مسئولیت‌های اجتماعی در بانک ایران زمین رویکرد جامع و استراتژی محور

به گزارش تحریریه پارسینه ؛سمانه مزینانی - نزدیک به یک دهه است که اصطلاح مسئولیت های اجتماعی سازمانی (CSR) با معانی و مفاهیم امروزی در ایران جا افتاده است. این مفهوم در استاندارد‌های بین¬المللی نیز در سال ۲۰۱۰ و تحت استاندارد ISO ۲۶۰۰۰ مطرح شد که در رویکرد جامع و در ارتباط با یک سازمان، شش بخش عمده شامل حقوق بشر، سلامت، ایمنی و محیط زیست، شرایط و محیط کار، حاکمیت سازمانی، سهم سازمان در توسعه جامعه و اخلاق مداری را شامل می شود. از این¬رو به اعتقاد اقتصاددانان، وجود استاندارد‌های مسئولیت اجتماعی برای زندگی امروز بشر ضروری است.
ریشه وجود و پیدایش چنین مفهومی، به ماهیت فعالیت سازمان¬ها با پیدایش شرکت های بزرگ در اواسط قرن بیستم بازمی گردد. جایی که یک سازمان برای رشد و تعالی خود استفاده ی بسیاری از منابع طبیعی و نیروی انسانی می کند و فعالیت های آن سازمان تاثیر زیادی بر زندگی مردم دارد، بویژه در بسیاری از صنایع، خسارات و یا به نوعی تاثیرات شگرفی را به محیط زیست وارد می کند. در کلام ساده مسئولیت های اجتماعی یک سازمان یعنی پاسخگویی یک سازمان به تاثیر فعالیت های عملیاتی اش در جامعه. این جامعه یعنی انسان‌های آن جامعه، محیط زیست، آینده انسان های آن جامعه، سلامت و امنیت جامعه، محیط کاری انسان¬های جامعه و رشد و توسعه آن. در اینجا بود که مفهوم مسئولیت های اجتماعی سازمانی مطرح شد تا سازمان های بزرگی که در یک شهر، کشور و یا یک منطقه بزرگ¬تر فعالیت دارند و همینطور ثروت قابل توجهی را کسب کرده اند، بخشی از این سود و ثروت بدست¬آمده را صرف زندگی حال و آینده بشر نمایند.
این موضوع از دیرباز در ایران تحت عناوین دیگری رایج بوده است، از وقف و وام های قرض¬الحسنه تا ساخت مدرسه و مسجد و مشارکت تجار و صاحبان صنایع در ساخت و تأمین هزینه¬های این اماکن و کمک به نزدیکانی که بضاعت مالی کمتری دارند در زما¬هایی همچون بیماری، ازدواج و خرید مسکن. این موضوع در ادیان اسلام و زرتشت نیز در قالب خمس و مواردی شبیه به آن نیز آمده است.
اما چرا این موضوع و پرداختن به مسئولیت های اجتماعی در بانک¬ها نمود بیشتری دارد و بیشتر رصد می¬شود. بانک¬ها در این میان از یکسو از آنجاکه در تمام دنیا غالبا جزو سازمان¬های بزرگ جامعه محسوب می¬شوند، و از سوی دیگر به دلیل ماهیت کاری و سروکار داشتن با پول از دسته سازمان-هایی هستند که باید در پرداختن به مسئولیت های اجتماعی سازمانی پیشرو باشند و به اخلاق سازمانی پایبند باشند. از سوی دیگر در تعاریف و روش‌های نوین بانکداری، حفظ و نگهداشتن یک مشتری و به نوعی افزایش زمان ماند او در سیستم بانکی و استفاده از خدمات آن بانک بسیار اهمیت دارد. در نتیجه برندسازی و ارزش¬آفرینی به منظور افزایش ارزش برند یک بانک و حداقل جلوگیری از افت این ارزش در رقابت با سایر بانک ها، سبب شده است تا بانک ها بیش از پیش و جلوتر از سایر سازمان¬ها به مسئولیت های اجتماعی سازمانی (CSR) پایبند باشند.
