یافته‌های بهت آور درباره ایمنی بدن بیماران کرونایی پس از بهبودی

ویروس کرونا مرگبارترین همه گیری یک قرن اخیر را در جهان رقم زده است. براساس اعلام سازمان جهانی بهداشت از ماه سپتامبر تاکنون به طور میانگین روزانه ۵ هزار و ۴۰۰ تن به دلیل ابتلا به کووید ۱۹ جان خود را از دست می‌دهند که با شروع فصل پاییز در نیمکره شمالی بر شدت شمار مبتلایان افزوده شده است. تنها در شبانه روز گذشته بیش از ۳۵۰ هزار نفر به کووید ۱۹ در جهان مبتلا شده اند. این در حالی است که آمار‌های جهانی روزانه ابتلا در ماه مِه (سه ماه پیش) زیر یک صد هزار نفر بود. همین امر زنگ خطر شیوع افسار گسیخته کرونا در جامعه را به صدا در آورده است. با این حال، از آنجا که شمار قابل توجهی از مبتلایان بهبود می‌یابند، دانشمندان به دنبال یافتن پاسخ این سوال هستند که ایمنی در مقابل کرونا در بدن این افراد چه مدت باقی خواهد ماند.

بر این اساس، دانشمندان دانشگاه هاروارد آمریکا در جدیدترین تحقیقات خود اعلام کردند احتمالاً افراد بهبود یافته از کووید ۱۹ برای بیش از ۴ ماه دارای آنتی بادی (پادتن) در بدن برای مقابله با این ویروس هستند. در این تحقیقات محققان به طور مشخص به بررسی ایمنی بلند مدت بدن در مقابل ویروس کرونا در افراد بهبود یافته پرداختند.

یافته‌های محققان نشان داد بدن بهبود یافتگان توانسته بود در مقابل ویروس کرونا آنتی بادی لازم را تولید کند. با این حال، سوال اصلی که تاکنون بی پاسخ مانده بود طول زمانی بود که بدن توانایی تولید آنتی بادی را داشت. برای این منظور دانشمندان اقدام به گرفتن نمونه خون از ۳۴۳ بیمار بهبود یافته ۴ ماه پس از ابتلا به کرونا کرده و اقدام به مقایسه این نمونه‌های خونی با بیش از یک هزار و ۵۰۰ نمونه خونی افراد سالم پیش از همه گیری کردند.

شواهد نشان داد ایمونوگلوبین جی که یکی از آنتی بادی‌های بدن است به مدت چهار ماه در خون بیماران کرونایی وجود داشته و با گذشت زمان با شیب کم کاهش یافته است. ایمونوگلوبین جی یکی از آنتی بادی‌های اصلی بدن است و با ۴ فرم مختلف وظیفه تأمین ایمنی (بر پایه آنتی‌بادی) در مقابل پاتوژن‌ها (عوامل بیماری زا) را دارد. این ایمونوگلوبین تنها پادتنی است که توانایی عبور از جفت و تأمین ایمنی جنین را دارد.

همچنین متخصصان مشاهده کردند "ایمونوگلوبین آ" و "ایمونوگلوبین اِم" در بهبود یافتگان از کرونا ۲ ماه و نیم پس از ابتلا شروع به کاهش می‌کند. این دو نوع ایمونوگلوبین نخستین آنتی بادی‌هایی هستند که بدن در مبارزه با عوامل بیماری زا تولید می‌کند. ایمونوگلوبین آ در محیط‌های مخاطی مانند کانال گوارشی، مجرای تنفسی و بخش‌های از سیستم تناسلی وجود دارد و از تجمع پاتوژن جلوگیری می‌کند. این ایمونوگلوبین همچنین در بزاق، اشک و شیر مادر وجود دارد.

ایمونوگلوبین اِم ساخته شده در لنفوسیت بی با پیوندپذیری بالا است. این ایموگلوبین از اولین واکنش‌های ایمنی هومورال ضد عامل بیماری‌زا است و تا زمانی‌که سکان ایمنی بدن به گاماگلوبولین تحویل داده می‌شود، ایمونوگلوبین ام به اجرای وظیفه می‌پردازد. ایمونوگلوبین جی منحصراً در خون یافت می‌شود، ولی ایمونوگلوبین آ در تمام مایعات بدن از جمله آب دهان، اشک، شیر مادر، شیره معده و ترشحات مخاطی دستگاه تنفسی و تناسلی وارد می‌شود. این مولکول در خون نیز وجود دارد، ولی ساختار آن در خون اندکی با ساختارش در مایعات بدن متفاوت است.

