معمای قطار شهری کرج

خط دو قطار شهری کرج با طول ۲۷کیلومتر و با ۲۷ایستگاه قرار است کمالشهر کرج را به شهرستان شهریار در استان تهران متصل کند.

این خط که قرارداد ساخت آن در سال های گذشته با شرکت سابیر وابسته به سازمان تامین اجتماعی بسته شد، بنا به علل مختلف هنوز به سرانجام نرسیده اگر چه در گذشته قرار بود این پروژه ۵ ساله احداث و تکمیل شود. مسئولان استان البرز و مدیریت شهری کرج معتقد هستند که شرکت پیمانکاری سابیر نتوانسته به تعهدات خود عمل کند و هر از چندگاهی با بهانه های مختلف پروژه را متوقف کرده است.

سید حمید طهائی استاندار البرز به عنوان عالی ترین مقام دولتی در استان گفت که با توجه به شرایط موجود بر اساس تفاهم، مجبور به تغییر پیمانکار قطار شهری هستیم که امید است مسئولان با تسریع در این اقدام و جلوگیری از توسل به جنبه های اجرایی، برای ادامه روند کار قطار شهری کرج اقدام کنند.

وی به خبرنگار ایرنا گفت که راه اندازی قطار شهری کرج یکی از موضوعاتی مهمی بود که از بدو ورود به استان به جد پیگیر آن بودم.

وی ادامه داد: در آن زمان با بررسی های صورت گرفته متوجه توقف ۱۰ ساله این پروژه شدیم. به دلیل ضعف هایی که در قرارداد با پیمانکار وجود داشت پروژه قطار شهری کرج در این سال ها پیشرفت چندانی نداشت. استاندار البرز گفت: با پیگیری های لازم در جلساتی در شورای قطار شهری استان با حضور شهردار، معاونان و مسئولین هیات مدیره قطار شهری تلاش بر این بود که شرکت سابیر کار را ادامه دهد اما توفیقی حاصل نشد.

طهایی اضافه کرد: اکنون اهتمام لازم برای راه اندازی حدود ۱۵ کیلومتر از مسیر قطار شهری کرج در دستور کار است تا به زودی برای استفاده مردم آماده شود. وی گفت: برخی شرکت های خارجی برای مذاکره تکمیل کل پروژه قطار شهری کرج وارد استان شده اند تا با راه اندازی این امکان برای شهروندان از منافع پروژه در آینده استفاده کنند.

استاندار البرز افزود: تاکنون با سه گروه چینی در این زمینه مذاکره داشتیم که یکی از آنها قوی ترین شرکت دولتی چین و جزو ۳۰۰ شرکت اول نامدار دنیا محسوب می شود.

وی با بیان اینکه اگر توافق حاصل شود حدود ۲۷ کیلومتر از مسیر قطار شهری کرج آماده راه اندازی می شود، عنوان کرد: شرکت چینی در حال بررسی پروژه است.

شهردار کرج نیز به عنوان مجری قطار شهری این کلانشهر با اشاره به اختلاف ها با شرکت پیمانکاری سابیر مجری خط ۲ قطار شهری کرج، گفت: تاخیر درتحویل کارگاه های این خط ریلی برای اجرای دیگر پروژه ها مشکل ساز شده است. علی ترکاشوند در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: اکنون تعدادی تقاطع بزرگ غیر همسطح با خط ۲ قطار شهری کرج تلاقی دارد که توقف در اجرای این خط ریلی، ساخت تقاطع ها را هم با مشکل مواجه کرده است.

وی به موضوع اختلاف ها با شرکت سابیر مجری خط ۲ قطار شهری کرج اشاره کرد وگفت: مدیریت شهری هیچ منعی برای پرداخت حق و حقوق قانونی سابیر ندارد.

شهردار کرج اظهارداشت: اکنون بحث این است که ادامه همکاری با این شرکت میسر نیست و به استناد قوانین عدم همکاری زدیم.

