تراریخته ها به کام سودجویان به ضرر مردم!

تحریریه پارسینه: محصولات تراریخته محصولاتی هستند که بر روی ژنتیک آنها دستکاری صورت گرفته است در این میان دستکاری ژنتیکی باعث ایجاد پروتئین‌هایی در گیاه یا جانور جدید می‌شود که ممکن است برای بدن انسان به عنوان عامل بیگانه شناسایی شده و منجر به ایجاد واکنش آلرژیک شود. علاوه بر این مورد نیز این محصولات می‌توانند تاثیرات دیگری را بر روی بدن انسان بگذارند که توسط کارشناسان و مسولان ذیربط این حوزه بیان شده است.

چندی پیش علی محمد شاعری، یکی از نمایندگان مجلس در خصوص زیان این محصولات گفت: این محصولات از تریاک خطرناکتر است؛ می‌توانند بگویند تریاک مجاز است؟ این خیانت به کشور است؛ چرا که تراریخته را کمپانیهای امریکایی و اسرائیلی سازماندهی می‌کنند. جالب است که مصرف این محصولات در اکثر کشورهای پیشرفته رو به افول، و در کشورهای عقب‌مانده رو به افزایش است.

اوایل دی ماه سال جاری بود که بنابر گفته کارشناسان در خصوص خطرات محصولات تراریخته، مجلس شورای اسلامی طرحی را به تصویب رساند که بر اساس آن تولید، واردات و مصرف محصولات تراریخته بدون مجوز قانونی ممنوع اعلام شد. طبق این ماده نمایندگان مجلس ، دولت را موظف به تأمین امنیت غذایی و نیل به خودکفایی در محصولات اساسی زراعی، دامی و آبزی به میزان نودو پنج(۹۵%)تا پایان سال ۱۴۰۰ کردند.

اما هنوز این اتفاق با بازار و سفره مردم هماهنگ نشده است و هنوز به اعتقاد مسئولان و کارشناسان این بخش واردات محصولات تراریخته به کشور صورت می‌گیرد. این درحالیست که ۳۷ کشور دنیا استفاده از محصولات تراریخته را منع کرده‌اند . اکنون ۵.۵ میلیارد دلار محصولات تراریخته را بدون توجه به سلامت مردم وارد سفره ها می کنند. فعالان حوزه کشاورزی معتقدند ایران کشوری است که پتانسیل بالایی در خصوص تولید محصولات ارگانیک دارد و با این وجود نباید محصولات تراریخته تولید و وارد کند.

اخیرا نیز صحبت‌های انتقادی برای جلوگیری از واردات این محصولات مطرح شده است. سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با بیان اینکه باید پس از ورد محصولات تراریخته تحقیقاتی صورت گیرد، گفت: همان‌طور که وقتی داروی جدید به کشور می‌آید قبل از آن که مردم استفاده کنند باید استانداردهای لازم رعایت شود و حتی ممکن است ۲ تا ۳ ماه این امر طول بکشد تا به‌صورت بالینی مورد آزمایش قرار گیرد، در محصولات تراریخته کشاورزی نیز برای تجاری‌سازی باید این اتفاق بیفتد و باید حساس باشیم.

ستاری تصریح کرد: در ستاد بیوتکنولوژی، تحقیقاتی درباره تراریخته‌ها به‌روی ۲ تا ۳ محصول کشاورزی نظیر پنبه و برنج در حال انجام است اما هیچ گونه رهاسازی نشده است و برای رهاسازی و تجاری‌سازی آن نیازمند پروتکل‌های استاندارد هستیم. هر موقع افراد توانستند استانداردها و تأییدیه‌های وزارت بهداشت و جهاد کشاورزی و سایر ارگان‌های مرتبط را بگیرند می‌توانند اقدام به تجاری‌سازی این محصولات کنند.