دکتر ریچل چارلز، مدیر این تحقیقات در این باره می‌گوید: این شواهد نشان می‌دهد بهبود یافتگان از کرونا در طی یک بازه زمانی در مقابل این ویروس مصونیت می‌یابند. ما شاهد آن هستیم که آنتی بادی‌های اصلی بدن در پاسخ به ویروس کرونا از خود مقاومت نشان می‌دهند.

محققان می‌گویند سنجش میزان ایمونوگلوبین جی در خون افراد در ۱۴ روز نخست ابتلا می‌تواند دقیق‌ترین راه برای تشخیص ابتلای افراد به کووید ۱۹ باشد. با این حال مدت زمان زیادی از شیوع کرونا در جهان نمی‌گذرد به همین دلیل نمی‌توان به تاثیرات بلند مدت ویروس بر سیستم ایمنی بدن بهبود یافتگان پی برد.

دانشمندان می‌گویند ما هنوز نمی‌توانیم درباره اینکه آنتی بادی در سیستم ایمنی بهبود یافتگان توانایی ایجاد مصونیت کامل در مقابل کرونا را دارد یا نه پاسخ دهیم. همچنین این نگرانی وجود دارد که اگر یک بیمار توانایی مقابله با ویروس کرونا را پیدا کرد لزوماً ایمنی لازم در مقابل انواع دیگر آن ویروس (ویروس‌های جهش یافته) را نخواهد داشت. یکی دیگر از موارد نگرانی نیز این است که ایمنی بدن در مقابل ابتلای مجدد بیش از چند ماه دوام نیاورد و دوباره فرد در مقابل بیماری آسیب پذیر شود.

زیر سوال رفتن ایجاد ایمنی گله ای

پیش‌تر مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا هشدار داده بود یک بار ابتلا به کرونا منجر به مصونیت برای جلوگیری از ابتلا به کووید ۱۹ نخواهد شد. مقامات بهداشتی و دولت‌ها پیش‌تر امیدوار بودند با گسترش افراد مبتلا، روند ایمنی گله‌ای در جامعه رخ دهد. ایمنی گله‌ای به حالتی اطلاق می‌شود که درصد بالایی از مردم یک کشور به طور طبیعی یا از طریق واکسیناسیون عمومی به یک ویروس یا باکتری مبتلا می‌شوند و پس از بهبودی به دلیل مقاومت در برابر بیماری، زنجیره شیوع قطع می‌شود و جامعه به ایمنی می‌رسد.

اکنون چند کشور مانند سوئد از این روش برای مقابله با ویروس کرونا استفاده می‌کنند. با این وجود، ایمنی گله‌ای راهکاری بسیار پر خطر است. برآورد می‌شود برای ایجاد ایمنی گله‌ای در یک کشور باید بیش از ۷۰ درصد جمعیت آن به ویروس کرونا مبتلا شوند. برای مثال، در مورد کشور آمریکا با جمعیت ۳۳۰ میلیون نفر، بیش از ۲۰۰ میلیون نفر باید به این ویروس مبتلا شوند تا ایمنی گله‌ای پدید آید. دانشمندان انگلیسی براساس یک فرضیه اعلام کرده بودند هر چه میزان مبتلایان به کرونا در میان جوانان افزایش یابد، از مرگ و میر سالمندان به دلیل ابتلا به این ویروس کاسته خواهد شد. با این حال، تحقیقات جدید این موضوع را به چالش کشیده است.

دولت آمریکا سرمایه گذاری سنگینی بر روی مقابله با کووید ۱۹ انجام داده است، اما این کشور در حال حاضر یکی از بدترین آمار‌های مربوط به شمار مبتلایان و قربانیان کرونا را در جهان دارد و دولت این کشور امیدوار است با همکاری غول‌های داروسازی بتواند واکسن کرونا را به زودی در جامعه توزیع کند. دولت فدرال به مقامات ایالتی وعده داده است واکسن کووید ۱۹ را از اول ماه نوامبر توزیع خواهد کرد، اما غول‌های داروسازی آمریکا اعلام کرده اند توانایی توزیع واکسن را تا اوایل ماه ژانویه نخواهند داشت.