مقایسه ایران و سوریه در حفظ ارزش پول ملی

تحریم ها، گویا برای برخی مسؤولان، حکم طلایی "معافیت از پاسخگویی" را دارند چرا که هرگاه با انتقاد و اعتراضی مواجه می شوند، فوراً پای تحریم ها را به میان می کشند و پشت این سنگر آهنین، پناه می گیرند.

بی هیچ تردیدی، تحریم ها، اثرات منفی خود را دارند و هیچ عقل سلیمی نمی تواند منکر این واقعیت باشد؛ اما از آن سو، همه چیز را به گردن تحریم انداختن و خود را مبرّا از پاسخگویی دانستن نیز، نسبتی با واقعیت ندارد.

به عنوان مثال، هر چند تحریم ها، در کاستن از ارزش پول ملی کشورمان اثرگذار بوده اند ولی این گونه نیست که هر آنچه از ارزش ریال کاسته شده، تقصیر تحریم ها بوده است. بی گمان، بخش مهمی از این ضایعه، به سوء مدیریت های داخلی مربوط است.

برای تقریب موضوع، اشاره ای به سوریه و ارزش پول ملی آن می کنیم:
قبل از آغاز درگیری های داخلی در سوریه، هر دلار آمریکا، ارزشی معادل حدود 50 لیره داشت. در همان زمان، هر دلار آمریکا در ایران 1100 تومان بود.

در پی اوج گیری جنگ در سوریه، تحریم های بسیار شدیدی علیه سوریه اعمال شد. صادرات نفت سوریه، نزدیک به صفر شد و گردشگری، که بزرگ ترین منبع درآمد ارزی سوریه بود، به طور کامل از بین رفت.

طبیعی است که در چنین وضعی (ترکیب جنگ داخلی و تحریم خارجی)، ارزش پول ملی کاهش یابد و چنین نیز شد و اکنون، ارزش هر دلار آمریکا به 92 لیره رسیده است. یعنی ارزش پول ملی سوریه، کاهشی حدود 90 درصدی داشته است.

اما در همین بازه زمانی و در حالی که از دو مشکل سوریه (جنگ و تحریم) ،تنها یکی گریبانگیر ایران شده (تحریم) و خوشبختانه جنگی نیست، ارزش پول ملی ایران، حدود 350 درصد کاهش داشته است.
این در حالی است که توانمندی های اقتصادی و زیرساختی ایران، به مراتب قدرتمندتر از سوریه است.
البته بدیهی است که دو کشور ، مقتضیات خاص خود را دارند و نمی توان به طور مطلق، شرایط را با هم مقایسه کرد ولی برای تقریب ذهن، می توان دو مدل ایران و سوریه را مثال زد که اولی برغم جنگ گسترده داخلی و تحریم های کمرشکن، افت 90 درصدی ارزش پول ملی را شاهد بوده و دومی، برغم ثبات، امنیت و داشتن بنیه اقتصادی مناسب و ثروت های سرزمینی، حدود 4 برابر بیشتر دچار افت ارزش پول شده است.

واقعیت این است که تحریم ها، تنها تا اندازه ای معین و قابل محاسبه- ولو زیاد و کمرشکن - می توانند در کاستن از ارزش پول ملی و کاهش توان خرید مردم تأثیر گذار باشند ولی این اثر گذاری هر اندازه هم که زیاد باشد، نهایتاً حد پایان دارد ولی آنچه پایانی برایش متصور نیست، «سوء مدیریت» است.