وقایع دوم مردادماه در آینه تاریخ

دوم مردادماه 1361
در گلوله باران آبادان سه تن غير نظامي شهيد و 20 تن نيز مجروح شدند. همچنین در این روز 25 دستگاه تريلر حامل مهمات از كويت وارد عراق شد. امريكا موشك ضدتانك "تاو" و فرانسه و عربستان توپهاي 105 و 155 ميليمتري تحويل دولت عراق داده اند. این ها همه در حالی بود که كويت و عربستان از كمكهاي خود به عراق كاسته اند.
نيويورك تايمز در مقاله ای درباره كمكهاي نظامي و فني دولت مصر به عراق نوشت: مصر تاكنون يك ميليارد دلار كمك نظامي در اختيار عراق قرار داده است. معاون اول نخست وزير عراق از دولتهاي عربي خواست كه كمك كنند تا مصر از انزواي سياسي خارج شود.
اما واشنگتن پست در این روز اعلام کرد: ناظران سياسي امريكا متقاعد شده اند كه عمر صدام به سر رسيده است.
مطبوعات انگليس: رئيس جمهور آرژانتين تصميم گرفته است در كنفرانس سران عدم تعهد در بغداد شركت كند.
در این روز یکی از اظهارنظرهای بحث برانگیز تاریخ دفاع مقدس نیز صورت گرفت و هرالدتريبون به نقل از يك مقام نفتي بحرين اعلام کرد: در صورتي كه ايران جنگ را پايان دهد، عربستان و كشورهاي عربي پرداخت 50 ميليارد دلار غرامت جنگي را تقبل خواهند كرد. هفته نامة فرانسوي "پست پاريس" نیز نوشت: فرانسه قصد دارد مناسبات خود با ايران را به سطح عادي برگرداند.
نشرية آرژانتيني "كان ويشن" در شماره این روز خود به بررسي تطبيقي توان نيروي هوايي و زميني ايران و عراق پرداخت: در مقابل 335 فروند هواپيماي جنگي عراق، ايران كمتر از 115 فروند هواپيما دارد اما نيروي زميني ايران نسبت به عراق برتري مطلق دارد.
سازمان مجاهدين خلق نیز در این روز اعلام کرد که در حملات هفته اخير 50 تن از نيروهاي ايراني را كشته است. حمله افراد ضدانقلاب به نيروهاي سپاه پاسداران در محور كامياران ـ مريوان نیز شهادت 6 تن از پاسداران و محاصره شدن دو پايگاه را به همراه داشت که واكنش نيروهاي خودي با پشتيباني هوانيروز موجب به هلاكت رسيدن 5 تن از نيروهاي ضدانقلاب شد.

دوم مردادماه 1365
بمباران شهرهاي شوش، باختران، سنندج، مريوان، سقز و ايلام بيش از 300 شهيد و 270 مجروح و بيش از دو ميليارد ريال خسارت دربر داشت اما در باختران يك هواپيماي عراقي سرنگون شد. پس از این حمله وزارت خارجه ايران به دبيركل سازمان ملل درباره حمله هوايي عراق به مناطق مسكوني كشور اعتراض کرد که فرمانده نيروهاي هوايي عراق اعلام کرد عراق به نابود كردن كليه اهداف حياتي و اقتصادي كه رژيم ايران از آنها براي ادامه جنگ بهره ميگيرد، ادامه خواهد داد.
در حمله هواپيماهاي عراقي به مناطق كردنشين عراق، 10 خانه و يك مسجد ويران شد و 13 تن به شهادت رسيدند. دو روستاي حوالي حلبچه نيز به وسيله بولدوزر با خاك يكسان شدند.
در جلسه بررسي مشكلات جزيره جنوبي، قائم مقام فرمانده نيروي زميني سپاه گفت: « دشمن چون از ما ضعف ديده، با اطمينان جلو مي آيد.»
فرمانده نيروي زميني سپاه: راه حل مشكل جزيره جنوبي، گرفتن تمام جزيره يا عقب نشيني كامل از آن است. براي تصرف و نگهداري جزاير پنج هزار نيرو و حاج همت شهيد شده اند، پس ما بايد آنجا را حفظ كنيم.
هاشمي رفسنجانی گفت: امريكا و عراق با عوامل فراواني از جمله تبليغات توانستند خودشان را حفظ كنند، در جريان شكست فاو امريكاييها گفتند ماهواره ها چيزي نشان ندادند!
تفسير رسانه هاي غربي از عمليات آتي ايران؛
بي.بي.سي اعلام کرد: «رهبران ايران اظهار مي دارند كه ديگر نمي توانند حالت نه جنگ و نه صلح را تحمل كنند. ايران احتمالاً حمله نهايي را در شمال بصره يا جبهه هاي مركزي آغاز خواهد كرد.»
راديو كلن گفت: «ايران اعلام كرده كه براي شكست عراق تمام نيروهايش را به كار گرفته تا جنگ را به پايان برساند، اما ناظران خارجي در بغداد در اين مورد ترديد دارند، چون عراق از لحاظ نيروي اقتصادي و نظامي از ايران ضعيفتر نيست.»
خبرگزاري خليج اعلام کرد: «عراق آمادگي نيروهاي احتياط خود را اعلام كرده است. فرماندهان عراق اخيراً گفته بودند كه تمام اطلاعات لازم براي مقابله با هرگونه تحرك خصمانه اي را در اختيار دارند.»
روزنامه كويتي الوطن نوشت: «ايران بايد در مورد امكان تشكيل يك موضع مشترك عربي در قبال تهديداتش، روي مواضع خود هزار بار حساب كند. ايران تلاش ميكند منطقه را به تسخير خود درآورد.»
دبيركل سازمان كنفرانس اسلامي اعلام کرد: جنگ ايران و عراق در دستوركار آينده اين كنفرانس است.
وزيراطلاعات عراق گفت: تا وقتي كه سوريه متحد ايران باشد، آشتي بين سوريه و عراق وجود نخواهد داشت.
عراق طي 7 ماه، 241 ميليون دلار سلاح از مصر خريد. مذاكره براي خريد سلاح همچنان ادامه دارد.
وزير منابع نفتي نيجريه و رئيس اوپك گفت: اوپك براي ثبات بازار نفت دو راه حل دارد: يا توليد خود را همچنان كاهش دهد و يا اينكه سياستي درجهت حصول مجدد سهم بازار خود اتخاذ نمايد.
بر اساس گزارش وزارت صنايع سنگين، ارزش توليدات داخلي نسبت به سال قبل 32 درصد كاهش دارد. رئيس اتاق بازرگاني ايران گفت: ما با خطر كاهش 30% توليد ناخالص ملي و 45% كسري بودجه روبه رو هستيم.
يك مقام ژاپني اعلام کرد: تكميل پروژه پتروشيمي ايران و ژاپن با بن بست روبه رو شده است.
راديو امريكا اظهار داشت: مجلس ايران با تعويق بازپرداخت بدهي 170 ميليون دلاري كره شمالي به ايران موافقت کرده است.

