کیست مویی تخمدان (درموئید) چیست؟

کیست درموئید که به آن کیست مویی هم گفته می‌شود، روی یک یا هر دو تخمدان ایجاد می‌شوند که حاوی چربی، خون، مو، غضروف یا بافت‌های تیروئید است، در حقیقت این نوع از کیست‌ها تومور‌های خوش خیمی هستند که در اکثر موارد بدون علامت می‌باشند، در صورتی که این نوع از کیست‌ها درمان نشوند و بزرگ شوند ممکن است باعث چرخش تخمدان شود.

علائم کیست مویی تخمدان:
کیست مویی تخمدان یا درموئید علائم و نشانه‌ی خاصی ندارند. اما اگر این کیست‌ها شروع به رشد بیش از حد کنند ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی برای فرد مبتلا به کیست مویی تخمدان شوند. از جمله:
- حالت تهوع و گاهی استفراغ
- افزایش وزن شدید و بدون دلیل
- دردناک شدن رابطه‌ی جنسی با همسر
- درد‌های شکمی
- درد شدید و ماندگار در قسمت‌هایی پایینی کمر و داخل ران‌ها
- خونریزی واژنی غیرطبیعی
- بزرگ شدن شکم در برخی از خانم‌ها به گونه‌ای که مانند حاملگی ۶ ماهه باشد.
- مشکل در ادرار به خصوص اگر کیست فشاری به مثانه وارد کند.

دلایل ایجاد کیست مویی تخمدان:
کیست‌های مویی تخمدان (کیست درموئید) معمولا از دسته سلول‌های پرتوان تشکیل شده اند. این دسته از سلول‌ها که به آن‌ها سلول‌های master نیز می‌گویند قابلیت تبدیل به هرکدام از اعضای بدن را داشته و در حقیقت این دسته از سلول‌ها می‌توانند یک انسان کامل را به وجود بیاورند. دلیل اصلی تحریک شدن این دسته از سلول‌های هنوز مشخص نیست، ولی برخی از پزشکان دلایل ابتلا به کیست مویی تخمدان را موارد زیر میدانند:
بارداری
در دوران بارداری این سلول‌ها به شدت تحریک می‌شوند و باعث ایجاد کیست می‌شوند.

آندومتریوز
بیماری آندومتریوز باعث رشد سلول‌های اندومتری رحم بیرون از رحم می‌شود. برخی از بافت‌ها می‌توانند به تخمدان وصل شوند و رشد کنند و باعث ایجاد کیست شوند.

مشکلات هورمونی
بالا بودن هورمون‌ها به خصوص استروژن و مصرف دارو‌های باروری کلومفین که به تخمک گذاری کمک می‌کند احتمال ابتلا به کیست تخمدان را افزایش می‌دهد.

عفونت شدید لگن
اگر عفونت به تخمدان‌ها گسترش یابد می‌تواند باعث ایجاد کیست شود.

کیست تخمدان قبلی
داشتن سابقه کیست تخمدان احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهد.

سن ابتلا به کیست مویی تخمدان:
این کیست‌ها در هر سنی ممکن است ایجاد شوند، اما در سنین باروری و یا در میان زنان با رده سنی ۲۰ تا ۳۰ سال بیشتر مشاهده می‌شود.

اندازه کیست مویی تخمدان:
اندازه‌ی این کیست‌ها می‌تواند در طیف وسیعی متفاوت باشد معمولا این کیست‌ها از قطر کمتر از ۱ سانتی متر تا قطر بیش از ۴۵ سانتی متر را خواهند داشت. اگر این کیست‌ها بزرگ باشند می‌توانند باعث چرخش تخمدان و اختلال در جریان خون آن شوند، هرچه کیست مویی (کیست درموئید) بزرگ‌تر باشند ریسک ایجاد چرخش تخمدان بیشتر خواهد بود.

کیست مویی تخمدان در چه مواردی احتمال بدخیمی دارد؟
کیست درمویید یا کیست مویی تخمدان در صورتی که در سن بالی ۴۰ سال باشد بیشتر خطر تبدیل شدن به بدخیمی دارد.

روش‌های تشخیص کیست مویی تخمدان:
کیست درمویید ممکن است کاملا بدون علامت باشد و فقط در سونوگرافی به عمل آمده متوجه وجود این کیست می‌شوند، ولی در صورتیکه کیست بزرگ باشد ممکن است در معاینه لگن نیز تشخیص داده شود.

روش‌های درمانی کیست مویی تخمدان:
اگرچه در بیشتر اوقات کیست‌های مویی تخمدان (کیست درموئید) بی خطر و بدون آزار هستند، اما پزشکان معتقدند بهترین راه برداشتن هرچه سریعتر این کیست‌ها با جراحی می‌باشد. چراکه در صورت برنداشتن آن‌ها ممکن است باعث چرخش تخمدان شده و این مشکل به دلیل اختلال در جریان خون تخمدان می‌تواند مشکلات نازایی برای فرد ایجاد کند. معمولا زمان و چگونگی انجام این جراحی قابل انتخاب می‌باشد مگر اینکه کیست مویی برای فرد ایجاد یک مشکل اورژانسی کرده باشد.

در صورتی که تمام شرایط مساعد باشد بهترین روش جراحی با لاپاروسکوپی یا جراحی بسته است، ولی اگر شرایط مساعد نبود با عمل جراحی باز نیز درمان مناسب است.

بارداری با کیست تخمدان درموئید، خطر ساز است؟
بهتر است بانوانی که کیست مویی دارند اول عمل کنند و بعد اقدام به بارداری کنند. در صورتی که نمیدانستند که کیست مویی تخمدان دارند وباردار شدند حتما زیر نظر پزشک متخصص زنان و زایمان قرار بگیرند و همین طور باید دائما در بارداری سونوگرافی شوند؛ و همین طور، چون جای کیست مویی تخمدان خیلی مهم است به دلیل اینکه کیست چربی دارد و سبک است و در قدام رحم قرار می‌گیرد و در بارداری احتمال چرخش آن زیاد است.

راه‌های پیشگیری از کیست مویی تخمدان:
برای جلوگیری از ابتلا به کیست مویی تخمدان بهتر است خانم‌های بالای ۲۰ سال، هر سال یک بار سونوگرافی شوند تا از وضع داخلی شکمی و لگنی خودشان به طور کامل مطلع شوند. کیست‌های درموئید تاثیری روی قاعدگی خانم‌ها ندارد و باعث تاخیر یا نامرتب شدن آن نمی‌شود.

منبع: بیتوته