به اعتقاد مدیریت عامل بانک ایران زمین عبدالمجید پورسعید، امروز مسئولیت اجتماعی سازمانی و فردی در قبال جامعه و افراد آن باید به یک دغدغه تبدیل شود. از آنجاکه بانک ایران زمین از بدو تاسیس خود همواره اجرای مسئولیت اجتماعی را جزو اولویت¬های خود قرار داده، این امر سبب شده تا بانک ایران زمین همواره جزو موسسات پیشرو در اجرای مسئولیت اجتماعی باشد.
بانک ایران زمین تلاش کرده است تا در بعد کلان و بنا بر تعاریف و استاندارد‌های بین المللی همچون استاندارد ISO ۲۶۰۰۰:۲۰۱۰، به مولفه های اصلی مسئولیت های اجتماعی سازمانی بپردازد که عبارتند از: پاسخگویی، شفافیت، رفتار اخلاقی در سازمان، احترام به منافع ذی نفعان و سهامداران، احترام به قوانین جاری کشور، احترام به هنجار‌های بین-المللی و همچنین محترم شمردن حقوق بشر که امروزه به عنوان اصول کاری و حرفه ای بانک ایران زمین شناخته می-شوند.
بانک ایران زمین علاوه بر اینکه نقشی راهبردی در کاهش آلودگی هوا، مصرف سوخت و کاهش مصرف کاغذ دارد، همسو با جامعه خود را در قبال اتفاقات طبیعی و اجتماعی مسئول می‌داند. در راستای پاسخگویی به بلایای طبیعی رخداده در کشور، بانک ایران زمین در راستای مسئولیت های اجتماعی سازمانی در سال ۱۳۹۸ با مصوبه هیئت مدیره خود اقدام به ساخت دو مدرسه و یک خانه بهداشت در مناطق سیل زده کرده است. در همین راستا و با هدف حمایت از مردم سیل زده در استان خوزستان، در سال جاری کلنگ ساخت دومین مدرسه فرزندان ایران زمین در شهرستان دارخوین استان خوزستان توسط بانک ایران زمین زده شد. در قبال زلزله استان آذربایجان شرقی نیز، علاوه بر اینکه همکاران بانک بصورت خود جوش اقدام به ارسال کمک به این مناطق نمودند، با پیشنهاد مدیر استان¬های آذربایجان شرقی و غربی و موافقت هیئت عامل، تعدادی کانکس برای زلزله زدگان میانه تهیه و ارسال شد.
یکی از مهمترین مسائلی که به ویژه در حال حاضر و با توجه به رخداد‌های سال‌های اخیر در پی صنعتی شدن زندگی انسان، گرم شدن کره زمین و همچنین آتش سوزی های گسترده در جنگل¬ها و مزارع دنیا باید به آن اهمیت بسیاری داد، بحث محیط زیست و درخت¬کاری است. بانک ایران زمین در همین راستا و با هدف حفظ محیط زیست، همزمان با هفته منابع طبیعی و روز درخت کاری، در برخی از شعب استان تهران به مشتریان نهال هدیه کرد. در ادامه این مهم، پویش "بلوط ایران زمین" اقدامی ارزشمند از سوی بانک ایران زمین بوده که برگرفته از دغدغه‌های مشتریان این بانک است که استقبال بی¬نظیری از سوی مشتریان بانک ایران زمین در نقاط مختلف کشور با اطلاع از اقدامات این بانک صورت گرفته است. همچنین بانک ایران زمین تلاش نموده است تا در مقام عمل با ارائه محصولات و خدمات نوین بانکی، ایجاد بانکداری دیجیتال به عنوان اولین بانک دیجیتال کشور و همچنین توسعه بانکداری الکترونیک، با حرکت به سمت حذف کاغذ، کاهش ترافیک، حفظ منابع، کاهش زمان، کارایی بالاتر، ایجاد بستر کارآفرینی و کمک به تولید، بتواند تنها بخش کوچکی از خدمات بانک‌ها در زندگی هرچه بهتر و سالم¬تر امروز هموطنان را ارائه نماید.
