.svg)
چشم انداز نفت و گاز ایران در سال ۲۰۱۴
پارسینه: گاه کارشناسانه، علمی و بیطرفانه به این گزارش میتواند زمینهساز درک نقاط ضعف و قوت اقتصاد ایران گردد و در نهایت به پیشبرد اهداف سند چشمانداز کمک شایان توجهی نماید.
نفتنا_سعیده شفیعی: در مطلب حاضر به بررسی چشمانداز تولید نفت و گاز طبیعی در ایران و کشورهای منطقه طی سال 2014 پرداخته شده است. تحلیل کارشناسی بر پایه آمارهای گزارش سازمانهای آماری بینالمللی صورت گرفته و تلاش شده است تا با ارائه این تحلیلها تصویری از جایگاه اقتصاد ایران در بین رقبای منطقه ای به دست دهد. بر اساس اهداف سند چشمانداز بیست ساله (1404-1384)، ایران در سال 1404 باید به اولین کشور منطقه از لحاظ اقتصادی تبدیل گردد.
هماکنون هشت سال از این بیست سال سپری شده است و نگاهی به وضعیت ایران و منطقه با هدف بررسی جایگاه کشور ضروری مینماید. نگاه کارشناسانه، علمی و بیطرفانه به این گزارش میتواند زمینهساز درک نقاط ضعف و قوت اقتصاد ایران گردد و در نهایت به پیشبرد اهداف سند چشمانداز کمک شایان توجهی نماید.
تولید نفت خام
جدیدترین گزارش صندوق بینالمللی پول از وضعیت اقتصادی خاورمیانه، اشارهای به تولید نفت و گاز در منطقه نیز دارد. بر این اساس:
- تولید نفت ایران از 3.9 میلیون بشکه طی دوره 2010-2006 به 2.5 میلیون بشکه در سال 2013 کاهش یافت و برآورد میشود در سال 2014 نیز این رقم بهبود نیابد و در سطح 2.4 میلیون بشکه باقی بماند.
- تولید عربستان از 8.7 میلیون بشکه طی دوره 2010-2006 به 9.7 میلیون بشکه در سال 2013 رسید و بر اساس برآورد این نهاد به 9.9 میلیون بشکه در سال 2014 خواهد رسید.
تولید نفت ایران و برخی کشورهای خاورمیانه طی دوره 2014-2006 (میلیون بشکه در روز)
منبع: Regional Economic Outlook , Middle East and Central Asia Department, November 2013
- تولید عراق نیز طی دوره مذکور از 2.2 میلیون بشکه به 3 میلیون بشکه در سال 2013 رسید و برآورد میشود در سال 2014 تولید این کشور معادل 3.3 میلیون بشکه در روز باشد.
- امارات و کویت که رقبای اصلی ایران در اوپک محسوب میشوند به ترتیب با افزایش 300 و 400 هزار بشکهای نفت طی دوره مذکور مواجه شدهاند و توانستهاند مقام دومی تولید اوپک را از ایران بگیرند.
