درد تحریم ها دامان لبنان را گرفت

هر بار که مقام های امریکایی با لبنانی ها دیدار می کنند یا ارتباطی با آنها می گیرند، نسبت به تحریم های امریکایی وضع شده علیه سوریه و همچنین تحریم های اعمال شده اروپایی و امریکایی علیه ایران هشدار می دهند و می گویند که این تحریم ها خط قرمزی است که نمی توان نسبت به آنها بی توجه ماند یا به سادگی از کنار آنها گذشت. در هر مناسبت و دیداری نیز امریکایی ها بر ضرورت التزام کامل لبنانی ها به تحریم های مالی و بانکی علیه نظام سوریه تاکید می کنند و می گویند که باید همه بندهای تحریم، نه فقط بانکی، را اعمال کنید. منظور امریکایی ها درباره تحریم سوخت است که دائما لبنانی ها را متهم می کنند که در حال صادر کردن سوخت به سوریه هستند و توجهی به تحریم ها نمی کنند. تحریم سوخت از نخستین تحریم هایی بود که متوجه نظام حاکم بر سوریه شد.

در این میان باید میان تحریم های ایران و سوریه تفاوتی قائل شد. تحریم هایی که علیه ایران اعمال شده تحریم های شورای امنیت سازمان ملل است که الزام آور هستند و کشورها باید مطابق به قوانین سازمان ملل به آن پایبند باشند در حالی که تحریم هایی که متوجه سوریه هستند هیچ کدام الزام آور نیستند و از سوی کشورهای عربی، اروپایی و امریکایی در خارج از شورای امنیت متوجه آن کشور شده است. البته تلاش های بسیاری شد تا تحریم های سوریه نیز از کانال شورای امنیت اعمال شوند اما وتوی چین و روسیه سبب شد تا چنین تحریمی متوجه سوریه نشود. ایالات متحده امریکا یا اروپایی ها می توانند نسبت به کشورهایی که به این تحریم ها عمل نمی کنند، مثل لبنان، هشدار بدهند یعنی همین کاری که اکنون می کنند. واشنگتن به بیروت ابلاغ کرد که لازم است به تحریم های مالی امریکا و اروپا علیه نظام سوریه پایبند باشد و اگر بانک های لبنانی همکاری خود را با بانک های سوری متوقف نکنند مجازات شده و شامل تحریم ها خواهند شد. باید به این نکته توجه داشت که همه معاملات بانکی جهان از طریق نیویورک، در سایه جهانی شدن، انجام می شود.

در حال حاضر واشنگتن نسبت به ممنوعیت صادرات سوخت از لبنان به سوریه بسیار حساس شده و دائما انزجار خود را از این بابت به اطلاع مقام های لبنانی می رساند.

وقتی که دستوری از طریق شورای امنیت صادر می شود ابزارهای قانونی برای اعمال آن نیز وجود دارد. اما وقتی امریکایی ها و اروپایی ها تصمیمی را به تنهایی می گیرند که از پوشش سازمان ملل و شورای امنیت برخوردار نیست کشورهای دیگر می توانند بنا به مصالح خود نسبت به التزام یا عدم التزام به آنها عمل کنند. در همین چارچوب لبنان نیز می تواند نسبت به فشارها، هشدارها و توصیه های امریکا در این زمینه بی اعتنا باشد و بگوید که بر اساس قوانین بین المللی می تواند به تحریم های اعمال شده خارج از چارچوب سازمان ملل عمل نکند.

مساله این است که به گفته منابع آگاه دولت لبنان نمی تواند به دولت سوریه سوخت صادر نکند یا با بانک های آن همکاری نداشته باشد. چرا که اولا، اتخاذ چنین تصمیم سیاسی مهمی نیازمند اتخاذ تصمیم سیاسی از جانب کل حکومت لبنان است، ثانیا، آزادی کار به بانک های خصوصی اجازه می دهد که به تحریم ها پایبند نباشند. شاید بانک مرکزی و بانک های دولت لبنان بتوانند تحریم ها را اعمال کنند ولی وضعیت برای بانک های خصوصی فرق می کند. حقیقت این است که بانک های خصوصی لبنانی بر اساس چارچوب هایی هم توانسته اند تحریم های بین المللی را دور بزنند و هم این که از مشکلات ناشی از فشارهای امریکا بر سر این موضوع دور بشوند. درباره مساله گمرکی نیز دولت لبنان نمی تواند نظام اسد را بدون وجود یک تصمیم بین المللی از داد و ستد گمرکی محروم کند.

این در حالی است که امریکایی ها نیز خود از مشکلات موجود آگاه هستند و این اجازه را داده اند که بانک های خصوصی لبنانی و گمرکات لبنان با بانک های سوری و گمرکات سوریه همکاری کنند. برای همین فقط جنبه ظاهری تهدید را مطرح می کنند و در عمل کاری از پیش نمی برند.

درباره ایران نیز باید گفت که چون تحریم ها از سوی شورای امنیت سازمان ملل علیه این کشور وضع شده وضعیت با سوریه بسیار متفاوت است. دولت لبنان نمی تواند به راحتی از تصمیم های شورای امنیت سرپیچی کند. اما در همین زمینه نیز ایالات متحده استثنائاتی را قائل شده است. مثلا کره جنوبی و هند و ترکیه از اعمال تحریم ها مستثنی شده اند. از این زاویه لبنان نیز می تواند راهکارهای دور زدن تحریم ها در تعامل با ایران را بیابد و این مشکل را از سر خود رفع کند.

لازم به ذکر است که تحریم های اعمال شده علیه ایران نیز تنها مربوط به تعاملات نفتی است که چندان ارتباطی به لبنان ندارد. تعامل با ایران یک مساله حزبی یا جریانی نیست بلکه یک مساله کاملا ملی است که دولت لبنان می تواند با دقیق شدن بر آن و یافتن راه هایی که بتواند در تعاملاتش با ایران مشکلی ایجاد نکند، راه حلی برای ادامه تعاملاتش با ایران بیابد.

منبع: دیپلماسی ایرانی