واکنش اروپا به اقدامات ضدایرانی آمریکا؛ سکوت

یک سال پیش زمانی که دولت آمریکا در اقدامی یکجانبه و خلاف قوانین بین‌المللی از توافق هسته‌ای خارج شد و تحریم‌های یکجانبه علیه ایران را احیا کرد، «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پشت تریبون رفت و از اراده اروپایی‌ها برای کمک به حفظ «منافع اقتصادی برجام» صحبت کرد.

حالا اما ایالات متحده هر هفته اقدام ضدایرانی تازه‌ای در دستور کار قرار می‌دهد و اروپایی‌ها که حتی برای اجرای ساز و کاری حداقلی که فعلا حتی در حرف هم به اقلام انسانی محدود مانده شرط تعیین کرده‌اند، در واکنش به تمام این اقدامات یک واکنش واحد در دستور کار قرار داده‌اند: سکوت.

دو هفته پیش که ایالات متحده اعلام کرد قصد دارد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست موسوم به «سازمان‌های تروریستی خارجی» قرار دهد و با این کار برای اولین بار نیروی نظامی رسمی یک کشور را «تروریست» بخواند، اروپایی‌ها تقریبا هیچ واکنشی نداشتند، جز آنکه ایران را به خویشتنداری دعوت کنند.

روز دوشنبه هم آمریکا اعلام کرد بر خلاف موضع پیشین خود، دیگر قصد ندارد معافیت‌های تحریمی کشورهای واردکننده نفت ایران را تمدید کند، تا به تصور خود صادرات نفت ایران را به صفر برساند. تا لحظه نگارش این مطلب، اروپایی‌ها باز هم در برابر این تصمیم سکوت کرده‌اند. البته این سکوت شاید چندان عجیب هم به نظر نرسد، چه آنکه حتی دو کشور اروپایی که آمریکا سه ماه پیش آن‌ها را از تحریم‌های نفتی ایران معاف کرده بود، یعنی ایتالیا و یونان، خود به استقبال از توقف صادرات نفت ایران رفته بودند و هرگز از این معافیت تحریمی استفاده نکردند. این حتی اعتراض بیژن زنگنه وزیر نفت را هم به همراه داشت که گفت اروپایی‌ها بدون هیچ توضیحی خرید نفت از ایران را متوقف کرده‌اند.

سکوت اروپایی‌ها البته صرفا در مواردی بوده که باید از ایران و توافق هسته‌ای حمایت می‌کرده‌اند، در دیگر موارد به خصوص زمانی که پای فشار به ایران در میان بوده، اتحادیه اروپا صدایی بلند داشته‌اند. ماه گذشته سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس در نامه‌ای به دبیر کل سازمان ملل فشار بیشتر به ایران به بهانه برنامه موشکی را خواستار شدند و اندکی بعد هم اتحادیه اروپا تحریم‌های حقوق بشری علیه ایران را تمدید کرد. همین چند روز پیش هم «جرارد آرو» سفیر وقت فرانسه در واشنگتن در اظهاراتی که به احضار سفیر فرانسه در تهران منجر شد، اساسا موقتی بودن محدودیت‌های هسته‌ای برجام را زیر سؤال برد.

حالا با گذشت نزدیک به یک سال از روزی که موگرینی وعده مقابله با تحریم‌های آمریکا را داد، به نظر می‌رسد غیرقابل اتکا بودن اروپایی‌ها به یک گزاره در حال اثبات بدل شده است.