ترکاشوند با تاکید براین نکته که باید موضوع فعالیت اجرایی خط ۲ قطار شهری کرج هر چه زودتر مشخص شود، افزود: در هیات مدیره سازمان قطار شهری کرج که ریاست آن برعهده معاون امور هماهنگی عمرانی استانداری البرزاست، بحث های متعددی شد و به استناد قانون، لغو قرارداد همکاری با شرکت سابیر در این هیات مدیره تصویب شد.

شهردار کرج در عین حال گفت: البته شرکت سابیر به مراجع قضایی شکایت برده که این مراجع هم رای عدم صلاحیت درانجام پروژه برای آن صادر کرده است. ترکاشوند بیان داشت: به تازگی با حضوردو نماینده مردم کرج در مجلس ، استاندار البرز و مدیر عامل شستا وابسته به سازمان تامین اجتماعی نشستی برگزار شد که اتفاق نظر بر این شد که امکان همکاری با شرکت سابیر نیست.

وی ادامه داد: ماهم در این نشست اعلام آمادگی کردیم که اگر شرکت سابیر مطالبات قانونی دارد آن را می پردازیم. شهردار کرج افزود: ما دراین نشست به دنبال تعامل بودیم و قرار براین بود که با تعامل کارگاه ها را تحویل بگیریم. وی ادامه داد:اکنون برخی از پروژه های شهری کرج درگیر با قطار شهری است که از جمله آنها تقاطع غیرهمسطح شهید آجرلو در میدان سپاه و تقاطع شهید کیانپور در سه راه میانجاده کرج است.

ترکاشوند گفت: تاخیر درتحویل کارگاه های قطار شهری در اجرای پروژه های عمرانی نیز مشکل به وجود آورده است. وی ادامه داد: مکاتبات و مراجعاتی شده است که کارگاه ها را از سابیر با حفظ حقوق قانونی تحویل بگیریم.

شهردار کرج بیان داشت: در این زمینه برخی مواقع مسئولان شرکت سابیر به قانون تمکین نمی کنند و ما مجبوریم که از دستگاه قضایی اجازه بگیریم زیرا برخی از کارگاه ها رها شده است و امکان اینکه خسارت جانی و مالی به شهروندان برساند، وجود دارد.

ترکاشوند گفت: از نگاه دیگرهم سازمان قطار شهری اکنون اقدامات قانونی را پیگیری می کند که از طریق مراجع قانونی کارگاه ها را تحویل بگیرد.

وی بیان داشت: اوراق مشارکت یکی از منابع تامین اعتبار پروژه قطار شهری است که هر پیمانکاری که کارکرد داشته باشد یکی از منابع تامین اعتبار مورد نیاز آن اوراق مشارکت است.

شهردار کرج ادامه داد: تصویب مجلس و مجوز دولت، شهرداری کرج می تواند برای تکمیل خط ۲ قطار شهری ۴ هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت انتشار دهد تا بتواند بخشی از اعتبارمورد نیاز قطار شهری را تامین کند. وی اظهار داشت: براین اساس هر شرکت پیمانکاری که عهده دار ساخت خط ۲ قطار شهری کرج شود می تواند از مزایای این اوراق بهره مند شود.

خط ۲ قطار شهری کرج به طول ۲۷ کیلومتر عملیات احداث آن از سال ۸۵ آغاز شد و قرار بود پنج ساله تکمیل و به بهره برداری برسد.

مشکلات اعتباری، تحریم ها و اختلاف کارفرما و شرکت پیمانکاری سابیر سبب شد تا این پروژه بزرگ که کمالشهر کرج را به شهرستان شهریار استان تهران متصل می کند ساخت آن با کندی پیش برود.

