تقاضای تجدیدپذیرها از بودجه سال ۹۸

در پیشنهادات ارائه شده از سوی انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر آمده است که عوارض برق که در سال ۱۳۹۷ برابر هشت درصد تعیین شده بود، به ۱۰ درصد افزایش یافته و تا سقف ۱۸ هزار میلیارد ریال در نظر گرفته شود؛ علاوه بر این بر اساس ماده (۵) قانون دائمی حمایت از صنعت برق مصوب مجلس شورای اسلامی و ماده (۱۲) قانون اساسنامه ساتبا مصوب مجلس شورای اسلامی، باید منابع لازم برای خرید برق تجدیدپذیر و برق‌رسانی روستایی از عوارض برق تامین شده و سالانه توسط دولت در لایحه بودجه پیشنهاد شود.

علاوه‌بر این، در برنامه ششم توسعه که احداث ۵۰۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر توسط بخش خصوصی هدف‌گذاری شده است و با توجه به توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر در سال‌های اخیر و نیاز به منابع برای خرید برق این نیروگاه‌ها و با توجه به وظیفه دولت برای پیشنهاد میزان عوارض برق در قانون بودجه، پیشنهاد شده تا در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸، مبلغ عوارض به ۱۰ درصد و تا سقف ۱۸ هزار میلیارد ریال افزایش یابد.

هم‌چنین درخواست شده که سهم تجدیدپذیر (ساتبا) از عوارض ۷۰ درصد و سهم برق‌رسانی روستایی (توانیر) ۳۰ درصد در نظر گرفته شود، چراکه با توجه به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و نیاز به بودجه بیش‌تر و نیز کاهش نیاز به برق‌رسانی روستایی در سراسر ایران، این موضوع که اغلب توسعه سیستم‌های تجدیدپذیر در روستاها اتفاق می‌افتد و تقاضا شده که سهم انرژی‌های تجدیدپذیر (ساتبا) از عوارض برابر ۱۲۶۰۰ میلیارد ریال (۷۰ درصد از مبلغ عوارض) و سهم روستایی (توانیر) از عوارض برابر ۵۴۰۰ میلیارد ریال (۳۰ درصد از مبلغ عوارض) در نظر گرفته شود.

علاوه براین پیشنهاد شده است که عوارض برق به صورت درآمد اختصاصی در نظر گرفته شود، چراکه ماده (۱۲) قانون اساسنامه ساتبا مصوب مجلس شورای اسلامی صراحت دارد که عوارض موضوع ماده پنج قانون حمایت از صنعت برق باید به حساب ساتبا واریز و صرفا برای توسعه شبکه برق‌رسانی روستایی و خرید برق تجدیدپذیر از بخش غیردولتی هزینه شود.

در سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶، فعالان بخش خصوصی، انجمن‌ها و سندیکاها بارها به سازمان برنامه تذکر دادند که طبق ماده پنج قانون حمایت از صنعت برق، عوارض برق باید به صورت کامل و صددرصد به این بخش تخصیص یابد و درخواست شد که درآمد عوارض در لایحه پیشنهادی دولت به صورت درآمد اختصاصی در نظر گرفته شود تا شاهد تاخیر در تخصیص‌ها و در پرداخت به نیروگاه‌های بخش خصوصی نباشیم.

با این وجود، هرساله شاهد تعلل سازمان برنامه و بودجه نسبت به تخصیص این عوارض هستیم؛ به‌گونه‌ای که در سال ۱۳۹۶ تا پایان آذرماه تنها حدود ۳۴۰ میلیارد ریال از کل وجوه واریز شده به خزانه به ساتبا پرداخت شد، درنتیجه پرداخت بهای برق به نیروگاه برای چندین ماه متوالی با تاخیر روبه‌رو شد، بسیاری از شرکت‌های فعال داخلی و خارجی نسبت به دریافت بهای برق در سال‌های آینده دچار تردید شده و پروژه‌های خود را متوقف یا بسیار کند کردند. نهایتا در سال ۱۳۹۶ تنها حدود ۴۰ درصد از کل بودجه وصول شده به ساتبا پرداخت شود.

برای اصلاح مورد فوق درخواست شده تا در پیشنهاد سازمان برنامه به دولت و مجلس شورای اسلامی، سهم ساتبا از عوارض برق صورت درآمد اختصاصی ساتبا در نظر گرفته شود و سهم توانیر به صورت درآمد داخلی توانیر در نظر گرفته شود.

هم‌چنین از سازمان برنامه و بودجه تقاضا شده تا وجوه حاصل از کلیه کسورات معاف شود چراکه در سال‌های قبل مشاهده شده که وجوهی از عوارض به عنوان کمک به اشتغال و کمک به توسعه مناطق محروم کسر می‌شود، در حالی که اغلب نیروگاه‌های تجدیدپذیر در مناطق محروم تاسیس شده و باعث ایجاد اشتغال در این مناطق می‌شوند، لذا کاهش بودجه خرید برق تجدیدپذیر و ضربه به اعتماد سرمایه‌گذاران این حوزه با عنوان مصرف برای توسعه مناطق محروم و ایجاد اشتغال منطقی نبوده و باعث کاهش توسعه و کاهش اشتغال می‌شود.

در این پیشنهادات آمده است که بهای فروش برق به مدیریت شبکه محاسبه و به حساب عوارض برق پرداخت شود تا صرف خرید برق تجدیدپذیر شود چراکه بهای خرید برق تجدیدپذیر مانند برق حرارتی توسط مدیریت شبکه پرداخت گردد. این موضوع نیاز به گنجاندن در قانون بودجه دارد.

بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی وزارت نیرو، در حال حاضر حدود دو میلیارد و ۶۱۳ میلیون کیلووات ساعت برق، از تیرماه سال ۱۳۸۸ تا انتهای آبان‌ماه سال جاری، از محل انرژی‌های نو تولید شده که این میزان باعث صرفه‌جویی ۵۷۵ میلیون لیتری مصرف آب در ایران شده است که این میزان تولید انرژی از محل تجدیدپذیرها توانسته از انتشار حدود یک میلیون و ۸۰۳ هزار تن گاز گلخانه‌ای بکاهد. هم‌چنین این میزان تولید انرژی‌های نو باعث شده ۷۴۲ میلیون مترمکعب از مصرف سوخت‌های فسیلی در ایران که جزو عوامل اصلی آلایندگی هواست، کاسته شود.

علاوه بر این، توسعه تولید تجدیدپذیرها طی این مدت باعث صرفه‌جویی ۵۷۵ میلیون لیتری مصرف آب در سال‌های اخیر شده که سهم آبان‌ماه به تنهایی حدود ۱۹ میلیون لیتر بوده و باید گفت که اکنون ۴۲۱ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر درون ایران، در حال احداث است و ظرفیت نصب شده انرژی‌های نو در ایران به ۶۶۰ مگاوات رسیده، براین اساس تاکنون ۹۵ نیروگاه تجدیدپذیر مگاواتی نصب شده و ۳۹ مگاوات نیروگاه مگاواتی دیگر نیز در حال احداث است.