چشمانداز تولید نفتخام در ایران و کشورهای حوزه سند چشمانداز از دید صندوق بینالمللی پول
|
متغیر سال |
تولید نفتخام (میلیون بشکه در روز) |
||||
|
2006-2010 |
2011 |
2012 |
پیشبینی |
||
|
2013 |
2014 |
||||
|
ایران |
3.9 |
3.6 |
2.8 |
2.5 |
2.4 |
|
عربستان |
8.7 |
9.3 |
9.8 |
9.7 |
9.9 |
|
قطر |
0.8 |
0.7 |
0.7 |
0.7 |
0.7 |
|
امارات |
2.5 |
2.6 |
2.6 |
2.8 |
2.8 |
|
کویت |
2.5 |
2.7 |
3.0 |
2.9 |
2.9 |
|
عراق |
2.2 |
2.7 |
3.0 |
3.0 |
3.3 |
|
بحرین |
0.2 |
0.2 |
0.2 |
0.2 |
0.2 |
|
عمان |
0.8 |
0.9 |
0.9 |
0.9 |
0.9 |
|
یمن |
0.3 |
0.2 |
0.2 |
0.2 |
0.2 |
|
صادرکنندگان نفت (MENA) |
25.0 |
24.6 |
25.8 |
25.3 |
26.0 |
|
آذربایجان |
0.9 |
0.9 |
0.9 |
0.8 |
0.8 |
|
قزاقستان |
1.5 |
1.7 |
1.6 |
1.7 |
1.7 |
|
ترکمنستان |
0.2 |
0.2 |
0.2 |
0.2 |
0.3 |
|
ازبکستان |
__ |
__ |
__ |
__ |
__ |
|
صادرکنندگان نفت (CCA) |
2.5 |
2.8 |
2.7 |
2.8 |
2.8 |
منبع: Regional Economic Outlook, Middle East and Central Asia Department, November 2013
بر اساس آخرین گزارش ماهانه بازار نفت (OMR) آژانس بینالمللی انرژی اشاره شده است که بیان میدارد که توافق هستهای ژنو سبب کاهش قیمت نفت در روزهای بعد از توافق شده است اما به دلیل پابرجا بودن تحریمهای فروش نفت ایران از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا ایران نمیتواند تغییر چندانی در فروش نفت خود بدهد.
تولید نفتخام ایران طی دوره 2013-2010 (میلیون بشکه در روز)
منبع: آژانس بینالمللی انرژی، گزارش ماهانه بازار نفت، دسامبر 2013.
بررسی مقاصد صادراتی نفت ایران نشان میدهد واردات نفتخام اروپا از ایران از حدود یک میلیون و 100 هزار بشکه در جولای 2011 به کمتر از 200 هزار بشکه در پایان سال 2013 کاهش یافت که این امر به دلیل تحریم واردات نفت از ایران میباشد.
مقاصد صادراتی نفت ایران (میلیون بشکه در روز)
منبع: آژانس بینالمللی انرژی، گزارش ماهانه بازار نفت، دسامبر 2013.
تولید نفت کشورهای اوپک طی دوره 2013-2010 (میلیون بشکه در روز)
|
کشور سال |
دسامبر 2010 |
دسامبر 2011 |
دسامبر 2012 |
دسامبر 2013 |
|
الجزایر |
1.27 |
1.27 |
1.20 |
1.20 |
|
آنگولا |
1.70 |
1.80 |
1.70 |
1.72 |
|
اکوادور |
0.50 |
0.50 |
0.50 |
0.54 |
|
ایران |
3.70 |
3.55 |
2.70 |
2.80 |
|
عراق |
2.50 |
2.70 |
3.10 |
2.90 |
|
کویت |
2.30 |
2.55 |
2.60 |
2.60 |
|
لیبی |
1.65 |
0.80 |
1.35 |
0.22 |
|
نیجریه |
2.08 |
2.00 |
2.10 |
1.97 |
|
قطر |
0.85 |
0.85 |
0.73 |
0.73 |
|
عربستان |
8.90 |
9.80 |
9.20 |
9.30 |
|
امارات |
2.30 |
2.60 |
2.70 |
2.70 |
|
ونزوئلا |
2.20 |
2.20 |
2.20 |
2.20 |
|
کل اوپک |
29.95 |
30.62 |
30.08 |
28.88 |
اداره اطلاعات انرژی آمریکا آماری در خصوص ظرفیت مازاد تولید اوپک به عنوان یکی از شاخصهای بخش عرضه منتشر میکند که ارقام و برآورد آن طی دوره 2015-2003 در نمودار زیر آمده است. مناطق هاشور خورده در نمودار مذکور متوسط ظرفیت مازاد اوپک طی دوره 2013-2003 است که برابر دو میلیون و 200 هزار بشکه میباشد. برآورد این نهاد نشان میدهد ظرفیت مازاد سازمان اوپک از 2.2 میلیون بشکه در سال 2013 به 2.7 میلیون بشکه در سال 2017 افزایش یابد. در سال 2015 این رقم به 1.5 میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت.
