نگرانیم که ایرانی ها مانند روس ها جیب ما را بزنند!

تک: ریموند تانتر در فارین پالسی نوشت: تازه ترین دور مذاکرات هسته ای با ایران، یعنی گفتگوهای 8 تا 9 آوریل که در وین برگزار شد، نقطه میانی توافق موقت 20 ژانویه تا 20 ژوئیه است که برای امضای توافقنامه ای دائم تعیین شده است. بنابراین، رفتار ایران در این نقطه میانی چگونه بوده است؟

بگذارید این گونه تصور کنیم: اگر حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، دانشجوی من در "میشیگان" یا "جرج تاون" بود و قرار بود برای عمل کردن به تعهدات توافقنامه موقت نمره به او می دادم، نمره میان دوره او، به علت مردود شدن در این آزمون، "F" بود. اما اگر قرار بود در زمینه فریب دادن باراک اوباما استاد "دانشگاه شیکاگو" به روحانی نمره بدهم ، نمره او روحانی "A" می شد.

به گفته محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، تهران باید تابع قرارداد باشد، زیرا وی انتظار دارد گفتگوهایی که در 13 مه از سر گرفته می شوند، به تهیه پیش نویس توافقنامه ژوئیه بیانجامند. او این سخنان را پیش از این که گفتگوهای آوریل حتی آغاز شوند، بیان کرد و به کانال های میان مذاکره کنندگان آمریکایی و ایرانی برای آماده کردن توافقی که در وین رسمی شود، اشاره می کرد؛ رئیس هیأت مذاکره کننده آمریکا [این موضوع را] تأیید کرد.

من که در گفتگوهای نظامی سال 1985 میلادی که آن هم در هافبورگ وین برگزار شد، نماینده وزارت دفاع [آمریکا] در هیأتی به سرپرستی وزیر امور خارجه بوده ام، نگرانم. وقتی طرف ها "متن هایی که بر آنها توافق نشده است" را داخل پرانتز می گذارند، هیأت آمریکا بسیار آماده برداشتن پرانتز است. در گفتگوهای ما با روس ها در وین، در حالی که روس ها امتیازات ما را به جیب می زدند، نمایندگان وزارت امور خارجه [آمریکا] برخلاف رویکرد سرسختانه تر وزارت دفاع، به چانه زنی بر سر پیشنهادها بسیار علاقمند بود. می ترسم همین اتفاق در هافبورگ هم تکرار شود؛ اما این بار ایرانی ها جیب ما را می زنند.

تهران نیز با با چانه زدن، مذاکرات را پیش می برد و سرگرم دور زدن تعهدات خود در "برنامه اقدام مشترک" 20 ژانویه است. "اتحاد برضد ایران هسته ای" می گوید: «صادرات نفت ایران از ماه اکتبر به این طرف 117 درصد افزایش یافته است. اکنون تحقق تضمین دولت [اوباما]، از نظر آماری ناممکن است، مگر اینکه فروش نفت واقعاً به صفر برسد.»

گزارش هایی وجود دارد که صادرات نفت ایران برای پنجمین ماه، بیشتر از سطح مجاز در تحریم ها است. میانگین صادرات تهران برای شش ماه تا 20 ژوئیه باید 1 میلیون بشکه در روز باشد. اما انتقال نفت با کشتی به آسیا از ماه نوامبر از این حد گذشته است. تیم اوباما برای دلخوش کردن منتقدان، وانمود می کند که صادرات در سه ماه آینده کاهش می یابد و در نتیجه به میانگین 1 میلیون بشکه در روزی که در توافقنامه موقت ذکر شده است، می رسد؛ اما با رشد اقتصادها، تقاضا برای نفت افزایش خواهد یافت.

زیر پا گذاشتن شرایط توافقنامه موقت، سناتور باب منندز و مارک کرک را برآن داشت تا نامه ای به اوباما بنویسند و در آن پیشنهاد «بازگرداندن و ... تحریم دوباره در برابر هر نوع تخلف» از تحریم های نفت خام را، در صورتی که صادرات نفت ایران بالاتر از میزانی باشد که در تحریم ها اجازه داده شده است، مطرح کنند. من موافقم.

همچنین گزارش شده است که احتمال معامله نفت در برابر کالا میان مسکو و تهران که مبلغ آن به 20 میلیارد دلار خواهد رسید قطعی تر شده است. چه می شود، اگر پای موشک های اس-300 روسیه که می توانند از سایت های هسته ای ایران در برابر حمله هوایی اسرائیل یا آمریکا حفاظت کنند، نیز در میان باشد. در صورت حرکت ایرانیان به سوی ساخت یکباره بمب، پیش از آنکه بازرسان بتوانند آن را کشف کنند، تهران هم تحریم ها را در هم می شکند و هم به عنصر بازدارنده ای دست می یابد که هزینه حمله از سوی اسرائیل یا آمریکا را بالا می برد. ازیابی های کنونی غرب برای ساخت یکباره بمب در ایران، دو ماه است.

علت نگرانی از احتمال سرپیچی ایرانی ها در میانه راه چیست؟ اگر تهران فریبکاری کند و ما کوتاه بیاییم، منافع آمریکا و متحدانش با چالش های بیشتری در سطح جهان روبرو خواهد داشت؛ زیرا دولت اوباما که فاقد راهبردی کلی است که بر اساس آن بتواند آثار اقدامات خود را در یک عرصه در جاهای دیگر محاسبه کند، به اقدام موردی گرایش دارد. عقب نشینی عجولانه از عراق آثار برنامه ریزی نشده ای بر سوریه داشت. عقب نشینی ناگهانی از افغانستان آثار خود را در هندوستان و پاکستان نشان می دهد. زمانی که روس ها کشورهای هم مرز خود را به حمله تهدید می کند، چین ژاپن را تهدید می کند و کره شمالی به کره جنوبی هشدار می دهد، زمان مناسبی برای ملایمت در برابر به تهران نیست.

در حالی که بوش به مردم ایران گفت، «تا زمانی که شما برای آزادی خود ایستاده اید، آمریکا کنار شما می ایستد.» اوباما با چنین ادبیات الهام بخشی با آنها ارتباط برقرار نکرد. با توجه به نمره ردی در میان دوره، اکنون زمان گرفتن موضعی سرسختانه در برابر تهران در گفتگوهای هسته ای فرا رسیده است.