گرد و غبار؛ قاتل شهروندان در روزهای گرم

تحریریه پارسینه: وزیر بهداشت به تازگی گفته است که سالانه حدود 50 هزار نفر به دلیل آلودگی هوا در کشور جان می دهند. آلودگی هوا، موضوع تازه ای نیست! سال هاست که شهرهای مختلف با این پدیده دست به گریبان هستند و پیامدهای آن شهروندان را دچار مشکل کرده است. اگر زمستان ها و با بروز پدیده اینورژن آلودگی هوا سر و کله اش پیدا می شود و عرصه را برای شهروندان تنگ می کند، با گرم شدن هوا نوبت به گرد و غبار می رسد، تا نشان دهد آلودگی هوا دست بردار نیست. همین دو سه روز پیش بود که گرد و غبار در برخی از استان ها شدت پیدا کرد و منجر به غیرحضوری شدن مدارس آن شد. قطعا با گرم تر شدن هوا و همچنین فعال شدن کانون های گرد و غبار شدت این آلودگی ها بیشتر می شود و در استان های مختلف مثل خوزستان و اصفهان و سیستان و بلوچستان و... مشکلات بسیار زیادی به وجود می آورد.

مروری بر پیامدهای گرد و غبار

 افزایش تعداد مراجعان با مشکلات تنفسی و همچنین تعطیلی های پی در پی از جمله پیامدهایی است که این مساله به همراه خواهد داشت. گزارش ها نشان می دهند،

PM2.5 بر روی سلامتی تاثیر گذار است و باعث افزایش بیماری‌های تنفسی، قلبی، عروقی و سرطان ریه می‌شود. در صورتی که مقدار ذرات PM2.5 در هوا به ۷۰ میکروگرم بر مترمکعب برسد، مرگ و میر ۱ درصدی افزایش پیدا می‌کند. بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان ریه در این شرایط افزایش می‌یابد. طوفان گرد و غبار با کاهش دید افقی به کمتر از یک کیلومتر، به وجود می‌آید و باعث افزایش مرگ و میر می‌شود. تخمین زده می‌شود که بین ۰.۷ تا ۳.۱ میلی‌گرم گرد و غبار به ریه‌های جوانان وارد می‌شود. در بزرگسالان این مقدار ۱۱.۰ میلی‌گرم می‌رسد. بهداشت جهانی گفته که بیماری های تنفسی در حال حاضر بیشترین افزایش را در مقایسه با بیماری های دیگر دارند. پراکنش ریزگردها در طول سال متفاوت است و بیشترین میزان آن در اواخر فروردین و نیمه اول اردیبهشت و کمترین آن در اواخر پاییز است. مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد اعلام کرده‌است که گسترش کویرها و خشکسالی، سالانه ۴۲ میلیارد دلار از ارزش تولیدات کشاورزی کاسته و باعث عدم امنیت قضایی، قحطی و فقر می‌شود. اما چطور می توان با این موضوع مقابله کرد؟ به گزارش تسنیم، به طور کلی راهکارهای مقابله با پدیده گردوغبار به دو دسته راهکارهای مدیریتی و اجرایی تقسیم می شود. راهکارهای مدیریتی عبارت است از:

توسعه روش های آبیاری کم مصرف

ترویج رقم های زراعی با مصرف کم و مقاوم به خشکی

نظارت مستمر بر میزان آب قابل تخصیص به کشاورزی در هر دشت و تدوین برنامه نظارت فصلی و برخط و برنامه های مدیریت مصرف

آموزش و فرهنگ سازی به منظور افزایش سطح آگاهی و مشارکت مستقیم مردم در مدیریت منابع آب در واحد دشت و حوزه های فرعی

توسعه اجرای طرح های آبخیزداری در آبخیزهای بالادست به منظور استحصال آب و افزایش ظرفیت نگهداری آب در زمین و کسر سهم تبخیر در حوزه میانی و پایین دست.

اجرای طرح های آبخوانداری و سدهای زیرزمینی جهت نگهداشت آب در پروفیل خاک و آبرفت با توجه ویژه به حقابه تالاب ها و آبگیرهای پایین دست

استفاده از روش های نوین حفظ رطوبت در پروفیل خاک سطحی و استفاده از آن در ایجاد باغات دیم

تدوین روش های علمی مدیریت دام در مرتع با لحاظ ظرفیت چرا و حساسیت خاک های هر منطقه

مسلما بی توجهی به پدیده گرد و غبار تبعات بسیار زیادی را به همراه خواهد داشت. ضمن اینکه گرد و غبار در ایران علاوه بر منشاء داخلی منشاء خارجی نیز دارد و از کشورهای همسایه مثل عراق نیز تاثیر می پذیرد.