آیا تلفن همراه موجب سرطان می شود؟

با افزایش محبوبیت تلفن های همراه و به ویژه گوشی های هوشمند طی چند سال گذشته عوارض جانبی استفاده از این دستگاه ها و نقش آنها در ابتلا به بیماری هایی مانند سرطان نیز در کانون توجه جهانی قرار گرفته است. در همین راستا، شاهد یک بازی پینگ پنگ علمی هستیم که جامعه پزشکی و کاربران تلفن همراه را به دو دسته شامل آنهایی که معتقدند نگرانی درباره پرتوافشانی تلفن های همراه وجود ندارد و دسته دیگر که فکر می کنند شواهد کافی و هشدار دهنده در این زمینه وجود دارد، تقسیم کرده است.

آیا پرتوافشانی تلفن همراه موجب سرطان می شود؟

به گزارش "گروه علم و فناوری" عصرایران، بیشتر آمریکایی ها در دسته ای که نگرانی ندارند، قرار دارند. بسیاری از دانشمندان مطرح نیز در این دسته قرار داشته و می گویند شواهد کافی برای خطر افزایش یافته تومورهای مغزی یا هر نوع دیگر سرطان مرتبط با پرتوافشانی تلفن های همراه وجود ندارد و نگرانی عمده را متوجه ارسال پیام یا صحبت با تلفن هنگام رانندگی می دانند. بنابر اعلام سازمان غذا و داروی آمریکا نیز به طور کلی ارتباطی بین تلفن های همراه و هر گونه مشکل سلامت وجود ندارد.

اما همه تا این اندازه مطمئن نیستند. در ماه می 2015، گروهی متشکل از 190 دانشمند مستقل از 39 کشور جهان که در مجموع بیش از دو هزار مقاله درباره این موضوع نوشته بودند سازمان ملل، سازمان جهانی بهداشت و دولت ها درخواست کردند تا نظارت های سختگیرانه‌تری بر پرتوافشانی تلفن همراه داشته باشند. آنها با اشاره به پژوهش های رو به رشد نگرانی خود نسبت به اثرات سرطان‌زای بالقوه سطوح اندک پرتوافشانی تلفن های همراه را ابراز داشتند.

پرتوافشانی تلفن همراه چیست؟

هنگامی که تماسی برقرار می کنید یا از دیتا استفاده می کنید، تلفن همراه شما امواج فرکانس رادیویی از آنتن خود به نزدیکترین برج مخابراتی ارسال می کند و توسط آنتن خود امواج فرکانس رادیویی را از برج مخابراتی دریافت می کند. امواج فرکانس رادیویی به عنوان اشکال "غیر یونیزه" پرتوافشانی در نظر گرفته می شوند. این به معنای آن است که بر خلاف پرتوافشانی ناشی از انفجار هسته ای، یک سی‌تی اسکن یا یک پرتو اکس، پرتوافشانی تلفن همراه از انرژی کافی برای تغییر مستقیم در دی‌ان‌ای انسان که یکی از روش های بروز سرطان است، برخوردار نیست.

پروافشانی تلفن های همراه چگونه می تواند سرطان‌زا باشد؟

در سطوح قدرت بالا، امواج فرکانس رادیویی می توانند مولکول های آب را گرم کنند. دانشمندان تمرکز خود را بر امکان تاثیر این گرمایش بر بافت بدن انسان که بخش اعظم آن از آب تشکیل شده و آسیب احتمالی سلول ها قرار دادند. اما امروزه بیشتر کارشناسان نگران گرمایش بافت در نتیجه امواج فرکانس رادیویی نیستند. در عوض، آن چه نگرانی دانشمندان را به همراه داشته مطالعات آزمایشگاهی جدید است که به اثرات بیولوژیکی پرتوافشانی تلفن همراه بدون افزایش دما اشاره دارند.

در سال 2011، پروژهشگران موسسه ملی بهداشت آمریکا نشان دادند سطح پایین پرتوافشانی از یک تلفن همراه فعال که در نزدیکی سر انسان قرار گرفته می تواند بدون آن که دمای بدن افزایش یابد در عملکرد سلول های مغزی مشخص تغییر ایجاد کند. این مطالعه خطرناک بودن تاثیر بر سلول های مغزی را ثابت نکرد و تنها اثر مستقیم تلفن های همراه بر بافت انسان را نشان داد.

همچنین بنابر نتایج پژوهش پروفسور مارتین بلنک از دانشگاه کلمبیا، امواج فرکانس رادیویی از تلفن های همراه می توانند به تولید پروتئین های استرس در سلول های انسان منجر شوند. این پروتئین ها ویژگی حفاظتی دارند و بر همین اساس سلول ها می گویند که امواج فرکانس رادیویی برای من بد هستند و باید کاری برای محافظت در برابر آن انجام دهیم.

طی سال جاری میلادی نیز مطالعه دانشمندان آلمانی نشان داد امواج فرکانس رادیویی رشد تومورهای مغزی در موش ها را موجب می شوند و بار دیگر این اتفاق با سطوحی از پرتوافشانی شکل گرفته که تصور می شد برای افزایش دمای بدن بسیار کم هستند.

در زمینه آزمایش های انسانی اگرچه برخی یافته ها امیدوارکننده بوده اند اما برخی دیگر افزایش نگرانی ها را در پی داشته اند. در پنج مطالعه که در مجموع بیش از یک میلیون نفر از مردم سراسر جهان در آنها شرکت داشتند، شرایط کاربران تلفن همراه با افرادی که از این دستگاه استفاده نمی کنند مورد بررسی قرار گرفته است.

در سه مطالعه - یکی در سوئد، دیگری در فرانسه، و سومی که داده های 13 کشور را ترکیب کرده بود - ارتباط بین استفاده زیاد و گلیوم مغزی، تومورهایی که به طور معمول سرطانی و اغلب کشنده هستند، نشان داده شده بود. همچنین، یکی از این مطالعات به ارتباط بین تلفن های همراه و نوروم آکوستیک (تومورهای غیر سرطانی) اشاره داشت و دو مطالعه به مننژیوم، تومور مغزی نسبتا شایع که معمولا کشنده نیست، اشاره داشتند.

اگرچه این یافته ها نگران کننده هستند اما به چند دلیل هیچ کدام در اثبات ارتباط بین استفاده از تلفن همراه و سرطان مغز موفق نبوده اند. تلفن های همراه مورد استفاده در برخی مطالعات توسط خود کاربران گزارش شده اند و از این رو ممکن است دقیق نباشند.

افزون بر این، این یافته ها ممکن است تحت تاثیر این حقیقت قرار گرفته باشند که سوژه های مطالعه دارای تلفن های همراهی بوده اند که در برخی موارد چند سال از عمر آنها سپری شده بود. روشی که ما از تلفن همراه استفاده می کنیم و شبکه های که در آنها فعال هستند در گذر زمان تغییر کرده اند.

در نهایت، سرطان می تواند به آرامی طی چند دهه گسترش یابد و مطالعات فعلی بر اساس تجزیه و تحلیل داده های کسب شده در بازه های زمانی پنج تا 20 سال شکل گرفته اند.

منبع: عصر ایران