انتشار رساله سیر و سلوک «علامه بحرالعلوم» به زبان انگلیسی

پارسینه-گروه فرهنگی: این رساله شریف که به «حقیقت و مقصد سلوک الی الله» می‌پردازد، منسوب به علامه آیت‌الله سید مهدی طباطبایی نجفی معروف به «بحرالعلوم» است که با مقدمه و شرح علامه سید محمد حسین حسینی طهرانی به زبان فارسی بارها به طبع رسیده بود که اخیرا تحت اشراف مجمع تحقیقاتی انتشارات مکتب وحی، به وسیله طاووس رجا به زبان انگلیسی ترجمه و با ویرایش دکتر سید حسین نصر توسط انتشارات کازی در شیکاگو به نام treatise on spiritual journeying and wayfaring در 313 صفحه منتشر شده است.

البته بخش اول این رساله (حدود یک ششم اول کتاب) قبلاً توسط علیقلی قرائی در مجله انگلیسی «التوحید» (وابسته به مرکز تحقیقات اسلامی نور) ترجمه و چاپ شده بود که ترجمه جدید شامل تمام رساله و تعلیقات است که تحت دورهGreat Books of the Islamic World «کتاب های بزرگ جهان اسلام» به طبع رسیده است.

این گزارش می‌افزاید: در کتاب رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم، علاوه بر شرح حال مرحوم علامه بحرالعلوم و صحت انتساب این رساله بر ایشان، حقیقت و مقصد سلوک الی الله، کیفیت و آثار سلوک الی الله و طریق ذکر علامه بحرالعلوم با شرحی تفصیلی از علامه حسینی طهرانی بیان شده است که برخی مطالب کتاب بدین شرح است:

«طرح کلی از حقیقت سلوک الی الله و مقصد آن و شرح منازل عالم خلوص و عوالم قبل و بعد از آن»، «خاصیت عدد چهل در ظهور استعدادات»، «دخول به عالم خلوص و معرفت آن»، «سیر در منازل چهل گانه عالم خلوص»، «بیان اجمالی و تفصیلی در طریقه سلوک الی الله»، «آثار سلوک»، «حقیقت سلوک قطع علاقه از غیر خدا و توجه محض به اوست»، «هر کس چهل روز در هر فکر و عمل خود رضایت خدا را معیار قرار دهد به سرچشمه‌‌های حقیقت متصل می‌‌شود»، «توجه کامل به خدا بدون پرهیز از دنیادوستان ممکن نیست»، «ذکر و فکر و طلب، سه ابزار اصلی برای نفوذ به ملکوت است»، «ظاهر و باطن قرآن»، «مراد از دل و قلب و جان و روح در نزد عرفاء»، «اسلام اکبر در روایت امیرالمومنین»، «روایت امام صادق در حقیقت عبودیت»، «احادیث راجع به محاسبه نفس»،«حاشیه علامه طباطبایی در بیان اقسام ذکر» و ...

مرحوم علامه طهرانی در بخشی از مقدمه کتاب چنین آورده است: «این‌ حقیر روزی‌ در خدمت‌ استاد علاّمه‌ طباطبایی عرض‌ کردم‌: حقیر با وجودی‌ که‌ کتب‌ اخلاق‌ و سیر و سلوک‌ و عرفان‌ را بسیار مطالعه‌ کرده‌ام‌ هیچ‌ کتابی‌ مانند این‌ رساله‌ جامع‌ و شامل‌ و متین‌ و اصولی‌ و مفید و روان‌ و در عین‌ حال‌ مختصر و موجَز به طوری‌ که‌ می‌‌توان‌ در جیب‌ گذاشت و در سفر و حضر از آن‌ بهره‌مند شد، نیافتم‌.

علامه طباطبایی از این‌ سخن‌ تعجب‌ کردند و فرمودند: این‌ نظیر عبارتی‌ است‌ که‌ من‌ از مرحوم‌ قاضی رضوان‌ الله‌ علیه‌ شنیدم‌. چراکه ایشان‌ فرمودند: «کتابی‌ بدین‌ پاکیزگی‌ و پر مطلبی در عرفان‌ نوشته‌ نشده‌ است‌»‌. و حضرت‌ آیت‌الله‌ حاج‌ شیخ‌ عباس‌ قوچانی‌ که‌ وصی مرحوم‌ قاضی‌ هستند، می‌‌گویند: مرحوم‌ قاضی‌ به‌ این‌ رساله‌ عنایت‌ بسیار داشته‌ ولی‌ کراراً می‌‌فرموده‌ است‌ که‌ من‌ اجازه به جا آوردن‌ اوراد و اذکاری‌ را که‌ در این‌ رساله‌ آورده‌ است‌ به‌ کسی‌ نمی‌دهم.»

علامه طهرنی در مقاله دیگری در مورد شأن و منزلت مرحوم بحرالعلوم می‌نویسد: «و اما ترجمه‌ و شرح‌ حال‌ بحرالعلوم‌ و بیان‌ اقصی مدارج‌ و معارج‌ سیر کمالی‌ آن‌ فرید عصر و نادره‌ دهر، از حیطه پرواز فکر حقیر و از امکان‌ رشحات‌ خامه‌ فقیر خارج‌ است‌. من‌ چه‌ گویم‌ درباره کسی‌ که‌ شیخ‌ اکبر، شیخ‌ الفقهاء و المجتهدین‌ شیخ‌ جعفر کاشف‌ الغطاء غبار نعلین‌ او را با حنک‌ عمامه خود پاک‌ می‌‌کرد؛ و محقق‌ خبیر و فقیه‌ بصیر، مجمع‌ کمالات‌ صوری‌ و معنوی‌ میرزا ابوالقاسم‌ جیلانی قمی در هنگام‌ تشرف‌ به‌ عتبات‌ عالیات‌، روزی‌ در مجلس‌ پر فیضش‌ در حضور جمعی‌ از او پرسید: «پدر و مادرم‌ فدای‌ تو، چه‌ عملی‌ انجام‌ داده ‌ای‌ تا بدین‌ مرتبه‌ و منزلت‌ رسیده‌ای؟

چه‌ گویم‌ درباره کسی‌ که‌ تشرف‌ او کراراً و مراراً به‌ محضر مقدس‌ حضرت‌ امام‌ زمان(عج) رسیده و جای‌ شُبهه‌ و تردید نیست‌ و این‌ مسأله‌ نزد علمای‌ أعلام‌ بلکه‌ همه قاطنین‌ و ساکنین‌ نجف‌ اشرف‌ در حکم‌ مسلّمات‌ است، بلکه‌ از بعضی از کلمات‌ بزرگان‌ استفاده‌ می‌‌شود که‌ باب‌ امکان‌ تشرّف‌ به‌ خدمت‌ آن‌ ولی والای عالم‌ امکان‌ پیوسته‌ برای‌ او باز بوده‌ است‌، بلکه‌ چه‌ گویم‌ درباره کسی‌ که‌ او را آن صاحب‌ مقام‌ ولایت‌ کبری‌ امام‌ زمان‌ در آغوش‌ گرفت‌!»

همچنین از مرحوم علامه سید محمد حسین حسینی طهرانی علاوه بر این کتاب، تاکنون کتاب‌های معاد شناسی (10 جلد)، مهر تابان، رساله لب اللباب در سیر و سلوک الی الله، لمعات الحسین و بخشی از روح مجرد به زبان انگلیسی ترجمه و منتشر شده است.

امکان سفارش اینترنتی خرید کتاب را در پرتال اسلامی متقین قابل مشاهده خواهد بود.