آشنایی با پروتون ویرا و زیر و بم این خودرو

نخستین مدل از خودروی پروتون ویرا حدود ربع قرن قبل یعنی در سال 1993 میلادی تولید و به بازار عرضه شد. این خودرو یکی از محصولات مهم شرکت خودرو سازی پروتون به شمار می‌رود. شرکتی واقع در کشور مالزی که حدود ده سال پیش از تولید خودروی پروتون یعنی در سال 1983 میلادی تاسیس شد و آغاز به کار کرد.

در روزهای نخست تاسیس شرکت پروتون، شرکت ژاپنی میتسوبیشی همکار و مشاور اصلی این شرکت محسوب می‌شد. در واقع نخستین محصولات ساخته شده به دست کارکنان شرکت پروتون با الگوبرداری مستقیم از محصولات شرکت میتسوبیشی طراحی و تولید شدند و در عمل، این خودروها نمونه‌های مالزیایی از خودروهای شاخص شرکت ژاپنی میتسوبیشی به شمار می‌رفتند. به عنوان مثال نخستین خودروی ساخته شده توسط شرکت پروتون، که حدود یک سال پس از تاسیس این شرکت مالزیایی تولید شد، ساگا نام داشت که در عمل نسخه‌ی بهینه‌سازی شده و پوست انداخته‌ای‌ از خودروی میتسوبیشی میراژ بود.

به هر حال سران شرکت پروتون توانستند با اتکا به تجربیات مهندسان شرکت ژاپنی میتسوبیشی فعالیت‌های خود را گسترش دهند و نام محصولات خود را در کشورهای در حال توسعه و برخی از کشورهای جهان سومی پرآوازه سازند. جالب این جا است که با وجود پیشرفت روزافزون صنعت خودرو سازی چین و شکل گرفتن شرکت‌های خودرو سازی مطرح و نام آشنا در این کشور، خودروهای شرکت پروتون هم اکنون در کشور چین نیز عرضه می‌شوند.


به جز کشور چین در حال حاضر خودروهای ساخته شده توسط این شرکت مالزیایی در بخش‌های دیگری از آسیای جنوب شرقی و همچنین در سایر مناطق جهان نظیر آفریقای جنوبی، خاورمیانه و بریتانیا نیز عرضه می‌شوند. شاید بتوان دلیل اصلی عرضه شدن خودروهای شرکت پروتون در بریتانیا را به خریداری شرکت انگلیسی لوتوس توسط شرکت مالزیایی پروتون مرتبط دانست. در واقع دو سال پس از ورشکستگی این شرکت انگلیسی در سال 1994 میلادی، سران شرکت پروتون از فرصت به دست آمده استفاده کرده و این شرکت ورشکسته انگلیسی را از مالک اصلی و شرکت مادر آن در آن زمان یعنی شرکت جنرال موتورز خریداری کردند.

اگرچه این روزها محصولات شرکت خودروسازی پروتون آن گونه که باید در بازار خودروی ایران مشاهده نمی‌شود، اما در روزگاری نه چندان دور یکی از محصولات این شرکت که پروتون ویرا نام داشت، به عنوان خودرویی آشنا و شناخته شده در بازار خودروی ایران محسوب می‌شد. خودرویی که حدود یک دهه قبل و طی یک بازه‌ی زمانی مشخص توانسته بود به یکی از محصولات پرطرفدار بازار داخل هم تبدیل شود. به همین دلیل بد نیست به سراغ این خودرو، که هنوز یک خودروی منقرض شده محسوب نمی‌شود، رفته و با زیر و بم آن بیشتر آشنا شویم.


مشخصات فنی خودروی پروتون ویرا

همان گونه که به آن اشاره شد، شرکت پروتون بسیاری از محصولات خود را با مشورت و همکاری شرکت ژاپنی میتسوبیشی تولید کرده است. قاعده‌ای که در رابطه با خودروی پروتون ویرا نیز صدق می‌کند. در واقع این خودرو بر مبنای پلتفرم یکی از نام‌ آشناترین محصولات شرکت میتسوبیشی یعنی خودروی لنسر ساخته شده است. به بیان دقیق‌تر علاوه بر پلتفرم اصلی، موتور و جعبه دنده‌ی این خودرو نیز همان مدل مشابهی است که در خودروی میتسوبیشی لنسر مورد استفاده قرار گرفته است.

