دیپلمات غربی: آمریکا باید با رفع تحریم‌ها نخستین گام را برای برجام بردارد

یک دیپلمات غربی در مصاحبه‌ای با پایگاه خبری «پولیتیکو» تصریح کرده آمریکا با توجه به خروج از برجام بایستی نخستین گام را برای از سرگیری اجرای کامل این توافق بردارد.

جدیدترین دور مذاکرات رفع تحریم‌ها بعد از وقفه‌ای کوتاه از روز دوشنبه در وین آغاز شد. همزمان با آغاز این مذاکرات، رسانه‌های غربی تلاش‌هایی را برای تزریق فوریت‌های ساختگی به مذاکرات نیز آغاز کردند.

بازی ضرب‌الاجل‌ها؛ این بار آخر ژانویه

دیپلمات‌های غربی از هشتم آذرماه که نخستین دور مذاکرات رفع تحریم‌ها در دولت سید ابراهیم رئیسی آغاز شده سعی کرده‌اند با ارائه چارچوب‌های زمانی تیم ایران را برای موافقت با خواسته‌های خود تحت فشار قرار دهند.

با این حال، نمایندگان ایران در مذاکرات وین تصریح کرده‌اند برای تهران نتیجه مهم‌تر از زمان است. تهران در تلاش است برجام را که از نخستین روزهای اجرایی شدن در اثر برخی سیاست‌های آمریکا و کشورهای غربی به توافقی تهی از منافع اقتصادی برای طرف ایرانی تبدیل شد به سمت توافقی دوجانبه و متوازن پیش ببرد.

پولیتیکو به نقل از برخی «مقام‌های نزدیک به مذاکرات» مدعی شده که پنجره مذاکرات تا پایان ماه ژانویه یا اوایل ماه فوریه بسته خواهد شد. البته پولیتیکو به نقل از منابعی دیگر این را هم نوشته که هیچ تاریخ ثابتی در خصوص زمان توافق در نظر گرفته نشده است.

این جدیدترین تاریخی است که منابع غربی درباره مهلت رسیدن به توافق مطرح کرده‌اند. رسانه‌های غربی در دورهای قبل‌تر گفت‌وگوها مدعی شده بودند ایران تا پایان دسامبر برای تصمیم‌گیری بر سر توافق فرصت دارد.

دیپلمات‌های انگلیس، آلمان و فرانسه هفته پیش در بیانیه‌ای ضمن تصریح بر اینکه نمی‌خواهند برای مذاکرات «ضرب‌الاجل‌های ساختگی» تعیین کنند گفته بودند که برای حصول توافق «چند هفته زمان» وجود دارد و نه چند ماه.

یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته لازم است ایران «فوریت واقعی» به مذاکرات در وین اضافه کند.

پولیتیکو به نقل از دیپلمات‌های غربی این ادعا را مطرح کرده که آنها هنوز کاملاً اطمینان ندارند که آیا ایران علاقه‌مند به پیشبرد مذاکرات در خصوص برجام است یا اینکه صرفاً به دنبال اتلاف وقت و همزمان پیش بردن برنامه هسته‌ای خود است.

یک دیپلمات ارشد غربی گفته که با توجه به کمبود وقت، در مذاکرات هفته جاری لازم است «بر سر همه موضوعات به صورت موازی گفت‌وگو شود.»

اختلافات در وین

نشریه پولیتیکو در ادامه به برخی از محورهای اختلاف میان ایران و طرف‌های غربی پرداخته است. یکی از اختلافات که پیشتر هم منابع دیگر به آن اشاره کرده‌اند مسئله سانتریفیوژهای پیشرفته ایران است.

پولیتیکو به نقل از چند دیپلمات غربی نوشته برخی از کشورها ترجیح می‌دهند ایران سانتریفیوژهای پیشرفته‌اش را تخریب کند، حال آنکه ترجیح تهران انبار کردن آنها است.

مسئله راستی‌آزمایی تحریم‌ها یکی دیگر از مسائل محل اختلاف است. با آنکه تعهدات هسته‌ای ایران توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مورد نظارت و پایش قرار می‌گیرد هیچ نهادی برای نظارت بر رفع موثر و واقعی تحریم‌ها توسط طرف غربی وجود ندارد.

دیپلمات‌های غربی می‌گویند منتظرند که ایران هفته جاری با پیشنهادهای جدیدی در خصوص این مسئله پای به وین بگذارد. به نوشته پولیتیکو یک گزینه برای حل این مسئله می‌تواند این باشد که «دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا» دستورالعملی درباره نحوه تجارت با ایران صادر کند.

یک دیپلمات غربی به پالیتیکو گفت از آنجا که آمریکا به صورت یکجانبه از برجام خارج شده احتمالاً لازم خواهد بود که واشنگتن «نخستین گام معنادار» را برداشته و برخی از تحریم‌ها علیه تهران را کاهش دهد.

دیگر محور اختلاف درخواست ایران برای اخذ ضمانت از طرف غربی برای ماندن در برجام است، آن هم در شرایطی که نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره آمریکا بار دیگر تهدید کرده‌اند چنانچه به قدرت برسند برجام را پاره خواهند کرد.