در خانه خان بختیاری چه گذشته است؟

بهمن عسگری سوادجانی اظهار کرد: بنای فعلی کاخ‌قلعه دزک بخش محوری و اصلی مجموعه‌ای نظامی مسکونی است که توسط خوانین بنام بختیاری در این روستا ساخته شده، این بنا در طول حیات خود حوادث فراوانی را شاهد بوده که مهم‌ترین آن‌ها ایفای نقش در جریان اعاده مشروطیت است که به صورت مرکزی برای ایجاد تشکل در میان قیام‌گران بختیاری و اتحاد با انقلابیون عمل کرده است.

وی اضافه کرد: علامه فقید علی‌اکبر دهخدا در ایام مهاجرت خود به اتفاق تعدادی از انقلابیون ضداستبداد در جریانات جنگ جهانی اول، مدتی را در این قلعه به سر برده و با بهره‌گیری از منابع ارزشمند کتابخانه‌ای موجود در آن که نشانگر توجه و علاقمندی ساکنانش به علم و ادب بوده پایه‌های اصلی انتشار« لغت‌نامه» مشهور خود را بنا نهاد.

عسگری سوادجانی افزود: کاخ‌قلعه دزک با الهام از معماری و تزئینات بدنه قصرهای اروپایی قرن 17 و 18 با ترکیبی از معماری و هنر ایرانی ساخته شده است. اعیانی اصلی در دو طبقه با ایوان‌های ستون‌دار سنگی شمالی و جنوبی دارای اتاق‌ها و فضاهای فراوان با کاربری‌های مختلف ساخته شده است. قلعه دزک با عرصه‌ای به وسعت 5 هزار و 100 مترمربع در سال 1368 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌است.

وی ادامه داد: از شاخصه‌های معماری این بنا وجود چهار برج مدور مرتفع که به عنوان انبار و محل استراحت و دفاع مورد استفاده بوده‌اند، هشتی با دو راهرو و ارتباط تمامی اتاق‌ها در هر طبقه با یکدیگر است. ویژگی‌های تزئینی آن آیینه‌کاری، نقاشی پشت شیشه، سربخاری‌های گچ‌بری شده، گچ‌بری‌های قالبی سفره‌خانه، قاب و تخته‌های سقف و درهای چوبی مرصع و معرق‌کاری شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری تشریح کرد: اتاق آیینه از بخش‌های مختلف این کاخ‌موزه است که دیوارها و سقف آن با آیینه تزئین شده و با تکنیک نقاشی پشت‌شیشه، شکوه بیشتری یافته است.

وی گفت: موزه پوشاک از مهم‌ترین بخش‌های این مجموعه است زیرا پوشاک از بارزترین و سریع‌الانتقال‌ترین نمادهای فرهنگی یک ملت یا قوم است. در این موزه علاوه بر معرفی پوشاک استان، به معرفی زیورآلات محلی، صندوقچه‌های آرایش و جواهرات و صندوق‌های نگهداری پوشاک پرداخته شده و دو فضای ورودی، یکی ورودی جبهه شرقی قلعه( حوضخانه) و دیگری ورودی جبهه غربی قلعه( خروجی موزه پوشاک) به نمایش تصاویر قدیمی با نکیه بر نوع پوشش، اختصاص داده شده است.

عسگری سوادجانی اظهار کرد: موزه آثار سنگی از دیگر بخش‌های این اثر تاریخی است که قطعات سنگی مانند سنگ‌های عصارخانه‌ها، آسیاب شیرهای سنگی و انواع مختلف سنگ قبور تاریخی، اجزاء سنگی معماری همچون فواره‌ها، حوض و سنگ آب، ستون‌ها و سرستون‌های ساده و منقوش، درگاهی‌های سنگی، دستاس و هاون را در بر می‌گیرد که هر یک معرف گوشه‌ای از هنر حجاری و کاربرد سنگ در معماری و صنایع این استان است.