ورم کردن اندام ها و درمان فیزیوتراپی

ورم کردن اندام ها و درمان فیزیوتراپی

درمان ورم اندام آسان به نظر میرسد، اما گاهی برای کم شدن نیاز به انجام درمان جدی دارد. در بحث حاضر سعی کرده ایم نکاتی را پیرامون آشنایی با ورم، علل بوجود آورنده و راهکارهای درمانی فیزیوتراپی آن تشریح کنیم. پس با ما همراه باشید

یکی از مشکلاتی که ممکن است به علل متفاوتی در اندام ها بوجود آید تورم آن است. این تورم ممکن است حاد یا مزمن باشد، میتواند با یا بدون درد باشد و میتواند بصورت یکطرفه و یا دوطرفه ایجاد شود.

ادم لنفی (ورم لنفی)

اندام لنفی اغلب در اندام ها بروز میکند ولی در صورت ، گردن ، شکم و نواحی جنسی هم ممکن است بروز کند..ادم لنفی (ورم لنفی) تجمع مایع در دست ها یا پاها می باشد که نشانه اختلال در عملکرد انتقالی سیستم لنفاوی است. که با تورم بافت نرم به علت تجمع مایع غنی از پروتئین نمایان می شود. ادم لنفی معمولا زنان را درگیر کرده و اغلب در اندامهای پایینی بروز می کند و اگر درمان نشود موجب بروز تغییرات پوستی و افزایش چین و خطوط پوستی می شود. اما علل دیگر ان مربوط به درمان سرطان های سینه، شکم و لگن می باشد ویا ضربه، شکستگی ، التهاب یا عفونت عروق، نارسایی های مزمن وریدی ، واریس ، بارداری( بارداری : بارداری بر اثر فشار رحم بزرگ شده بر روی وریدهای لگن میتواند موجب بیشتر ماندن خون در وریدهای ساق و بدنبال آن ورم شود)و…

نکته: (اگر باردار هستید طبیعی است که شما درجاتی از این تورم را در دوران حاملگی تجربه کنید زیرا در این دوران بدن شما آب بیشتری را در خود نگه داشته و بعضی از تغییرات شیمیائی اتفاق افتاده در خون باعث حرکت مایعات به داخل بافتها می شود.

چرا این مایع در پاها تجمع پیدا می کند؟ وقتی شما حامله هستید رحم که به تدریج بزرگ می شود باعث ایجاد فشار بر روی وریدهای لگنی و ورید اجوف فوقانی که ورید بزرگی در قسمت راست بدن که خون اندام تحتانی را دریافت و آن را به سمت قلب هدایت می کند) می شود. این فشار باعث کند شدن جریان خون و تجمع آن در اندام تحتانی شده و باعث رانده شدن مایعات از داخل وریدها به داخل بافت های پا و مچ پا می شود. این افزایش فشار با دراز کشیدن به پهلو بهبود می یابد و از آن جائی که ورید اجوف فوقانی در سمت راست بدن است، استراحت به پهلوی چپ بهتر است. البته اغلب ورم های دوران بارداری پس از زایمان از بین میرود ).

درمان ادم لنفی

فیزیوتراپی در درمان ورم ، کاهش مشکلات همراه و آموزش نقش بسیار اساسی دارد.

روش های پیشگیری ورم دست و پا

مواردی که رعایت آنها خطر ابتلا به ادم لنفی را کاهش میدهد:

1. پرهیز از حفظ یه وضعیت ثابت مانند طولانی نشستن
2. بالا نگه داشتن اندام درگیر و انجام ورزش های پمپی به صورت مکرر
3. پوشیدن لباس فشاری هنگام ورزش(در صورت وجود ادم)
4. هنگام مسافرت طولانی با ماشین، متناوبا توقف کرده و مقداری پیاده روی کنید.
5. کفش مناسب بپوشید که فضای کافی برای پاهای متورم شما دارند. از پوشیدن جورابهائی که بندهای سفت در اطراف رانها و مچ پاها دارند اجتناب کنید.
6. پرهیز از پوشیدن لباس های محدودکننده جریان خون و جواهرات تنگ مانند حلقه و ساعت
7. رعایت رژیم غذایی جهت حفظ وزن ایده آل و کاهش سدیم ورودی
8. اگر باردار هستید جوراب های ساپورت حاملگی که تا کمر بالا می آیند بپوشید. قبل از اینکه صبح از تخت بلند شوید آنها را بپوشید تا تورم اصلاً اتفاق نیفتد.

فیزیوتراپی

1. یکی از راه های درمانی بالا نگه داشتن اندام در ارتفاع ۱۵ تا ۲۵ سانتی متری بالاتر از سطح قلب می باشد که این وضعیت به مدت ۲تا۴ ساعت در روز و در تمام طول شب
2. تمرین درمانی عمومی

   فیزیوتراپی ورم دست

هرجلسه ورزش بهتر است بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه و دوبار در روز انجام شود.

مرحله اول: ریلکسیشن عمومی بدن

فرد طاق باز دراز کشیده و عمیق تنفس می کند. عضلات شکم و ستون فقرات و سپس انگشتان و کف پاها، ساق ها و ران ها را بدون حرکت منقبض کرده و سپس شل میکند.