موضوع محیط زیست و به خصوص بحران آب در ایران به یک معضل اساسی تبدیل شده است و میلیون‌ها ایرانی در معرض تنش آب شرب قرار می‌گیرند. واقعیت تلخ آنجاست که مشکل اساسی علاوه بر موقعیت جغرافیایی، قرار گرفتن در اقلیمی خشک و بیابانی، میزان بارندگی ها و عوامل جوی، الگوی نادرست و غیر علمی و بی توجهی کلان به مصرف آب بوده است. بانک ایران زمین در این زمینه نیز تلاش کرده است تا با راه¬اندازی پویشی به نام "میراب" با هدف اصلاح الگوی مصرف آب، ضمن افزایش میزان آگاهی به عموم جامعه، راهکار‌های اساسی و نتیجه بخشی را پیش روی کشور برای حل این مشکل مهم قرار دهد.
از موفقیت¬های دیگر بانک ایران زمین در حوزه مسئولیت های اجتماعی سازمانی، می¬توان به دریافت تندیس طلایی مسئولیت اجتماعی شرکتی در همایش مربوط به صنعت نفت که ازسوی وزارت نفت و چهار شرکت اصلی این وزارتخانه و با حضور اندیشمندان، متخصصان، صاحب نظران و شرکت‌های فعال برگزار شد، اشاره کرد. این تندیس نماد عدالت اجتماعی (انسان)، اقتصادی (نفت) و محیط زیست (برگ) است که بانک ایران زمین با توجه به ابعاد مسئولیت اجتماعی شرکتی (CSR) و در درجه اول جامعه و محیط زیست مفتخر به دریافت آن شده است.
یکی از اقدامات ارزشمند دیگر بانک ایران زمین، کمپین بانک ایران زمین به نام "همین یک زمین" با پیام "برای زندگی همین یک زمین را داریم" به عنوان پویشی نو در راستای فرهنگ سازی و حفاظت از محیط زیست است که در آن از دوستداران محیط زیست کشور خواسته شده ضمن پیوستن به این کمپین در ادامه این مسیر همراه بانک ایران زمین باشند. این کمپین در سال ۱۳۹۴ و در راستای اجرای مسئولیت اجتماعی و شرکتی بانک ایران زمین راه¬اندازی گردید. این کمپین در حقیقت بازگو کننده دغدغه¬های مردم بوده که پس از بررسی‌های فراوان و با این تفکر راه¬اندازی شد، که در خصوص مبحث محیط زیست به عنوان یکی از معضلات امروز جامعه ما و مسائل پیرامون آن است. در همین راستا با تصمیم هیئت مدیره بانک ایران زمین مقرر شد بانک ایران زمین استراتژی خود را در اجرای مسئولیت اجتماعی موضوع محیط زیست و مباحث مرتبط با آن قرار دهد. به گفته مدیرعامل بانک ایران زمین بخشی از اقدامات بانک ایران زمین در حوزه مسئولیت اجتماعی عبارتست از پاکسازی حدود ۳۰ نقطه کشور با همراهی مردم، حمایت دور سوم جایزه یحیی، ساخت سرود جنگل تشنه، حمایت از مسابقه نقاشی کودکان و نوجوانان با عنوان بهره وری سبز و حفظ محیط زیست، حذف کاغذ از مکاتبات اداری، حمایت از جشنواره روز بین المللی جنگلبان، برگزاری مسابقه نه به پلاستیک، کمپین جمعه‌های بدون پلاستیک و شرکت در مراسم روز درختکاری.
باید به یاد داشته باشیم که مسئولیت های اجتماعی سازمانی وجوه مختلف و گسترده¬ای را داشته و به طور قطع یک سازمان نمی¬تواند در تمامی زمینه ها پیشرو باشد. با این وجود بانک ایران زمین تلاش کرده است تا با تبیین استراتژی و برنامه راهبردی و بر اساس نیاز‌های جامعه امروز ایران و همچنین با نگاهی به آینده و اولویت¬بندی صحیح با توجه به اقلیم ایران اقدام به حرکت و فعالیت در زمینه¬های مهم بر اساس اولویت نماید. بانک ایران زمین برای انجام اقدامات در حوزه CSR، مطالعات پایه¬ای و در بعد کلان با توجه به نیازمندی¬های کشور را انجام داده است و امید است تا در آینده نیز بر مبنای استراتژی صحیح اقدامات لازم را پیگیری نماید.