.svg)
آيا واقعا رژيمي با عنوان سم زدا وجود دارد؟
پارسینه: «رژيم سم‌زدا» اصطلاحي است كه امروزه در سايت‌ها و كتاب‌هاي مختلف زياد به چشم مي‌خورد و بسيارند افرادي که هر چند وقت يک بار به اين نوع رژيم‌ها رو مي‌آورند تا سموم از بدنشان دفع شود....
واقعيت اين است كه در علم تغذيه، رژيمي به نام رژيم سم‌زدا وجود ندارد و اصولا غذايي نيست كه خوردن آن باعث دفع سموم از بدن شود. اين يک اصطلاح عمومي است و افرادي كه با علم پزشكي آشنا نيستند، ممکن است به آن اعتقاد داشته باشند اما افرادي كه با فيزيولوژي بدن انسان آشنا هستند، مي‌دانند كه سموم در بدن تجمع پيدا نمي‌كند و نيازي نيست كه رژيمي براي سم‌زدايي بگيريم.
پس چرا برخي افراد رژيم‌هايي با اين اسم تجويز مي‌کنند و افرادي هم واقعا اعتقاد دارند که اين رژيم‌ها موثر است و باعث حفظ سلامتشان مي‌شود؟
چون اين رژيم‌ها غني از ميوه‌ها، آبميوه‌ها، سبزيها و فراورده‌هاي آنها هستند. در واقع، ميوه‌ها و سبزيها باعث ايجاد سلامت افراد مي‌شود اما تاثيرشان به اين علت نيست كه باعث خروج سم از بدن مي‌شود بلكه به دليل فيبر بالا و تركيب‌هايي است که دارند و البته تاثيرهايي است که مي‌گذارند و نهايتا مي‌توانند سميت برخي مواد در بدن را كم كنند.
مگرميوه‌ها چه تركيب‌هايي دارند که از سميت برخي مواد مي‌کاهد؟
حتما شنيده‌ايد که مي‌گويند آب انار، آب هويج، آب گوجه‌فرنگي، آب آلبالو و آب ليمو، سم‌زدا هستند. درواقع، اين مواد حاوي تركيب‌هاي آنتي‌اكسيداني هستند كه جلوي استرس اكسيداتيو را مي‌گيرد و آنها را غيرفعال مي‌كند. امروزه به دنبال پيروي از رژيم‌هاي غربي و امروزي ميزان راديکال‌هاي آزاد در بدن ما افزايش يافته و در طولاني‌مدت تجمع اين مواد در بدن خطر ابتلا به ناراحتي‌هاي قلبي - عروقي و سرطان و ساير بيماري‌هاي التهابي مثل ام‌اس را افزايش مي‌دهد. اگر اين‌گونه به موضوع نگاه كنيم كه در بدن ما يكسري راديکال آزاد وجود دارد و با مصرف مواد آنتي‌اكسيداني اين مواد غيرفعال مي‌شوند، مي‌توانيم بگوييم که بله، ميوه‌ها و سبزيجات سم‌زدا هستند وگرنه ما چيزي به اسم رژيم سم‌زدا نداريم.
پس اينکه مي‌گويند سموم در کبد تجمع پيدا مي‌کند و با رژيم‌هاي خاص، کبد شسته مي‌شود، باوري اشتباه است؟
بله. اكثرا افرادي كه ادعا مي‌كنند رژيم غذايي سم‌زدا دارند درواقع رژيمي پرفيبر حاوي ميوه و سبزي مصرف مي‌كنند. نه در كبد و نه در هيچ عضو ديگري از بدن، سموم تجمع پيدا نمي‌كند. در واقع وقتي فردي دچار اضافه وزن مي‌شود و چربي در بدنش تجمع مي‌يابد، كبدش چرب مي‌شود. در اين شرايط آنزيم‌هاي كبدي افزايش يافته و بار كبدي بيشتر مي‌شود. در طولاني‌مدت كار بيشتر به كبد صدمه مي‌رساند و عوارضي در پي دارد. رژيم‌هاي پرفيبر در طولاني‌مدت باعث كاهش وزن و كاهش چربي خون و در نهايت باعث رفع مشكل كبد چرب مي‌شود.
