ارابه بی‌صدای مرگ را بشناسید

حالا دیگر تمام مرگ‌ها در اثر اوردوز نیست؛ اگر چه پزشکی قانونی تمام افراد معتادی را که وارد سردخانه‌هایش می‌شوند، با مهر اوردوز مرخص می‌کند، اما این مرگ‌ها می‌تواند به دلایل مختلف باشد.

متادون، همان قرص یا شربتی است که در چند سال گذشته برای درمان و ترک معتادان مورد استفاده قرار می‌گرفت اما امروز به دلیل مصرف بی‌رویه و بدون نظارت دلیل اصلی مرگ‌ومیر معتادان شده است.

برخی از کارشناسان بر این باور هستند که گرچه متادون بد است، در مقایسه با مواد مخدر بسیار عالی است؛ زیرا رفتارهای اعتیادگونه معتاد را کاهش می‌دهد. اما مصرف بدون نظارت پزشک می‌تواند اعتیادآور باشد و بعد از آن دلیل مرگ شود.

آمار دقیقی وجود ندارد

سازمان‌های مسئول در مورد مرگ‌ومیر معتادان، آمار دقیقی از علت مرگ معتادان نمی‌دهند؛ همین موضوع باعث می‌شود که نمی‌توان به‌طور دقیق اعلام کرد مصرف کدام مواد بیشترین دلیل مرگ‌ومیر در بین معتادان است.

هومن نارنجی‌ها، کارشناس مواد مخدر در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید: «بیشترین دلیل مرگ‌ومیر بر اثر مصرف هروئین است و به‌ویژه در بیماران تزریقی شاهد فوت معتادان هستیم. اما اینکه چرا هروئین بیشترین دلیل مرگ‌ومیر را دارد، بحث تخصصی و ویژه است.»

او با بیان اینکه دوز مواد در بین مناطق و ساقی‌ها مختلف است، عنوان می‌کند: «ممکن است فردی که همیشه از یک پاتوق ثابت خرید می‌کرده با یک تغییر ساده و خرید مواد جدید به‌دلیل اینکه خلوص موادش تغییر کرده است، جان خود را از دست بدهد.» نارنجی‌ها تاکید می‌کند: «زمانی که فرد معتاد به خلوص 30 درصد عادت دارد و به ‌یکباره این خلوص دو برابر می‌شود، یعنی به یکباره چندین برابر مواد وارد بدنش می‌کند و این باعث فوت فرد می‌شود.»

او افزود: «فروشندگان مواد مخدر با اضافه کردن شیرخشک، خاک، پودرتالک (داخل دستکش‌ها استفاده می‌شود)، آرد و... درصد خلوص مواد را تغییر می‌دهند و فرد معتاد با تزریق چنین موادی قطعا فوت می‌کند.» نارنجی‌ها می‌گوید: «معتادان به بسیاری از موادی که به هروئین اضافه می‌شود حساسیت‌هایی را نشان می‌دهند که این حساسیت‌ها باعث مرگ‌ومیر این افراد می‌شود.» او می‌گوید: «با وجود اینکه DICها ( مراکز کاهش آسیب) در چند سال گذشته فعالیت‌های خوبی داشته‌اند و باعث کاهش چشمگیر تزریق شده‌اند، مرگ‌ومیر ادامه دارد و این تنها به دلیل این است که مصرف متادون در بین معتادان رواج بی‌رویه داشته است.» نارنجی‌ها تاکید می‌کند: «نشت متادون در بازار مانند ارابه مرگ بی‌صدا در بین معتادان حرکت می‌کند. متاسفانه فروش بی‌رویه و بدون نظارت متادون در داروخانه‌های گیاهی باعث شده که آمار مرگ‌ومیر معتادان افزایش پیدا کند.»

او با انتقاد از شیوه ثبت علت فوت در پزشکی‌های قانونی می‌گوید: «هر فردی که وارد پزشکی قانونی می‌شود اگر دلیل فوتش اوردوز باشد، پزشکی قانونی همان را می‌نویسد؛ اما اگر به‌جای اینکه آنقدر سطحی با این موضوع برخورد شود، کمی تحقیق شود که فرد فوتی چه موادی مصرف می‌کرده و اینکه آیا همزمان متادون هم مصرف می‌کرده یا نه می‌تواند به آمار دلیل فوت معتادان و بیشترین موادی که منجر به فوت می‌شود کمک بسزایی کند.»

نارنجی‌ها بر این باور است که اطلاع‌رسانی به معتادان، جلوگیری از فروش متادون در بازار سیاه و نظارت خوب می‌تواند راهکارهایی باشد که به کاهش آمار مرگ‌ومیر معتادان کمک کند.