پرهیز های دارویی در عقرب‌گزیدگی

کارشناس مسئول کمیته تجویز و مصرف منطقی داروی دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: در عقرب گزیدگی باید از تجویز فرآورده‌های مرفین مانند تریاک یا قرص استامینوفن کدئین خودداری شود چراکه این مواد اثر زهر عقرب را تشدید می‌کنند.



دکتر "مجید حنیفه" با بیان این مطلب افزود: قبل از انجام کمک‌های اولیه در زمان عقرب گزیدگی باید محل حادثه را برای پرهیز از گزش مجدد ارزیابی کرد همچنین لازم است با حفظ خونسردی خود به فرد آسیب دیده اطمینان دهید و او را آرام کنید، آرامش فرد باعث می‌شود که جذب زهر کند باشد.


وی ادامه داد: عضو نیش‌زده را در صورت امکان پایین‌تر از سطح بدن قرار دهید (مثلا با آویزان کردن دست یا پا) و به سرعت آن را بی‌حرکت کنید، برای این کار می‌توانید از یک تخته چوب یا آتل استفاده کنید.


کارشناس مسئول کمیته تجویز و مصرف منطقی داروی دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به ضرورت نگهداری محل نیش زدگی با کیف آب سرد یا یخ گفت: برای این کار می‌توانید مقداری یخ درون پارچه یا کیسه نایلون بریزید و روی محل گزش قرار دهید.


وی خاطرنشان کرد: سرما دادن ممکن است علاوه بر تخفیف درد به کند شدن سرعت جذب زهر کمک کند، پس اگر درد تسکین نیافت باز هم باید این کار را انجام داد اما باید از سرما دادن بیش از حد عضو خودداری شود.


حنیفه با تأکید بر اینکه عضو آسیب دیده را تا حد امکان در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار ندهید و از حرکت دادن بی مورد آن پرهیز کنید، گفت: بستن بالای محل گزش با هدف تأخیر در جذب سم در شرایط خاصی مجاز است.


وی اضافه کرد: اگر محل گزیدگی در دست یا پا باشد باید کمی بالاتر از محل نیش حدود سه تا پنج سانتیمتر را با یک تکه پارچه پهن چهار تا پنج سانتیمتری به آرامی ببندید تا گسترش زهر در خون کند شود.


وی اظهار کرد: دقت شود که فشار نوار بسته شده خیلی زیاد نباشد به این منظور پارچه یا باند باید به صورتی بسته شود که یک انگشت به راحتی از زیر آن عبور کند همچنین باعث قطع نبض در نقاط انتهایی اندام مبتلا نشود.


کارشناس مسئول کمیته تجویز و مصرف منطقی داروی دانشگاه علوم پزشکی همدان یادآور شد: هر 10 تا 15 دقیقه یک بار به مدت 30 الی 60 ثانیه نوار را باز کنید و مجددا ببندید تا عضو دچار خون مردگی و دیگر ضایعه‌های احتمالی نشود.


وی فشار دادن سریع اطراف موضع عقرب گزیده را برای خروج زهر بلافاصله پس از گزش تا حدودی مؤثر دانست و گفت: درباره بریدن، مکیدن، سوزاندن یا داغ کردن محل گزش توافق نظر وجود ندارد چنانکه بعضی از کارشناسان با این کار مخالف هستند و عده‌ای استفاده از این روش را زمانی مجاز می‌دانند که امکان رساندن آسیب دیده تا حداکثر دو ساعت پس از گزش به یکی از مراکز درمانی وجود ندارد اما بهتر است تا حد امکان محل گزش را دست کاری نکنید تا مانع عفونت و عوارض جانبی شوید.


حنیفه با تأکید بر اهمیت مصرف مایعات زیاد به آسیب دیده و توجه به تغییر رنگ احتمالی ادرار او، عنوان کرد: از تجویز فرآورده‌های مرفین مانند تریاک یا قرص استامینوفن کدئین خودداری شود چراکه این مواد اثر زهر عقرب را تشدید می‌کنند.

وی ادامه داد: در صورت نزدیک بودن مراکز درمانی بهتر است بدون اتلاف وقت و انجام اقدامات اضافی آسیب‌دیده را هر چه سریع‌تر به مراکز درمانی منتقل کنید.