته شدن فعالان کرد در پاریس یک پیام آشکار مبنی بر عوض شدن قواعد بازی در منطقه و صحنه گردانی خاورمیانه جدید از سوی قدرت های بین المللی داشت. پیامی که اردوغان آن را دریافت و با طرح دست داشتن اسراییل در این اقدام درک خود را از اهداف پشت پرده این پروژه به سوی غرب ارسال کرد.

کشته شدن سه تن از فعالان کرد در پاریس که گفته می شود از موسسان حزب کارگران کردستان هم بودند، در حالی به انجام رسید که طی هفته های اخیر دولت ترکیه به عنوان یکی از متهمان این اقدام تلاش می کند مذاکرات خود را با اعضای مرکزی پ.ک.ک در راستای اولویت های دیگر منطقه ای مانند براندازی بشار اسد در سوریه از سر بگیرد و دیدار هاکان ویدان رییس دستگاه اطلاعاتی ترکیه با عبدالله اوجالان در همین چارچوب قابل درک است.

حزب کارگران کردستان دولت ترکیه را به قتل فعالان کرد در پاریس متهم می کند اما دولت ترکیه از زبان رجب طیب اردوغان نخست وزیر آن این اقدام را تسویه حسابی از سوی برخی کشورها می داند و اسراییل را در پشت پرده این اقدام متهم می کند. از قرائت ترکیه کشتن این افراد با هدف آتش افروزی در صفوف کردهای ترکیه تلقی می شود که خواهان احقاق حقوق خود در مرزهای ترکیه هستند اما تعمق در این اقدام واقعیت بزرگ تری را با طرف های متععد رونمایی می کند.

چه کشوهایی می توانسته اند از کشتن فعالان کرد منتفع شوند؟ با وجود اینکه مسئولیت ترکیه در این میان دور از ذهن نیست اما برآیند این کار می تواند ثبات داخلی این کشور را با تهدید روبه رو کند. حتی این احتمال هم از سوی برخی تحلیلگران مطرح می شود که قتل فعالان کرد می تواند نوعی خودزنی از داخل معارضان کرد برای کسب مشروعیت بین المللی و در نهایت خارج شدن پ.ک.ک از لیست گروه های تروریستی آن هم در فضایی باشد که دولت های دارای اقلیت کرد _ به طور مشخص ترکیه و سوریه_ تمایل دارند با کردها تعامل بیشتری داشته باشند.

*چرا پاریس؟

صحنه جرم یعنی شهر پاریس نباید در کشف انگیزه های این حادثه نادیده گرفته شود. پایتخت فرانسه با قدرت رسانه ای و مرکزیت آن در اروپا مرکز فعالیت بسیاری از موسسات و سازمان های دولتی، غیردولتی، بشر دوستانه و خیریه است. جایی که می تواند به جرم و جنایت ابعادی بین المللی بدهد. با این تفاصیل این سوال به طور جدی مطرح می شود که چرا ترکیه _با فرض متهم بودن_ باید پاریس را برای این کار انتخاب کند؟

در کشوری که بالاترین آمار روزنامه نگاران و فعالان رسانه ای زندانی را دارد چه لزومی دارد، به جرمی مانند کشتن کردها ابعاد بین المللی داده شود. هر روز در اخبار و گزارش های مربوط به تحولات ترکیه خبری درباره درگیری با اعضای جدایی طلب پ.ک.ک و کشته شدن نیروهای دو طرف هست. در چنین فضایی در داخل ترکیه کشته شدن سران کرد در خونسردی و سکوت کامل رسانه ای امکان پذیر است. چرا پاریس؟ اینها ابهام هایی است که نگاه ها را به سمت و سوی دیگر طرف های احتمالی هم می کشاند.

*بخشی از خاورمیانه جدید

واقعیت این است که فضای تعاملی اخیر منطقه در ارتباط با کردها بازیگران دیگری را هم به صحنه خاورمیانه کشانده است. بازیگران جدیدی که قرار است تعریف تازه ای از خاورمیانه ارائه کنند. به نظر می رسد قتل این فعالان در ترکیه هم در چارچوبی فراتر و بزرگ تر از خود ترکیه و یا صرفا بازیگران منطقه ای باشد. یک بازی پیچیده بین المللی از مبدا فرانسه در این خصوص وارد فازی جدی شده است. به نظر می رسد اتهامی که اردوغان به اسراییل در این خصوص وارد کرد، زیرکانه تر از کلیشه های تبادل اتهامات معمول بود.

اردوغان حتی سوریه را با وجود رو در رویی های اخیر متهم نکرد و از منطق دشمنی و کارکرد داخلی هم، چنین اتهامی می توانست فضای سیاسی داخل ترکیه را حداقل در میان طرفداران حزب عدالت و توسعه علیه سوریه ملتهب کند. او اسراییل را متهم کرد تا به جامعه جهانی این پیام را برساند که بازی را درک کرده و فهمیده است که قضیه قتل فعالان کرد مستقیما با جامعه بین الملل و قدرت های بزرگ در چارچوب برخی دستورکارهای عمده تر مانند خاورمیانه جدید ارتباط دارد.

شاید اردوغان که خود همچنان در مقام متهم پرونده است با این اقدام (محکوم سازی اسراییل) بر این فهم تاکید می کند که کشتن فعالان کرد در جایی که داعیه دار مهد دموکراسی بودن است می تواند تنش قضیه را در سطح بین المللی بالا ببرد و تحریک حزب کارگران کردستان را به آنجا برساند که خواهان بخشی از کیک در حال برش خاورمیانه جدید شود.

جالب اینجاست که اتحادیه اروپا حزب کارگران کردستان را در سیاهه سازمان های تروریستی قرار داده است با این حال فعالیت اعضای ارشد آن از قبیل خانم "سکینه سانکیز" یکی از کشته های اخیر و از نزدیکان عبدالله اوجالان در فرانسه کاملا آشکار و البته تحت نظر پلیس فرانسه است. آیا درباره اعضای سایر سازمان های تروریستی هم اوضاع به همین منوال است؟ آیا می توان فرض کرد عناصر القاعده هم در اروپا جولان بدهند و فعالیت کنند؟ پاسخ این سوال در سیاست های دوگانه غرب در خصوص جریان ها، گروه ها و احزاب و حتی دولت های منطقه نهفته است. درباره حزب کارگران کردستان هم همین قاعده حاکم است.

اروپایی ها تلاش می کنند با وجود معذوریت های بین المللی هوای کردها را داشته باشند و همدلی با آنها را برای روزهای مبادای سیاست فراموش نکنند، در حالی که همزمان چشمک ها و سیگنال ها بین این دولت ها با ترکیه رد و بدل می شود تا اروپا سطح روابط خود را با آنکارا وارد مرحله هشدار و تهدید نکند. در واقع به نوعی شیزوفرنی اروپایی شدید در تعامل با حزب کارگران کردستان و مساله کردها ایجاب می کند که سیاست اروپایی آشکارا با این حزب دشمنی و در خفا آن را نوازش کند.

با این اوصاف طرح مجدد این سوال با در نظر گرفتن زوایای بین المللی ضروری می شود که "چه کسی کردها را در پاریس می کشد؟ اردوغان یا دیگران؟