شمارش معکوس برای تعیین سرنوشت الواح هخامنشی

بر اساس آخرین جلسه‌ی برگزار شده‌ی دیوان عالی آمریکا در تیرماه امسال، که اعلام کرده بود رای نهایی برای الواح هخامنشی اکتبر اعلام می‌شود، این تاریخ به تعویق افتاده و بر اساس آنچه در سایت «دادگاه استیناف حوزه هفتم ایالات متحده آمریکا» اعلام شده، این بررسی به ۳۷ روز دیگر موکول شده است.

در این سایت، که پرونده‌ی الواح هخامنشی به شماره (۱۹۳۵-۱۴) ثبت شده است، اعلام شده از ۱۷ اکتبر ۲۰۱۶ پرونده‌ی الواح هخامنشی به این دادگاه ارجاع شده و خلاصه‌ای از وضعیت پرونده از همان زمان تا ۲۳ اکتبر(۱ آبان) ثبت شده است، این در حالی است که در ششم اکتبر - ۱۴ مهر- اعلام شده تاریخ اعلام دادرسی در ۱۳ آذر برگزار می‌شود.

ابراهیم شقاقی، مدیرکل حقوقی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، می‌گوید: هنوز دیوان عالی آمریکا رای نهایی را در این زمینه اعلام نکرده، اما ما تلاش‌هایمان را کرده‌ایم و مدارک بسیار خوبی نیز به دیوان ارائه داده‌ایم، بنابراین امیدواریم رای را بگیریم.

او با اشاره به تفاوت روند بررسی پرونده‌ها در دیوان عالی هر کشور، برخلاف دادگاه‌های دیگر، بیان می‌کند: در همه‌ی مراحلِ بدوی و تجدیدِنظر، رای به نفع ایران صادر شده و اعلام شده بود این الواح مسترد می‌شوند، اما طرفِ دیگر درخواست کرد تا دیوان عالی آمریکا پرونده را به مرحله‌ی استیناف ببرد، بنابراین باید بار دیگر بعد از بررسی سوابق پرونده دادگاه حکم اعلام کند.

او همچنین از احتمال تمدید زمان اعلام حکم نهایی خبر می‌دهد. خبری که سایت دادگاه استیناف آمریکا آن را تائید می‌کند؛ بر اساس اعلام این سایت، تاریخ اعلام دادرسی به این پرونده به چهارم دسامبر (۱۳ آذر) موکول شده است.
صفحه پرونده الواح هخامنشی در سایت «دادگاه استیناف حوزه هفتم ایالات متحده آمریکا»

به گزارش ایسنا، محموله تاریخی ارزشمند الواح هخامنشی سال‌ها قبل برای بررسی به دانشگاه شیکاگو آمریکا فرستاده شد، این آثار بیش از ۳۰ هزار لوح بود که در سال ۱۳۱۴ براساس مصوبه دولت وقت ایران از طریق کشتی به موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو فرستاده شد و سال ۱۳۱۶ به آنجا رسید. قرار بود در مدت سه سال، بررسی‌های کارشناسی و مطالعات روی این الواح انجام و به ایران برگردانده شود. چند سال نخست این اقدام انجام نشد، اما با پیگیری‌ها بخشی از الواح در سال ۱۳۲۷ به ایران برگردانده شد، بخشی نیز در سال ‌۱۳۵۰. همچنین بخش دیگری از آن‌ها در سال ۱۳۸۳ به ایران برگردانده شد، اما هنوز بخشی از الواح در آن موسسه است.

در آخرین دور بازگشت الواح نیز اردیبهشت ۹۴، حدود ۱۰۸ اثر تاریخی منحصربه‌فرد از محوطه‌ی چُغامیش به کشور استرداد شد، آن‌ها از جنس گِل و متعلق به شش هزار سال قبل بودند.

از سوی دیگر در انفجاری که در سال ۱۹۹۷ میلادی در بیت‌المقدس رخ داد چند یهودی به بهانه جبران خسارت و ارتباط واهی ایران با این انفجار، درخواست توقیف الواح را مطرح کردند و به این ترتیب آن آثار توقیف شدند تا این‌که در چند مرحله ایران در جلسات دادگاه‌هایی که در این زمینه برگزار شد، حضور یافت و ثابت کرد که الواح جنبه‌ تجاری ندارند و آثاری با جنبه‌ فرهنگی و مطالعاتی‌اند که قابل توقیف نیستند.

در طول چند سال گذشته و به‌دنبال برگزاری دادگاه‌های این الواح پژوهشی و تاریخی، وکلای مرکز شرق‌شناسی شیکاگو می‌گفتند از یک سو در هشت سال دولت قبل، پیگیری زیادی برای استرداد این اشیا انجام نشده است و از سوی دیگر، با مطرح شدن این بحث که آن الواح تجاری نیستند و دادگاه نباید آن‌ها را توقیف می‌کرد، تأکید شد که وکلای ایرانی باید در این پرونده وارد شوند. بیش از یک سال است که مسؤولان ایرانی نیز در گفت‌وگو با رسانه‌های مختلف، امیدواری خود را برای بازگرداندن کامل الواح هخامنشی به ایران مطرح کردن، همچنین تا کنون دادگاه‌های آمریکا با پرداخت خسارت از وجه حاصل از فروش آثار باستانی ایران مخالفت کرده و گفته‌اند که نمی‌توان مبلغ خسارت قربانیان را از فروش آثار عتیقه تامین کرد، زیرا ایران هیچ‌گاه از این آثار برای اهداف مالی و مقاصد تجاری استفاده نکرده است.

بر اساس این گزارش؛ در آخرین دادگاه برگزار شده در تیرماه امسال، اعلام شده بود دادگاهِ این الواح اواخر اکتبر امسال یعنی تا همین چند روز برگزار و نتیجه نهائی اعلام می‌شود، اما به نظر می‌رسد این زمان به یک ماه آینده موکول شده است.