البته باید به این نکته اشاره کرد که در زمان عرضه شدن خودروی پروتون ویرا به بازار، تمام مدل‌های عرضه شده از این خودرو به موتور انژکتوری مبتنی بر قابلیت سوخت رسانی تزریق چند نقطه‌ای مجهز بودند. این در حالی است که در همان زمان موتور نسخه‌های پایه از خودروی میتسوبیشی لنسر بر اساس سیستم سوخت رسانی کاربراتوری طراحی و به بازار عرضه شده بود.

موتور به کار رفته در خودروی پروتون ویرا یک موتور 4 سیلندر و 12 سوپاپ محسوب می‌شود که از گنجایشی برابر با 1498 سی‌سی برخوردار است. حداکثر توان خروجی این موتور به 90 اسب بخار با احتساب 6000 دور در دقیقه می‌رسد و حداکثر گشتاور خروجی آن نیز حول و حوش رقم 126 نیوتن‌متر با احتساب 3000 دور در دقیقه قرار دارد.

البته خودروی پروتون ویرا در زمان عرضه علاوه بر نسخه‌های مبتنی بر موتور 1.5 لیتری 12 سوپاپ، در قالب نسخه‌های مبتنی بر موتور 1.6 لیتری 16 سوپاپ نیز به بازار آمد. به طور کل این خودروی سواری در قالب دو مدل معمولی و هاچ‌بک به بازار عرضه شد که مدل معمولی آن سه تیپ GL، GLi و Xli را در بر می‌گرفت و مدل هاچ‌بک نیز در دو تیپ GLi و Xli قابل دست‌یابی بود.


در این میان به جز تیپ GL که تنها در قالب نسخه‌ی دنده دستی به بازار آمده بود، سایر تیپ‌های موجود از این خودرو، چه در مدل معمولی و چه در مدل هاچ‌بک، هم در قالب دنده دستی و هم در قالب دنده اتوماتیک در اختیار خودرو دوستان قرار گرفتند. گفتنی است که بسیاری از تیپ‌ها و مدل‌های مذکور در بازار خودروی ایران نیز حضور یافتند. البته در بازار داخل بیشتر شاهد حضور نسخه‌های 1.5 لیتری و مبتنی بر دنده‌ی دستی خودروی پروتون ویرا بودیم.

به هر حال نسخه‌ی 1.5 لیتری خودروی پروتون ویرا قادر است، امکان دست‌یابی به حداکثر سرعتی برابر با 190 کیلومتر در ساعت را در اختیار رانندگان خود قرار دهد. از سوی دیگر رانندگان این خودرو می‌توانند در زمانی حدود 11 ثانیه از حالت سکون و سرعت صفر به سرعت صد کیلومتر در ساعت دست یابند. به این ترتیب می‌توان ادعا کرد که اگرچه پروتون ویرا در حالت کلی یک خودروی چالاک و پرشتاب محسوب نمی‌شود، اما در عین حال شتاب این خودرو با توجه به مشخصات فنی آن کاملا مناسب و منطقی جلوه می‌کند.

در واقع می‌توان پروتون ویرا را یک خودروی سواری معمولی و متوسط شهری نام نهاد. محصولی که میزان سرعت و شتاب آن در قیاس با سایر رقیبان هم‌رده کم و بیش مناسب و معقول جلوه می‌کند. در کنار این موضوع میزان مصرف سوخت این خودرو نیز چیزی کم از رقیبان هم‌رده ندارد. به گونه‌ای که میزان مصرف سوخت این خودرو در حالت چرخه‌ی ترکیبی رقمی معادل 8 لیتر به ازای پیمودن هر 100 کیلومتر مسافت است. این در حالی است که میزان مصرف سوخت این خودرو در دو حالت درون شهری و برون شهری به ترتیب معادل ارقام 10.7 لیتر و 6.7 لیتر به ازای پیمودن هر 100 کیلومتر مسافت برآورد می‌شود.