سپس عضلات پشت و سپس انگشتان دست، مچ، آرنج و شانه ها را منقبض کرده سپس شل میکند.

در انتها عضلات گردن و صورت خود را منقبض کرده سپس شل می کند.

سپس تمام بدن خود را به مدت یک دقیقا کاملا ریلکس می کند.

نکته: در تمام مدت تمرین بیمار بصورت متناوب تنفس شکمی انجام میدهد.

مرحله دوم: ورزش عمومی

الف) فرد طاق باز در حالی که زانوها خم هستند و کف پا روی زمین است باسن خود را کمتر از یک سانتی متر بلندکرده و پایین میگذارد.

ب) تمرین دراز-نشست

ج)در حالت طاق باز فرد یک زانوی خود را با دست گرفته و به داخل شکم خم میکند(۱۰تا۱۵ مرتبه با دست زانو را به سمت سینه و شکم فشار میدهد)

د) در حالت طاق باز سر و گردن خود را به چپ و راست میچرخاند(۵تا۱۰ مرتبه)

ورزش درمانی اندام فوقانی

1. بیمار طاق باز دراز کشیده و اندام مبتلا را مستقیم بالا آورده و حرکت دورانی انجام می دهد(۵تا۱۰ بار در جهت عقربه های ساعت و سپس خلاف آن).
2. بیمار در حالت طاق باز با زانوهای خف یک حوله را رول کرده و روی آن دراز میکشد بصورتی که یک سمت رول زیر سر و سمت دیگر زیر لگن باشد. سپس اندام مبتلا را مستقیم بالا آورده و در جهت خارج و داخل و سپس بالا و پایین حرکت میدهد.
3. بیمار روبروی دیوار ایستاده و کف دست را بالاتر از شانه روی دیوار قرار می دهد و سپس ۵تا ۱۰ بار با دست ها به دیوار فشار میدهد
4. فرد در حالت نشسته هر دو دست را پشت سر قرار میدهد و سپس آرنج ها را به هم نزدیک و دور می کند.

نکته: پس از انجام ورزش ها بهتر است به مدت ۲۰تا ۳۰ دقیقه دراز بکشید و بازوی مبتلا را روی یک بالشت قرار دهید.

ورزش درمانی اندام تحتانی

پس از انجام ورزشهای عمومی

1. فرد طاق باز دراز کشیده و یک زانوی خود را ۱۰تا۱۵ مرتبه داخل سینه جمع میکند
2. بیمار هر دو زانو را باهم داخل سینه جمع می کند(۱۰تا ۱۵ مرتبه)
3. عضلات باسن خود را منقبض کرده و سپس شل می کنید(۵تا۱۰بار)
4. طاق باز دراز کشیده و پاها را روی دیوار قرار داده و مچ پا را عقب و جلو حرکت دهید(حرکت پدالی پا)
5. طاق باز دراز کشیده و پاها را روی دیوار قرار داده و به داخل و خارج بچرخانید
6. طاق باز دراز کشیده و پاها را روی دیوار قرار داده کف پاها را به هم چسبانده و روی دیوار به پایین و بالا حرکت دهید.
7. در انتها پاها را به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه روی یک بالشت (بالاتر از سطح قلب) قرار دهید و استراحت کنید.

اگر با انجام این ورزش ها بهبودی حاصل نشد با مراجعه به فیزیوتراپیست خود میتوانید از سایر روش های فیزیوتراپی جهت درمان لنف خود کمک بگیرید.

روش های فیزیوتراپی:

1. باندپیچی فشاری : فیزیوتراپیست با استفاده از باندکشی با ایجاد فشار و کشش متناسب، ورم را از قسمت انتهایی به سمت گره های لنفاوی منتقل میکند.
2. استفاده از نوارهای تیپ و کینزیوتیپ : به منظور جلوگیری یا کاهش ورم ، محدود کردن حرکت و حفظ دمای لازم استفاده می شود.ماساژ درمانی : ماساژ در جهت گره های لنفاوی منجر به کاهش ورم می شود(حرکت ماساژ باید پیوسته و از سمت کف پاها به سمت کشاله داخلی ران باشد)
3. سرما درمانی : سرما ورم را کم میکند و هنگامی که پا بالاتر از سطح قلب قرار گرففته اگر با سرما درمانی همراه شود موثرتر می باشد.
4. گرما درمانی : استفاده از تجهیزات فیزیوتراپی که ایجاد گرما میکن(اولتراسوند، لامپ مادون قرمز و…) در کاهش ادم بسیار مفید می باشد.
5. استفاده از دستگاه وازوترین و فشار پنوماتیک متناوب : برخی از دستگاه فشار پنوماتیک برای دست یا پاها طراحی شده‌اند که به یک سری پمپ وصل هستند و این پمپ‌ها به صورت پی در پی و مرحله به مرحله از انتهای دست و پا به سمت تنه فشار ایجاد می‌کنند. این دستگاه با وارد کردن فشاری متناوب به اندام ها، موجب افزایش حرکت مایع بین سولی و حرکت ادم به سمت سیستم وریدی و در نتیجه کاهش ورم به مقدار زیادی می شود.

   فیزیوتراپی ورم پا

6. لیزر درمانی و تحریک کننده های الکتریکی شامل تحریکات الکتریکی زیر جلدی و… جهت به حرکت درآوردن لنف