گوناگون

پرونده‌ای جمع و حور برای پوشکین

پارسینه: «۲۱۳ سال از تولد یکی از محبوب‌ترین نویسندگان روس در ایران گذشت.»

پارسینه- گروه فرهنگی: آشنایی ما ایرانیان با الکساندر پوشکین، شاعر و نویسنده روس (۱۸۳۷-۱۷۹۹)، سابقه‌یی دراز دارد: استاد سعید نفیسی نخستین این مواجهات را گزارش کرده که گویا به سال ۱۸۲۹ رخ داده، یعنی در سی‌سالگی شاعر، یک سال پس از امضای معاهده ترکمانچای میان ما و آن‌ها و نیز، اندکی پس از قتل گریبایدوف، سفیر مختار روسیه تزاری، در ایران. البته که اشاره به رخدادهای تاریخی آن عهد بی‌سبب نیست. در واقع، این برخورد اول هنگامی اتفاق افتاده که هیاتی از جانب فتحعلی‌شاه قاجار روانه روسیه شده‌اند برای عرض عذرخواهی از قتل گریبایدوف و گفتن سرسلامتی به جناب تزار.

سر راه، پوشکین ناراضی که تبعید شده بوده به جنوب روسیه برمی‌خورد به هیات دیپلماتیک ایران و وقتی می‌شنود شاعری همراه دارند، مشتاق می‌شود ببیندش. کدام شاعر؟ فاضل‌خان گروسی که چیزی بوده مابین شاعر و کاتب و منادی، یعنی سرپرستان جارچیان سلطنتی و دست‌پرورده ملک‌الشعرای صبا. از آن مرحوم گروسی، گویا، نوشته قابل‌عرضی باقی نمانده جز تذکره‌یی که به فرمان خاقان، فتحعلی‌شاه خودمان، فراهم کرده از شعرهای خود اعلیحضرت و پسرانش و تعدادی از معاصران، به نام «انجمن خاقان». به هر حال، گفته‌اند ملاقات با فاضل‌خان بر پوشکین تاثیری چنان گذاشته که در سفرنامه ارزروم خود به آن اشاره کرده و بعد، بنا به فرموده استاد نفیسی، در شعری آقای فاضل گروسی را که می‌رفته به «سرزمین نیم‌شب»، به سوی حافظ و سعدی، خطاب قرار داده و یادی از او کرده. این را که در ذهن و نظر فاضل‌خان، اما هنگام رویارویی با پوشکین می‌گذشته -صد حیف- هیچ نمی‌دانیم.

برای مطالعه این پرونده اینجا را کلیک کنید.

ارسال نظر

نمای روز

داغ

صفحه خبر - وب گردی

آخرین اخبار