کاش وزیر ارشاد با اهل رسانه مشورت می کرد!

پارسینه - مصطفی مسجدی آرانی: در هفته جاری هیات منصفه دادگاه مطبوعات برای اتهاماتی که متوجه روزنامه شرق بود؛ تشکیل جلسه داد. اعضای هیات منصفه دادگاه مطبوعات مدیر مسئول شرق را در خصوص اتهام «نشر مطالب خلاف واقع»، و هم‌چنین اتهام «توهین به ایثارگران» (چاپ کاریکاتور)، با اکثریت آرا مجرم نشناختند اما در خصوص اتهام «تخلف از مصوبه شورای امنیت ملی»، اعضای هیات منصفه، مهدی رحمانیان را مجرم دانستند.

ماجرای این یادداشت در مورد اتهام توهین به ایثارگران است اما برای خوانش دقیق آن باید به حدود سه ماه پیش بازگشت و روز 5 مهرماه. کاریکاتور شرق در روز 4 مهر منتشر شده بود اما بحران برای این روزنامه از روز بعد آغاز شد. یکی از اولین واکنش‌ها به اقدام روزنامه شرق، واکنش وزیر ارشاد بود.

او در ظهر سه شنبه 5 مهر، با خبرگزاری فارس مصاحبه کرد و در آن مصاحبه با بیان اینکه «روزنامه شرق مروج فرهنگ غرب است» خواستار توقیف این روزنامه به دلیل اینکه «کاریکاتوری که درست در هفته دفاع مقدس، ارزش‌های حضرت امام و انقلاب را مورد توهین قرار داده است» و «در خارج از کشور و سایت‌های ضد انقلاب مورد استقبال قرار گرفته» شد تا به قول حسینی «کارش یکسره شود.»

مصاحبه بسیار تند بود و آتش بحران برای روزنامه را همین مصاحبه گداخته کرد. بعد از آن هم بنا به نظر هیات نظارت بر مطبوعات بود که روزنامه توقیف شد و به دادگاه رفت.

اما مساله مهم‌تر از اقدام هیات نظارت در توقیف و حکم دادگاه به تبرئه، مصاحبه وزیر بود. مصاحبه‌ای که در آن سعی شده بود به سرعت و به شدت علیه شرق واکنش نشان داده شود.

در اینجا دو نکته مطرح می شود. نخست اینکه همانطور که بسیاری در آن زمان گفتند "این لحن از وزیری که باید حامی مطبوعات کشور باشد انتظار نمی‌رود" او در این مقطع می‌توانست برای رشد فرهنگ و اعتلای نظام مطبوعاتی کشور ماجرا را به شکل دیگری پیش بیرد اما نخواست که چنین شود. ناگفته پیداست که واکنش وزیر و اطرافیانش به چنین انتقادی این است که وزیر دغدغه و وظیفه حفظ ارزش های انقلابی و اسلامی را هم دارد و نمی تواند با تسامح از کنار این مسائل بگذرد.

با فرض اینکه این سخن درست است و آن مصاحبه از روی همین دغدغه و نه به خاطر مسائل سیاسی مطرح شده می‌توان به نکته دوم اشاره کرد؛ هیات منصفه مطبوعات که علی‌الاصول و طبق موازین نظری، عصاره مردم کوچه و بازار و خیابان است و از همه اقشار جامعه در آن عضویت دارند دیروز اعلام کرده که نظرش این نیست که این کاریکاتور توهین به ایثارگران و رزمندگان است. در این جا این سوال مطرح است که وزیر که بالواسطه منتخب همین مردم است چگونه حاضر شد با چنان قاطعیت و قطعیتی از این سخن بگوید که این کاریکاتور توهین است و بعد از آن حکم هم صادر کرده که «نظر ما توقیف روزنامه شرق است و آن را به دادستانی اعلام کرده و در جلسه هیئت دولت با وزیر دادگستری مذاکره کرده‌ام.»

در اینجا باید دقت کرد که وزیر علی الخصوص زمانی که در رسانه ها اقدام به بیان نظر می‌کند، از یک شخصیت حقوقی سخن می‌گوید و نه از منظر یک فرد. او باید این را در نظر داشته باشد که در کنار وظیفه حفظ ارزش‌های انقلابی و مذهبی، باید نماینده تمامی اقشار فرهنگی و هنری باشد، ظرافت‌های کار هنری را بشناسد و با توجه به نسبی بودن درک هر فرد از یک اثر هنری به این حد قطعیت و جازمیت در بیان سخن خود نداشته باشد.

در عین حال عجله در بیان موضع نیز اگر چه ممکن است به واکنش سریع درباره یک تخلف تعبیر شود اما در فرصتی بلند مدت ممکن است اشتباه بودن آن معلوم شود و آرزو شود که کاش کمی بیشتر درنگ می‌کردم. باید دقت شود که این انتقاد مربوط به محتوای سخن وزیر نیست.

او می‌تواند در حوزه صلاحیت خود هر تصمیمی بگیرد و هر نظرگاه منطقی داشته باشد لکن بهتر است اولا کمی برای آن نظرگاه، خصوصا در عالم هنز مشورت کند، دوما با جازمیت و قطعیت وارد ماجرا نشود و سوما در بیان موضع عجله نکند. البته مشابه این اتفاق در سایر بخش‌ها و توسط سایر مسئولین هم رخ می‌دهد که محل بیان آن به موقع خود است.