در صورت تمایل می‌توانید سایر جزییات مربوط به مشخصات فنی این خودرو را در قالب جدول زیر مشاهده کنید.
مشخصات فنی خودروی پروتون ویرا (مدل رایج در ایران)
طول خودرو 4360 میلی متر
عرض خودرو 1680 میلی متر
ارتفاع خودرو 1385 میلی متر
وزن خودرو 995 کیلوگرم
تعداد سرنشینان خودرو 5 نفر
نوع موتور بنزین سوز انژکتوری
گنجایش موتور 1498 سی سی
تعداد سیلندر 4 سیلندر
تعداد سوپاپ 12 سوپاپ
نوع سیستم سوخت رسانی انژکتوری با قابلیت تزریق چند نقطه‌ای
آرایش قرار گیری سیلندرها خطی مستقیم
گنجایش مخزن سوخت 50 لیتر
حداکثر توان خروجی موتور 90 اسب بخار با احتساب 6000 دور در دقیقه
حداکثر گشتاور خروجی موتور 126 نیوتون متر با احتساب 3000 دور در دقیقه
توان خروجی حجمی 60 اسب بخار بر لیتر
حداکثر سرعت قابل دست‌یابی 190 کیلومتر در ساعت
شتاب صفر تا صد 11 ثانیه
نوع سیستم انتقال قدرت دیفرانسیل جلو
نوع جعبه دنده جعبه دنده دستی 5 دنده یا اتوماتیک
نوع سیستم ترمز جلو دیسکی خنک شونده با هوا
نوع سیستم ترمز عقب کاسه‌ای
نوع سیستم تعلیق جلو مک فرسون (مستقل برای هر چرخ)
نوع سیستم تعلیق عقب نیمه مستقل
نوع سیستم کمک فنرهای جلو و عقب هیدرولیکی
نوع سیستم فرمان خودرو قدرتی کمکی هیدرولیکی
میزان مصرف سوخت درون شهری 10.7 لیتر در هر 100 کیلومتر مسافت
میزان مصرف سوخت برون شهری 6.7 لیتر در هر 100 کیلومتر مسافت
میزان مصرف سوخت چرخه ترکیبی 8 لیتر در هر 100 کیلومتر مسافت
استاندارد آلایندگی خودرو یورو 2
نوع و اندازه لاستیک‌های جلو 175/70 R14
نوع و اندازه لاستیک‌های عقب 175/70 R14



امکانات و قابلیت‌های خودروی پروتون ویرا

اگر امکانات و قابلیت‌های به کار رفته در خودروی پروتون ویرا را با خودروهای امروزی مقایسه کنیم، مسلما کاستی‌های فراوانی را در این محصول مشاهده خواهیم کرد. اما در صورت نگاه دقیق‌تر به این خودرو با این حقیقت عیان مواجه می‌شویم که کمیت و کیفیت امکانات و قابلیت‌های به کار رفته در این خودرو در زمان عرضه شدن آن به بازار بسیار مناسب بوده است.

به عنوان مثال هنوز بسیاری از خودروهای ساخت داخل به کیسه هوای ایمنی مجهز نیستند. این در حالی است که خودروی پروتون ویرا، با وجود آن‌ که محصول نسبتا قدیمی‌تری نسبت به بسیاری از خودروهای امروزی ساخت داخل به شمار می‌رود، از وجود دو کیسه هوای اصلی و جانبی در صندلی جلوی خود بهره می‌برد. مضاف بر آن سیستم‌های کمکی به کار رفته در این خودرو برای حفظ پایداری آن نیز مانند بسیاری از خودروهای امروزی ساخت داخل است. به بیان دقیق‌تر خودروی پروتون ویرا از وجود سیستم ABS چهار کاناله در کنار قابلیت EBD بهره می‌برد. قابلیت‌هایی که در بسیاری از خودروهای امروزی ساخت داخل نیز به کار رفته است.