تاکنون ۱۵ کیلومتر از تونل خط ۲ قطار شهری کرج بین میدان دانشگاه خوارزمی درغرب کرج و میدان امام حسین (ع) در شرق این کلانشهر حفاری شده و ساخت ۱۳ ایستگاه بین ۳۰ تا ۷۰ درصد انجام شده است.

در مجموع ۲۷ ایستگاه برای خط ۲ قطار شهری کرج به طول ۲۷ کیلومتر پیش بینی شده است. در مقابل شرکت سابیر مدیریت شهری البرز را عامل کوتاهی در اجرای پروژه قطار شهری می داند و مدعی است قرارداد تنظیم شده در خصوص اجرای این پروژه مطابق با هزینه های روز نیست و این شرکت دچار زیان شده است.

۵۰ درصد اعتبارات پروژه قطار شهری کرج از محل بودجه ملی و مابقی ازمحل درآمدهای مدیریت شهری کرج تامین می شود. آنچه در این میان از همه مهمتر است، طولانی شدن انتظار مردم برای بهره مندی از مزایای قطار شهری در کلانشهر کرج است.

پروژه قطار شهری کرج که از آن به عنوان برنامه ای ارزشمند برای کاهش ترافیک، آلودگی هوا، و ارزشمند برای پدافند غیر عامل نام برده می شود، در کنار مشکلات اجرایی که دارد، به واسطه تحریم ها نیز موانعی را در پیش پای خود داشت که با تدابیر دولت یازدهم و گسترش سرمایه گذاری خارجی در استان امید می رود که این مشکل نیز برطرف شود.

اکنون با برطرف شدن تحریم ها و برخی مشکلات دیگر مردم از مسئولان می خواهند برای رسیدگی به این موضوع دست به کار شده و آن را در کمترین زمان به بهره برداری برسانند.

مرداد ماه امسال اعلام شد که خلع ید شرکت سابیر در این پروژه صادر شده است که مسئولان این شرکت ادعا کردند که چنین چیزی صحت ندارد.

علی ترکاشوند شهردار کرج نیز اعلام کرده بود که مدیریت شهری این کلانشهر آماده واگذاری این پروژه به پیمانکار جدید است و از مسئولان شرکت سابیر پیمانکار قبلی قطار شهری که پرونده این پروژه را به دستگاه قضائی کشانده است، می خواهد برای حفظ منافع مردم، از این موضوع صرف نظر کنند تا این پروژه ادامه یابد.

هیربد معصومی معاون استاندار البرز سال گذشته در گفت و گویی با بیان اینکه پیمانکار قطار شهری اصرار عجیبی به ماندن دارد، گفته بود: در صورتی که با شرایط ما بتوانند کار کنند، ادامه دهند و اگر نمی توانند باید نسبت به تعیین تکلیف موضوع اقدام کنند. وی خاطرنشان کرد: قرارداد این شرکت به صورت مقطوع بوده و زمانی که سابیر در مناقصه شرکت کرد، ۴۰ تا ۵۰ درصد زیر قیمت روز و واقعی قرارداد منعقد کرد و ما نیز ناگزیر به انتخاب کمترین قیمت بودیم.

وی خاطرنشان کرد: این امر منجر به یک تعدیل قیمت در سال ۱۳۹۰ شد که اتفاق خاصی به دنبال نداشت. پیمانکار قطار شهری کرج اذعان می دارد که با این شرایط مالی قادر به انجام کار در پروژه نیست.

معصومی ادامه داد: استان البرز در پی همکاری با این پیمانکار به شورای عالی فنی کشور مراجعه کرد و این شورا از کرج درخواست منابع مالی کرد. بر این اساس در شورای شهر کرج یک هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان زمین توسط شهرداری کرج برای پروژه قطار شهری اختصاص یافت و مقرر شد هر مقداری که دولت پرداخت کرد، به عنوان سهمیه نقدی در نظر گرفته شود، اما این شرایط مورد موافقت پیمانکار قرار نگرفت.

