آشکار شدن «اهداف نفتی» غرب در سوریه

تابناک: از زمان آغاز بحران سیاسی و درگیری ها در سوریه، یکی از ویژگی های اصلی منازعات در این کشور آن بوده که با گذر هر چه بیشتر زمان، اهداف و منافع گوناگون بازیگران منطقه ای و بین المللی درگیر در این بحران بیشتر آشکار می شود. در این زمینه، کشورهای غربی مشغول تدارک برنامه هایی هستند که به خوبی نشانگر اهداف اصلی آن ها در تحت سلطه درآوردن منابع نفتی سوریه است.

در شرایطی که دور جدید نشست موسوم به گروه «دوستان سوریه» اخیراً در استانبول برگزار شد و همچنین اعلام شده ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی برای حمایت بیشتر از گروه های مخالف سوریه آماده شده اند، توجهی بیشتر به جزئیات برنامه های جدید اتحادیه اروپا در این زمینه، آشکارکننده نکات جالب توجهی است.

بر اساس گزارشی که شبکه خبری «دویچه وله» منتشر کرده، وزیران امور خارجه 27 کشور عضو اتحادیه اروپا امروز با برگزاری نشستی در لوکزامبورگ، تلاش خواهند کرد تحریم ها علیه مخالفان دولت اسد را کاهش دهند. اقدامی که به ظاهر با اهداف «بشردوستانه» و «دموکراتیک خواهانه» انجام می گیرد؛ اما جزئیات این طرح جدید، خلاف این موضوع را ثابت می کند.

دویچه وله در گزارش خود اشاره می کند که بخش اصلی کاهش تحریم های مدنظر اتحادیه اروپا، متوجه حوزه نفت است. بر این اساس، از این پس تحریم نفت از سوی اتحادیه اروپا در قبال گروه موسوم به «ائتلاف ملی سوریه» اجرا نخواهد شد.

به عبارت دیگر، از این پس شرکت های اروپایی اجازه دارند در مناطقی از سرزمین سوریه که به طور مشخص در اختیار گروه های مخالف قرار گرفته، اقدام به سرمایه گذاری، ارسال قطعات و ماشین آلات و نیز استخراج نفت کنند.

این در حالی است که کشورهای غربی پیش از این ادعا می کردند هدفشان از کاهش تحریم ها علیه مخالفان، تسهیل انتقال کمک های بشردوستانه به این کشور است و بر همین اساس بود که اغلب کشورهای غربی از جمله آمریکا با ارسال مستقیم کمک های تسلیحاتی به مخالفان خودداری می کردند (هرچند این اقدام به طور غیرمستقیم و از سوی قطر و عربستان انجام می پذیرفت).

اما آن گونه که به نظر می رسد، کشورهای غربی بسیار پیشتر از زمانی که تصور می شد، پیاده سازی اهداف واقعی خود در سوریه را آغاز کرده و به طور خاص، منابع نفتی سوریه را هدف قرار داده است.

این در حالی است که پیش از این و تقریباً همزمان با آغاز اوج گیری درگیری ها در سوریه، گمانه هایی مبنی بر برنامه غرب برای منابع نفتی موجود در مناطق غربی و مدیترانه ای سوریه مطرح می شد. گمانه هایی که طبیعتاً در آن زمان و با توجه به عدم تسلط مخالفان بر بخش های مورد نظر در سوریه، به حقیقت نزدیک نشد.

به هر حال، الگوی حمایت از از گروه های مخالف در کشورهای دارای منابع طبیعی، موضوعی است که پیش از این بارها در اقدامات نظامی و غیرنظامی غرب و به ویژه آمریکا علیه کشورهای گوناگون به اثبات رسیده است. مهمترین نمونه این امر، تهاجم نظامی آمریکا به عراق بود و جدیدترین مورد نیز به تسلط غرب بر منابع نفتی لیبی پس از سقوط قذافی مربوط می شود.

نکته دیگری نیز که درباره سوریه باید به آن توجه داشت این است که در صورت تحقق نهایی این برنامه اتحادیه اروپا و ورود رسمی شرکت های نفتی غربی به سوریه در قالب سرمایه گذاری و دیگر طرح ها، پتانسیل انجام اقدام نظامی غرب علیه دولت سوریه در صورت نزدیک شدن تسلط مجدد دولت بر این مناطق افزایش می یابد.

به عبارت دیگر، باید انتظار داشت در صورت پیشرفت چشمگیر ارتش سوریه در مناطق تحت اشغال مخالفین، کشورهای غربی برای حفاظت از سرمایه های خود وارد عمل شده و حتی به اقدام نظامی علیه دولت اسد دست بزنند. امری که پیچیدگی های بحران جاری در سوریه را بیش از پیش افزایش خواهد داد.