استرس اکسيداتيو که قبل‌تر به آن اشاره کرديد، چيست و چطور بدن را با مشکل روبرو مي‌کند؟
عمده سمومي كه امروزه در بدن تمام ما افزايش يافته، راديكال‌هاي آزاد يا استرس اکسيداتيو است. راديكال‌هاي آزاد يكسري مولكول‌هاي اكسيژن جفت نشده‌اند که به طور طبيعي هم در بدن ساخته مي‌شود هم از محيط بيرون مي‌تواند وارد بدن شود. مثلا براي مقابله با باكتري‌ها و ميكروب‌ها، گلبول‌هاي سفيد در ساختار خود، راديكال آزاد توليد مي‌كنند و آن را به سمت باكتري و ويروس مي‌فرستند تا آنها را از بين ببرند. از سوي ديگر با صرف انرژي، راديكال آزاد در بدن ساخته مي‌شود. حتي دكل‌هاي برق فشار قوي نيز از اكسيژن اطراف خود راديكال آزاد مي‌سازند و زندگي زير اين دكل‌ها، باعث استنشاق آنها شده و ميزان راديكال آزاد در بدن را بالا مي‌برد. استفاده از مواد شوينده، سفيدكننده و استنشاق گازهاي كلري يا مصرف موادغذايي حاوي نگهدارنده هم باعث افزايش راديكال‌هاي آزاد در بدن مي‌شود.
آيا تمام آنتي‌اکسيدان‌ها اثر استرس اکسيداتيو را کم مي‌کنند؟
بله. چند وقت پيش تحقيقي روي كارگران پمپ بنزين شهر تهران انجام دادم. در بدن اين افراد ميزان تجمع سرب به نسبت بالا بود. به عنوان مكمل براي اين افراد ويتامين C تجويز كردم. نتايج نشان داد ويتامين C به كم‌شدن سرب خون و افزايش سرب در ادرار كمك مي‌كند. مطالعات ديگر نشان داده‌اند آنتي‌اكسيدان‌هاي مشابه ويتامين C مثل ويتامين E، سلنيوم، كاروتنوييدها، فلاونوييدها و... مي‌توانند باعث كاهش ميزان فلزات سنگين ديگر مانند كادميوم و جيوه شوند. البته آنزيم‌هاي بدن ما نيز همين خاصيت را دارند.
در رژيم‌هاي سم زدا توصيه مي‌شود يک نوع ميوه يا سبزي خاص براي مدت چند روز مصرف شود.اين نوع رژيم‌ها مي‌توانند عارضه دار باشند؟
بله. به هر حال رژيمي که متنوع و متعادل نباشد، مسبب بروز کمبودهايي در بدن خواهد شد. رژيم‌هاي غذايي سالم، سرشار از ميوه و سبزي و محدود از نظر غذاهاي حيواني و چربي‌هاي اشباع هستند اما رژيم‌هايي که يک يا چند گروه غذايي حذف شده باشد، مي‌تواند زمينه کمبودهاي مختلف را براي بدن فراهم آورد. رژيم‌هايي مثل کرفس درماني که اين روزها باب شده اصلا توصيه نمي‌شود. آب كرفس حاوي مواد گواتروژن است. عمده خانمها در ايران كم‌‌كاري تيروييد دارند و مصرف آب كرفس براي طولاني‌مدت نه‌تنها باعث كاهش وزن آنچناني نمي‌شود بلكه باعث كم‌كارشدن تيروييد خواهد شد كه اين امر خود چاقي تدريجي را به همراه دارد.
آيا در دوره‌هاي خاصي از زندگي لازم است رژيم پر فيبر داشته باشيم؟ مثلا گرفتن اين نوع از رژيم‌ها قبل از بارداري لازم است؟
در تمام دوره‌ها بايد رژيمي متعادل را رعايت کرد. خانمها، قبل از بارداري بايد اضافه وزن خود را از بين ببرند و اگر كمبود موادغذايي مثل كلسيم، آهن و برخي ويتامين‌ها و مينرال‌ها را دارند بايد درصدد جبرانشان برآيند اما اگر خانمي مشكلي از لحاظ تغذيه ندارد نيازي نيست قبل از بارداري رژيمي خاص بگيرد.
ارسال نظر