علی اصغر همتی مدیر عامل قطار شهری کرج نیز اظهار داشت: تاکنون قطار شهری کرج برغم موانع ومشکلات کارهای بزرگی برای به سرانجام رسیدن این پروژه انجام داده است.

عضو شورای اسلامی شهر کرج هم با اشاره به متوقف شدن اجرای پروژه خط ۲ قطار شهری کرج اعلام کرد: این توقف عمرانی روزانه ۱۰ میلیارد ریال خسارت به شهر وارد می کند. محمدصادق باغستانی افزود: نباید بگذاریم سرنوشت مردم در پیچ و خم اداری و حقوقی رقم بخورد.

وی با اشاره به سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل، گفت: می بایست هرچه سریعتر پروژه قطار شهری کرج به سرمنزل مقصود برسد و مردم از رفاه آن بهره مند شوند. باغستانی اظهار داشت: تاخیر در راه اندازی این پروژه بزرگ آثار و تبعات اجتماعی و زیست محیطی دارد و مسئولان کشوری و استانی با نگاه ویژه موانع قطار شهری کرج را برطرف کنند.

مدیرعامل شرکت پیمانکاری سابیر وابسته به شرکت شستا سازمان تامین اجتماعی با بیان اینکه جفای بزرگی به این شرکت شده است، می گوید: مشکلات مختلف خط ۲ قطار شهری کرج نیاز به بازنگری دارد.

سید محمود رضا سجادی که دراواخر هفته گذشته در جمع خبرنگاران در کرج حضور یافته بود، افزود: این شرکت وابسته به نهاد عمومی و تامین اجتماعی است و تمام منافع آن به بیمه شده گان تامین اجتماعی تعلق می گیرد.

وی ادامه داد: اگر ما از حقوق این شرکت دفاع می کنیم در واقع دفاع از حقوق ۴۰ میلیون بیمه شده تامین اجتماعی است. سجادی با بیان اینکه وقتی قراردادی منعقد می شود همه ارکان قرارداد مطابق قانون، ملزم به رعایت بند بند قرارداد هستند ، اظهارداشت :در قرار داد قطار شهری کرج یک طرف کارفرما و مشاوران و قطار شهری است و طرف دیگر مشاوران و پیمانکاران شرکت سابیر هستند که تا به امروزهیچ بندی از قرارداد رعایت نشده است.

وی با طرح این سئوال که چرا امروز وضعیت مترو به این نقطه رسیده است؟گفت: نوع قرارداد از ابتدا اشتباه بود. وی بیان داشت: قراردادی که بین شرکت و پیمانکار منعقد شده در ابتدا به صورت ارزی و سپس به ریالی تبدیل شده است و بخشی که به ریال تبدیل شده می بایست نوع قرارداد تعدیل بها می شد و این اتفاق تا کنون رخ نداده است.

مدیرعامل شرکت سابیر می گوید: با افزایش نرخ تورم قیمت پیمان ثابت می ماند و همین امر باعث شده این پیمان دچار مشکل شود.

سجادی گفت: تاکنون ۱۵کیلومتراز خط دو قطار شهری کرج بین میدان امام حسین (ع) تا کمالشهر کرج تونل ها و پروژه ساخته شده است و این نشان می دهد به قیمت روز از پیشرفت فیزیکی بالایی برخوردار است.

این مسئول افزود:تعداد زیادی از ایستگاه های خط دو قطار شهری ساخته شده و بخش زیادی از تجهیزات نیز از خارج از کشور وارد شده است که نشان دهنده پیشرفت فیزیکی بالای این پروژه است.

وی خاطر نشان کرد: شهرداری کرج چند قطعه زمین از طریق تهاتربه ارزش ۴۵۰ میلیاردریال در اختیار شرکت سابیر قرار داده است و این شرکت نیز اعتبار را فراهم کرده است.