نوع فرمان در این خودرو به شکل سه شاخه اسپورت طراحی شده است که برخورداری آن از قابلیت تنظیم تلسکوپی این اجازه را می‌دهد تا در دو حالت مختلف قابل تنظیم باشد. همچنین این خودرو به سیستم تهویه مطبوع مبتنی بر کنترل اتوماتیک هم مجهز است و در کنار آن از وجود سیستم صوتی مجهز به قابلیت پخش سی‌دی و رادیو بهره می‌برد.

نقاط ضعف و قوت پروتون ویرا


سایر امکانات و قابلیت‌های به کار رفته در این خودرو را هم می‌توانید در ادامه‌ی متن پیش رو به صورت فهرست‌وار مشاهده کنید.

مجهز به سیستم کلید هوشمند ضد سرقت
برخورداری از ریموت کنترل
بهره‌مندی صندلی راننده از قابلیت تنظیم دستی
مجهز بودن آینه‌های خودرو به قابلیت تنظیم برقی
وجود حالت تنظیم برقی در تمام پنجره‌های خودرو
مجهز به مه شکن در بخش جلو و عقب خودرو

گفتنی است که استاندارد آلایندگی خودروی پروتون ویرا در حالت یورو 2 تعریف شده است که در قیاس با خودروهای امروزی حرف چندانی برای گفتن ندارد. همچنین این خودرو در بحث ایمنی نیز موفق به کسب نمرات بالایی در موسسات معتبر جهانی نشده است. به عنوان مثال موسسه‌ی ان آر ام اِی استرالیا نمره‌ی 58 از 100 نمره‌ی ممکن را به این خودرو اختصاص داده است که نمره‌ی چندان بالایی محسوب نمی‌شود. با این حال خودروی پروتون ویرا قطعا در قیاس با بسیاری از محصولات ساخت داخل در بحث ایمنی کم نمی‌آورد و عملکرد مشابه یا حتی بهتری را از خود به نمایش می‌گذارد.



مشخصات ظاهری خودروی پروتون ویرا

اگرچه خودروهای امروزی ساخته شده در شرق آسیا از نظر سر و شکل ظاهری، رنگ و جلوه‌ی بهتری را نسبت به خودروی پروتون ویرا به نمایش می‌گذارند، اما اگر ویژگی‌های ظاهری این خودرو را با دخیل کردن زمان عرضه شدن آن به بازار بسنجیم، نتیجه‌ی نهایی کاملا قابل قبول خواهد بود.

بی‌تردید شاخصه‌ی اصلی این خودرو در نمای جلو، چراغ‌های درشت و بیضی مانند آن هستند. چراغ‌هایی که از دو سو، بخش جلو پنجره‌ی این خودرو، که ساختاری نازک و نسبتا باریک دارد را در بر گرفته‌اند. به طور کل می‌توان این گونه در نظر گرفت که نمای جلوی خودروی پروتون ویرا تا حدی عریض و دراز طراحی شده است. خصلتی که در نسخه‌ی هاچ‌بک این خودرو نمود بیشتری می‌یابد و بر ویژگی‌های اسپورت این خودرو افزوده است.

در نمای عقب خودروی پروتون ویرا نیز بیش از هر چیز این چراغ‌ها هستند که شاخصه‌ی اصلی این نما به شمار می‌روند. چراغ‌های بزرگ و مستطیل مانندی که بخش مهمی از فضای عقب خودروی پروتون ویرا را به خود اختصاص داده‌اند.

در مجموع می‌توان گفت که نوع طراحی بخش‌های خارجی خودروی پروتون ویرا بر اساس همان سبک و سیاق مرسوم خودروهای تولید شده در انتهای دهه 80 و ابتدای دهه 90 میلادی انجام گرفته است. بنابراین نمی‌توان عیب و ایراد خاصی را به نوع طراحی این خودرو و شکل و شمایل ظاهری آن وارد دانست.

منبع: ستاره