در این بین، همچنین علیرضا مناقبی رئیس مجمع عالی واردات با بیان این که موافق ورود محصولات تراریخته نیستم گفت: باید محصولات تراریخته را از نظر علمی بررسی کنند چون با بحث سلامت جامعه ارتباط دارد ، شاید امروز افراد مشکلی پیدا نکنند اما در آینده ممکن است با مشکلاتی برخورد کنیم. او می‌گوید: اگر کالایی به طریقه علمی عرضه، تولید و تکثیر و تائید می شود دلیلی برای ممانعت از ورود یا تولیدش نیست.

او گفت : اگر تشخیص می دهیم که این کالا از اساس مشکل دارد و بخش علمی جامعه مخالف است، چرا باید این میزان طول بکشد که انقدر این قضیه مطرح شود ، برای ان بودجه ای تخصیص داده شود یا شرایط تولید ایجاد کنند.

از سوی دیگر مردم نیز باید در مورد این محصولات بدانند و آنها را بشناسند. برچسب گذاری جزو مقررات و ملزومات کالاهای سلامت محور است و مردمی که می خواهند چیزی را مصرف کنند که ممکن است سلامتی شان را به خطر بیندازد باید رویش نوشته شود. اما هم اکنون محصولاتی در بازار عرضه می‌شود که تراریخته است چه بسا مردم بدون اطلاع آنها را خریداری و مصرف هم می‌کنند.

بنابراین براساس لایحه برنامه ششم توسعه کل کشور دولت موظف است هنگام عرضه محصولات وارداتی تراریخته، مصرف کنندگان را از خطرات احتمالی آن آگاه سازد.

تراریخته چیست؟

محصولات تراریخته را باید محصول علم نوین دانست. لفظ محصولات تراریخته به تولیداتی اطلاق می شود که صفات مثبت و برتر آنها با بهره گیری از پیشرفته ترین علوم و فناوری های جدید و دستکاری های ژنتیکی، برای افزایش بازده تولید و ارتقای امنیت غذایی مردم به کار می رود و این مهم زیر نظر محققان و دانشمندان علوم زیست فناوری و بیوتکنولوژی صورت می‌گیرد بطوری که با استفاده از آنزیم های هوشمند، ژن و صفت برتر گیاه را جداسازی کرده و آگاهانه به گیاه دیگری منتقل می‌کنند.

این دانش برتر، دارای موافقان و مخالفان سرسختی است خصوصا اینکه حدود یک سالی است که دولت تصمیم جدی تری به تحقیق و تولید محصولات تراریخته معروف به GMO یا محصولات دست کاری شده ژنتیکی گرفته و باعث شده ابراز نظرها صریح تر و چالشی تر گردد.

مخالفان، محصولات تراریخته را قیچی دو لبه می دانند و بر عدم اقبال کشورها برای تولید آن تاکید و سلامت این محصولات را مورد تردید قرار می دهند؛ در مقابل، موافقان نیز این گفته ها را فاقد سند علمی دانسته و مزیت هایی همچون تامین نیاز غذایی جمعیت فزاینده کره زمین که تا سال ۲۰۵۰ به ۹.۲ میلیارد نفر می رسد، کاهش مصرف آب و سموم سرطان زا، مقاومت به آفات، حرکت در مسیر علوم جدید و . . . را بر می شمرند.

در حال حاضر حدود ۱۸۱ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی جهان، زیر کشت و تولید محصولات تراریخته قرار دارد و ۲۵ کشور عضو اتحادیه اروپا که سخت ترین قوانین بهداشتی در زمینه تولید محصولات کشاورزی را دارا می باشند، مجوز تولید ۷۱ نوع محصول تراریخته را در اختیار دارند، در امریکا نیز بیشتر تولیدات شامل محصولات تراریخته است.

همچنین در بازار کشورمان؛ برنج، ذرت، سویا و اغلب روغن های استفاده شده، وارداتی و اکثریت نیز تراریخته هست و گفته شده ایران که از دهه ۸۰ شمسی پای در تولید این محصولات گذارده؛ سالانه سه تا پنج میلیارد دلار از محصولات تولیدی تراریخته را وارد و استفاده می کند.