سجادی بیان داشت: در این رابطه اولین قصور را شهرداری انجام داده که به تعهداتش عمل نکرده که می بایست ۵۰ درصد بودجه که در لایحه به تصویب رسیده را تامین کند.

وی ادامه داد: دولت و استاندارالبرز تمام سعی خودرا کردند و با رایزنی توانستند مبالغی را تامین کنند. مدیر عامل سابیر یاد آور شد: اگر این پروژه تا به این مرحله رسیده با منابع مالی بوده که توسط دولت تزریق شده که البته این منابع نیز ناکافی است.

مدیر عامل سابیر با اشاره به اینکه پروژه ای که چند صد نفردر آن کار می کنند و پولی از سوی کارفرما دریافت نمی کند مستعد هر نوع بحرانی است،افزود: با مدیریت این شرکت هیچ مشکلی رخ نداده است.

سجادی اظهار داشت: طی ۲ سال گذشته شرکت سابیر دچار زیان شده است زیرا مابه التفاوت آنچه که کار شده حدودیک هزارو۵۰۰ میلیارد ریال است که قطار شهری کرج باید آن را بپردازد. این مسئول گفت: در زمان حاضر تونل خط دو تقریبا تمام شده است ، مشاور برآورد کرده برای کار باقی مانده حدود۱۶ هزارو ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار به نرخ سال ۹۳ نیاز است .

وی مدعی شد،وضعیتی که در کرج وجود دارد، در هیچ شهری دیده نمی شود و همین امر سبب شده که در جاهای دیگر پروژه ها به بهره برداری می رسد اما در کرج این چنین نیست. مدیر عامل سابیر گفت: برای جذب اعتبارات دولتی می بایست کارفرما مذاکره و پیگیری های لازم را انجام دهد که تا کنون از سهم اعتبارات دولتی تنها یک چهارم به مبلغ ۲۵۰ میلیارد ریال را به ما اختصاص داده اند.

وی بیان داشت: در کسب اعتبارات دولتی هر کار فرمایی که کوتاهی کند کارفرمای شهر دیگر این پول را از دولت می گیرد.

سجادی گفت: موضعگیری طرف مقابل ما این است که ۱۰۰ درصد تهاتر بپذیریم و ما فکر می کنیم نمی خواهند که شرکت سابیر در این پروژه کار کند و این یعنی سنگ بزرگی است که مقابل شرکت سابیر قرار داده اند.

وی افزود: اکنون کار فرما دو شرط برای ما گذاشته است که یا باید همه تهاتر را بپذیریم و یا با قیمت سال ۹۱کار کنیم که این موضوع محال است.

این مسئول گفت: خط دو قطار شهری کرج فاز بندی شده با فرض تامین منابع مالی که بخشی از اعتبارات دولتی است و در صورتی که کار فرما منفعل عمل نکنند این پروژه طی دو سال به اتمام برسد. وی بیان داشت: تا کنون ۶ هزارمیلیارد ریال برای خط دو قطار شهری کرج هزینه شده و به قیمت امروز این مبلغ بیش از سه برابر است که اگر این پروژه از امروز شروع می شد به این معناست که تا کنون حدود ۲۰هزار میلیارد ریال برای مردم استان البرز کار شده است.

وی با اشار به اینکه کار فرما پایانه قطار شهری را در اختیار شرکت قرار داده نشده است گفت: بدون پایانه راندمان کاری وجود ندارد .

سجادی اظهار کرد: از ۱۵زمینی که برای هواکش های میانی در نظر گرفته شده بود، تنها چهار زمین آن در اختیار شرکت سابیر است که اگر این اقدام صورت نگیرد زمان اجرای پروژه به طول می انجامد .

مراجع قضایی اوایل مردادماه جاری حکم خلع ید شرکت سابیر را صادر کردند که البته تاکنون اجرایی نشده است. خط ۲ قطار شهری کرج به طول ۲۷ کیلومتر عملیات ساخت آن از سال ۸۵ توسط شرکت سابیر آغاز شده و تاکنون ۱۵ کیلومتر حفاری شده است.