دوم مرداد 1366
برخورد نفتكش بريجتون به مين در حوالي جزيره فارسي و تغيير در آرايش حركت كاروان نفتكشهاي كويت و ناوهاي امريكايي محافظ آن رویداد مهم این روز بود که وضعيت اضطراري را در كاخ سفيد حکمفرما کرد.
برخورد بريجتون به مين افزايش ناگهانی قيمت نفت و طلا در بازارهاي جهاني را به دنبال داشت.
آقايان هاشمي رفسنجاني و سيدعلي خامنه اي نفتکش بريجتون را به مثابه حيثيت آمريکا عنوان كردند كه به تير غيبي منفجر شد، اما مارگارت تاچر نخست وزير انگلستان، ضمن كم اهميت نشان دادن انفجار بريجتون، وجود مين را غير منتظره خواند .
همچنین دكتر ولايتي با رئيس كميته بين المللي صيلب سرخ دیدار کرد و درباره استفاده عراق از سلاحهاي شيميايي مذاکره و تبادل نظر شد. در این روز "گنشر" وزير خارجه آلمان، عراق را آغازگر جنگ و استفاده كننده از سلاحهاي شيميايي معرفي كرد.
امروز همچنین با وجود توافق شفاهي ايران و فرانسه در مورد انتخاب كشورهاي حافظ منافع طرفين ؛ حمله قايقهاي تندرو ايراني به يك نفتكش فرانسوي، بدبيني ميتران به ايران را به دنبال داشت.
در این روز عراق حمله محدودی به ميمك داشت که با دفع آن در ارتفاعات سانواپا، كهنه ريگ و ميمك همراه بود و تداوم درگيري در تپه 402 نیز صورت گرفت.
نفت‌كش آسيب‌ديده كويتي (بريجتون) در حفاظت ناوهاي امريكا به سواحل كويت رسيد و امريكا ناو ميسوري را به منطقه اعزام کرد.
در این روز ژاپن از ايران خواست تا قطعنامه 597 را بپذیرد.

دوم مرداد 1367
فرانك كارلوچي وزير دفاع آمريكا گفت: حضور نظامي آمريكا در خليج فارس تنها وقتي كاهش خواهد يافت كه آتش‌بس به خصومت‌ها پايان دهد و معين شود كه خليج فارس براي كشتيراني امن است.
امروز به روایتی ماهر عبدالرشيد فرمانده مشهور سپاه سوم عراق به درک واصل شد. سفر ولايتي به نيويورك براي گفتگو با دبيركل سازمان ملل نیز در این روز صورت گرفت.
در این روز مصطفی اردانی فرمانده شجاع لشگر 14 امام حسین (ع) به درجه رفیع شهادت نائل آمد.