ظرفیت مازاد تولید اوپک طی دوره 2015-2003 (میلیون بشکه در روز)
منبع: Short-Term Energy Outlook, January 2014.
چشمانداز بازار گاز طبیعی
همان گونه که نمودار زیر نشان میدهد ایران پس از روسیه با 1187 تریلیون متر مکعب، دارای دومین ذخایر گاز دنیاست.
ذخایر نفتخام به تفکیک کشورهای مختلف (میلیارد بشکه)
منبع: اداره اطلاعات انرژی آمریکا.
اداره اطلاعات انرژی برآورد کرده است که تقاضا و عرضه گاز طبیعی در سال 2014 نسبت به سال 2013 کاهش مییابد اما عرضه و تقاضا در سال 2015 به سطح سال 2013 برمیگردد. آژانس بینالمللی انرژی در گزارش خود درباره "چشمانداز بازار گاز طبیعی تا سال [1] 2015" بیان میدارد اگر چه ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گاز طبیعی در دنیا مطرح است اما تولید گاز در ایران چندان بالا نیست و از طرف دیگر تقاضای داخلی گاز طبیعی به شدت رو به افزایش است. همچنین بر اساس برآورد صندوق بینالمللی پول از تولید گاز طبیعی در منطقه خاورمیانه:
- طی دوره 2010-2006 تولید گاز طبیعی در ایران 2.4 معادل میلیون بشکه در روز بود که به 3.2 معادل میلیون بشکه در روز در سال 2012 افزایش یافت و برآورد این نهاد نشان میدهد که تا سال 2014 در این سطح ثابت باقی بماند.
- تولید گاز قطر طی دوره مشابه بیش از دو برابر شده و از 1.5 معادل میلیون بشکه در روز به 3.2 معادل میلیون بشکه در روز در سال 2012 رسید و پیشبینیها حاکی از ثبات این رقم تا سال 2014 دارد. بر این اساس هم اکنون تولید گاز طبیعی در ایران و قطر یکسان است.
- تولید گاز در امارات نیز از 1.1 معادل میلیون بشکه در روز طی دوره 2010-2006 به 1.3 معادل میلیون بشکه در روز در سال 2012 افزایش یافت. سایر کشورهای منطقه تولید گاز طبیعی چندان قابل توجهی نداشتهاند.
چشمانداز تولید گاز طبیعی در ایران و کشورهای حوزه سند چشمانداز از دید صندوق بینالمللی پول
|
متغیر سال |
تولید گاز طبیعی (معادل میلیون بشکه در روز) |
||||
|
2006-2010 |
2011 |
2012 |
پیشبینی |
||
|
2013 |
2014 |
||||
|
ایران |
2.4 |
3.1 |
3.2 |
3.2 |
3.2 |
|
عربستان |
1.5 |
1.7 |
1.8 |
1.9 |
2.0 |
|
قطر |
1.5 |
3.0 |
3.2 |
3.2 |
3.2 |
|
امارات |
1.1 |
1.2 |
1.3 |
1.3 |
1.3 |
|
کویت |
0.2 |
0.2 |
0.3 |
0.3 |
0.3 |
|
عراق |
__ |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
|
بحرین |
0.3 |
0.3 |
0.3 |
0.3 |
0.3 |
|
عمان |
0.5 |
0.6 |
0.6 |
0.7 |
0.7 |
|
یمن |
0.0 |
0.2 |
0.2 |
0.2 |
0.2 |
|
صادرکنندگان نفت (MENA) |
9.2 |
11.7 |
12.3 |
12.4 |
12.6 |
|
آذربایجان |
0.2 |
0.3 |
0.3 |
0.3 |
0.3 |
|
قزاقستان |
0.6 |
0.7 |
0.8 |
0.9 |
0.9 |
|
ترکمنستان |
1.0 |
1.1 |
1.2 |
1.4 |
1.5 |
|
ازبکستان |
__ |
__ |
__ |
__ |
__ |
|
صادرکنندگان نفت (CCA) |
1.8 |
2.1 |
2.3 |
2.5 |
2.7 |
ارسال نظر