رئیس شورای اسلامی شهر کرج نیز با بیان اینکه عدم تمکین پیمانکار به قانون مشکلاتی را در ادامه پروژه قطار شهری کرج به وجود آوردن است، گفت: مدیریت شهری کرج قطعا برای ادامه این پروژه با شرکت سابیر کار نخواهد کرد. محمود دادگو به خبرنگار ایرنا افزود:با توجه به اینکه شورا و شهرداری مدام پیگیر ادامه پروژه قطار شهری کرج هستند،تا مردم البرز ثمره آن را ببینند اما متاسفانه با توجه به عدم تمکین پیمانکار به قانون و مصوبات شورا هنوز برای ادامه این پروژه مشکلاتی وجود داردکه امیدواریم برطرف شود.

این مسئول ادامه داد: در نشستی که با حضور استاندار البرز به عنوان رئیس شورای قطار شهری و سایر اعضای شورای سازمان قطار شهری برگزارشد،اعلام کردیم که نمی خواهیم به این شرکت کار کنیم و امیدواریم مدیر عامل جدید هم بداند وقتی که کار فرما نمی خواهد کار کند،این شرکت هم کنار بکشد.

رئیس شورای اسلامی شهر کرج بیان داشت: اگر پیمانکار ما بخش خصوصی بود بهتر می توانستیم به آن برخورد کنیم . دادگو گفت: با این حال ما حاضر هستیم آنچه خسارت قانونی باشد بپردازیم .

وی با اشاره به تعطیلی پروژه قطار شهری از سوی پیمانکار، افزود: برای ادامه کار حتی ما حاضر به تعدیل شدیم و در شورای عالی فنی نیز صحبت کردیم. وی اظهار کرد: مسئولان شرکت سابیر به قرارداد پایبند نبودند و حتی این قراداد را امضا نکردند.

وی بیان داشت: امیدواریم این قرارداد ماده ۴۸ شود تا کمکی به پیمان کرده باشیم. وی با بیان انیکه حدود ۱۰ ماه از تعطیلی کارگاه های پروژه قطار شهری کرج می گذرد ، افزود: جای تاسف دارد که پیمانکار کار پروژه ای با این بزرگی را قبول کند در حالیی که منابع مالی و عقبه کار نداشته باشد.

رئیس شورای اسلامی شهر کرج گفت: خسارتی که شرکت پیمانکارپروژه قطار شهری به مدیریت شهری وارد کرده ،بیشتر از مشکلاتی است که برایش به وجود آماده است.

دادگو اظهار کرد: ۱۰۰ میلیارد تومان برای ادامه کار و راه اندازی خط وام با بهره پنج میلیارد تومان گرفته ایم که حتما این خسارت را از شرکت پیمانکاری سابیر خواهیم گرفت و اگر ما باعث این مشکلات شده ایم به صورت قانونی خسارت را پرداخت می کنیم. وی ادامه داد: مدیریت شهری در مراجع قضایی و شورای عالی فنی کشور که مرجع حکمیت است این کار را دنبال می کند.

رئیس شورای اسلامی شهر کرج گفت: می توانیم از طریق پیمانکاران جدید این پروژه را به سه قسمت تقسیم کرده و کار را انجام دهیم.

وی افزود: با توجه به اینکه شرکت سابیر نیمه دولتی است به هر صورت می خواهد تحمیل شود .

وی ادامه داد: تعدیل سال ۹۲را پذیرفتیم اما شرکت قبول نکرد و بر این باور است که هر درخواستی که مطرح می کند، باید از طرف کارفرما پذیرفته شود.

دادگو اظهار کرد:ما نیز نمی توانیم با چنین شرکتی کار کنیم و امیدواریم این مشکل به زودی خاتمه یابد.